Hidrotəyyarə
Hidrotəyyarə; su səthində enmə, qalxma və manevr edə bilən təyyarələrə verilən addır. Hidrotəyyarələrin iki əsas növü mövcuddur: üzən təyyarələr və uçan gəmilər.
Tarix[redaktə | mənbəni redaktə et]
İlk hidrotəyyarə 1910-cu ildə fransız pilot Henri Fabre tərəfindən inşa edilmişdir.
Növləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
“Hidrotəyyarə” termini tez-tez iki növ hava/su gəmisini təsvir etmək üçün istifadə olunur: üzən təyyarələr (float seaplane) və uçan gəmilər (flying boat)
- Üzən təyyarələr: Bu tip təyyarələrdə, təyyarənin gövdəsinə təkərli eniş qurğularının əvəzinə float və ya pontoon adlanan nazik uzun şamandıralar və ya dubalar quraşdırılmışdır
- Uçan gəmilər: Bu tip təyyarələrin gəmiyə bənzər gövdə quruluşu vardır, əsas şamandıra və korpus birləşmiş bir hissə formasındadır. Daha sonra bu nəqliyyat vasitələrinə geri çəkilə bilən təkərli eniş qurğuları əlavə edilərək, həm dənizdə, həm də quruda manevr etmə qabiliyyəti olan amfibiya təyyarələr hazırlanmışdır.
Türkiyədə hidrotəyyarələr[redaktə | mənbəni redaktə et]
Hərbi sahədə ilk aviasiya təyyarəsi 1914-cü il aprelin əvvəlində İstanbula gətirilmiş Curtiss F-2 tipli hidrotəyyarə olmuşdur. Mülki sahədə hidrotəyyarələr ilə planlaşdırılan səyahətlər ilk dəfə 1924-cü ildə İstanbulda, Büyükdere Limanında İtalyan Aero Espresso Hava Yolları şirkəti ilə İstanbul-Afina-Brindizi və İstanbul-Afina-Rodos marşrutlarında Dornier Wal tipli təyyarələrlə edilmişdi və 1936-cı ilə qədər davam etmişdir. Hidrotəyyarə və hidrosəyahət sahələrində son illərdə alınan tələblərə uyğun olaraq, 23 avqust 2007-ci il tarixində Mülki Aviasiya Baş İdarəsi tərəfindən hidrotəyyarələrdə tənzimləmələri və standartları müəyyənləşdirmək üçün bir sirkulyar buraxılmışdır. Hidrotəyyarə ilə Hava Nəqliyyatının İdarə Edilməsi İdarəsi 2 oktyabr 2011-ci il tarixində rəsmi qəzetdə dərc edilmişdir. Hidrotəyyarə ilə hava nəqliyyatı ilk dəfə 16 mart 2012-ci ildə 19 nəfərlik cüt mühərrikli “Twin Otter” təyyarəsi ilə başlamışdır. Hidrotəyyarə ilə ilk planlaşdırılan uçuş 28 iyun 2012-ci ildə İstanbul və Alaçatı arasında reallaşdırılmışdır.