Həmzət İbrahimov
| Həmzət İbrahimov | |
|---|---|
| Doğum tarixi | 10 iyul 1934 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 10 mart 2006 (71 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Təhsili |
|
| Fəaliyyəti | alim, siyasətçi |
| Elmi dərəcəsi | |
| Elmi adı |
|
| Partiyası | |
Həmzət İbrahimov (10 iyul 1934, Şali, Şimali Qafqaz diyarı[d] – 10 mart 2006, Qroznı, Çeçenistan, Rusiya) — Kimya elmləri doktoru, professor, Çeçenistan Respublikası Elmlər Akademiyasının qurucularından biri və ilk prezidenti, Rusiya Elmlər Akademiyasının Hərtərəfli Tədqiqat İnstitutunun direktoru, yeddinci çağırış SSRİ Ali Sovetinin deputatı, ictimai xadim.
Bioqrafiya[redaktə | mənbəni redaktə et]
1958-ci ildə Çeçen-İnquş Pedaqoji İnstitutunun fizika-riyaziyyat fakültəsini fərqlənmə diplomu ilə bitirib. 1964-cü ildə Moskva Dövlət Universitetində aspiranturanı bitirir. Orada "İkili dəmir sistemlərində səth gərginliyi və adsorbsiyasının öyrənilməsi" mövzusunda namizədlik dissertasiyasını müdafiə edir[1].
Diplomu müdafiə etdikdən sonra Qroznıya qayıdır. Onun səyləri sayəsində Çeçen-İnquş Pedaqoji İnstitutunda aspirantura açılır. 1980-ci ildə doktorluq dissertasiyasını müdafiə edir. 1983-cü ildə "Çeçen-İnquş Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının Əməkdar Elm və Texnika İşçisi" adına layiq görülür.
Dövlət Mülki Aviasiya Elmi-Tədqiqat İnstitutunun sifarişi ilə İbrahimovun rəhbərliyi altında civə və amalqamların aviamaterialara təsiri, eləcə də obyektlərin demerkurizasiyası üçün təsirli üsulların işlənib hazırlanması üzrə tədqiqat aparılmışdır. Hazırlanmış metodların Moskva, Daşkənd, İrəvan hava limanlarında tətbiqi bir neçə milyon rubl iqtisadi effekt vermişdir.
14 yanvar 1993-cü ildə Çeçenistan Respublikası Elmlər Akademiyası təşkil edilir və İbrahimov onun təşkilatçılarından biri və ilk prezidenti olur. İkinci Çeçenistan müharibəsinin qızğın vaxtında, 2001-ci ildə Rusiya Elmlər Akademiyasının Kompleks Tədqiqat İnstitutunun direktoru təyin edilir. O vaxt institutun binası tamamilə dağılır, buna görə də institut rəhbərliyi Çeçenistan Respublikası Elmlər Akademiyasının rəyasət heyəti ilə birlikdə kirayə otaqda yerləşdirilir.
Quldurlar bir neçə dəfə institutun binasına girir, silahla hədələmələr və institut direktorunun xidməti avtomobilini qaçırmaları olur. Bu şəraitdə İbrahimov Rusiyanın elmi mərkəzləri ilə əlaqə qurmağa başlayır. Eksperimental tədqiqatlar aparıcı tədqiqat mərkəzlərinin maddi-texniki bazası əsasında başladılır. Bu, ən qısa müddətdə institutda elmi araşdırmalara başlamağı mümkün edir. Direktorun səyləri nəticəsində institut müasir bir fizika-kimyəvi laboratoriyası əldə edir. İnstitutun əməkdaşları namizədlik və doktorluq dissertasiyalarını müdafiə etməyə başlayır.
2004-cü ilin mart ayında "Rusiya Federasiyasının əməkdar elm xadimi" adına layiq görülür.
Üç monoqrafiya daxil olmaqla 200-dən çox elmi məqalənin müəllifidir. Onun ixtiraları üçün 8 müəlliflik şəhadətnaməsi verilmişdir. Şagirdləri arasında 2 fizika-riyaziyyat elmləri doktoru və 10 fizika-riyaziyyat elmləri namizədi vardır. Yarandığı gündən Kabardin-Balkar Universitetində Dissertasiya Şurasının üzvü olur. Yeddinci çağırış SSRİ Ali Sovetinin deputatı idi. 15 il Sovet-Macarıstan dostluğunun Çeçen-İnquş qolunun sədri işləyir[2].
Təşkilat komitələrinin üzvü və natiq kimi bir çox ümumittifaq, ümumrusiya və beynəlxalq konfranslarda iştirak edir. Son illərdə Çeçenistan Dövlət Universitetində Molekulyar Fizika kafedrasının müdiri işləyir. 2006-cı ilin martında Qroznıda vəfat edir.
Ailəsi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Üç oğlu və üç qızı olur.
Qızı Bayza İbrahimova - kimya elmləri namizədi;
Oğlu Kanta İbrahimov - yazıçı və ictimai xadim, ədəbiyyat və incəsənət sahəsində Rusiya Federasiyası Dövlət Mükafatı laureatı, Çeçenistan Respublikası Yazıçılar Birliyinin sədri, Çeçenistan Respublikasının Xalq Yazıçısı. Çeçenistan Respublikası iqtisad elmləri doktoru, professor, Rusiya Yazıçılar Birliyinin üzvü[3].
Oğlu Küri İbrahimov - Kənd Təsərrüfatı Elmləri Doktoru (1995), 70 elmi əsərin və 3 monoqrafiyanın müəllifi, Çeçenistan Respublikası Elmlər Akademiyasının akademiki, Rusiya Ekologiya Akademiyasının akademiki[4].
Mənbə[redaktə | mənbəni redaktə et]
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ "Х. И. Ибрагимов — основатель Комплексного научно-исследовательского института РАН". 2016-03-04 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-08.
- ↑ Алиева Зарета. Учёные Чечни. — Грозный: ИКАР, 2003. — С. 68-70. — 176 с. — ISBN 5-7974-0075-8.
- ↑ Алиева Зарета. Учёные Чечни. — Грозный: ИКАР, 2003. — С. 66. — 176 с. — ISBN 5-7974-0075-8
- ↑ Алиева Зарета. Учёные Чечни. — Грозный: ИКАР, 2003. — С. 64-65. — 176 с. — ISBN 5-7974-0075-8.