Haloze
Haloze (sloven. Haloze; BFƏ:ˈxaːlɔzɛ) — Sloveniyada coğrafi subregion. Haloze ölkənin şimal-şərqində, Aşağı Ştiriya bölgəsində yerləşir.
Ümumi məlumat[redaktə | mənbəni redaktə et]
Haloze əsasən təpəlik relyefə malikdir və şərqdən qərbə doğru uzanır. Cənubdan Xorvatiya ilə, şimaldan isə Darvinya və Drava çaylarının hövzəsi ilə həmsərhəddir. Sahəsi 300 km² olan bu ərazidə təxminən 21 milyon əhali yaşayır. Haloze bölgəsində yeddi munisipalitet mövcuddur: Sirkulane, Qorişnisa, Mayşperk, Podlexnik, Videm, Zavrç və Jetale[1]. Regionun qərb qurtaracağı Makole yaxınlığında ensiz zolaq şəklində cənub-qərbdən şimal-şərqə doğru 40 km məsafədə uzanır. Halozenin qərb hissəsi sıx fıstıq və şam meşələri ilə örtülüdür. Şərq hissəsi isə hələ Roma imperiyası zamanından üzümçülük bölgəsi kimi tanınır.
Geologiyası[redaktə | mənbəni redaktə et]
Haloze regionunun geoloji quruluşu qonşu ərazilərin geoloji quruluşunda kəskin fərqlənir. Bölgənin torpaq örtüyü əsasən üçüncü dövrə aid dolomit əsaslı qumdaşlarından formalaşmışdır. Drava vadisinin cənubunda yerləşən Haloze təpəlikləri Pleystosen epoxasının ortalarında, qədim Pannonon dənizinin quruması zamanı qalxmağa başlamış və təxminən 600 000 milyon il əvvəl formalaşması bitmişdir. Geri çəkilən dənizin suları Dəmirqapı vasitəsilə Dunay çayına axmışdır. Bu ərazidə güclü eroziya prosesinə səbəb olmuşdur[2]. Ərzinin ən yüksək zirvəsi Elovisadır (623 m)[3].
Şərabçılıq[redaktə | mənbəni redaktə et]
Haloze Sloveniyanın yeddi şərabçılıq regionundan biridir. Şərabçılıq bu bölgəyə eramızdan əvvəl V əsrdə keltlər tərəfindən gətirilmiş, daha sonra romalılar tərəmindən inkişaf etdirilmişdir. Xritianlıq zamanında bu ənənə davam etdirilmişdir. Daha sonra slavyan tayfaları üzümçülük ənənələrini öyrənərək müasir zamana kimi qoruyub saxlamışdılar[4].
Dialekt[redaktə | mənbəni redaktə et]
Haloze dialekti sloven dilinin pannon dialekt qrupuna daxildir[5].
Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ "Projekti - Razvojni program podeželja za Haloze (Projects - The development program for rural Haloze)". Halo.si (sloven). Poslovni center Halo. 2007-03-05. 2007-04-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-01-17.
- ↑ Mat'Kurja. "Wines of Slovenia - Winegrowing regions - Podravje - Haloze". Matkurja.com. 2013-03-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-01-18.
- ↑ "Haloška planinska pot". 2021-10-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-03-28.
- ↑ J. Robinson (ed) The Oxford Companion to Wine. Third Edition pp. 632-633 Oxford University Press 2006 ISBN 0-19-860990-6
- ↑ Ramovš, Fran. "The Slovenian Linguist - Fran Ramovš's Dialect Map". Nl.ijs.si. 2007-10-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-01-18. from Karta slovenskih narečij v priročni izdaji, Cankarjeva založba, Ljubljana, 1957.