III Karl (İspaniya kralı)
| III Karl | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| isp. Carlos III | |||||||
 | |||||||
|
|||||||
| Sələfi | VI Ferdinand | ||||||
| Xələfi | IV Karl | ||||||
|
|||||||
| Sələfi | VI Karl | ||||||
| Xələfi | IV Ferdinand | ||||||
|
|||||||
| Sələfi | IV Karl | ||||||
| Xələfi | III Ferdinand | ||||||
|
|||||||
| Sələfi | Antonio Farneze | ||||||
| Xələfi | VI Karl | ||||||
|
|
|||||||
| Doğum tarixi | 20 yanvar 1716 | ||||||
| Doğum yeri |
Madrid,  İspaniya |
||||||
| Vəfat tarixi | 14 dekabr 1788 (72 yaşında) | ||||||
| Vəfat yeri |
Madrid, İspaniya |
||||||
| Dəfn yeri | Eskorial | ||||||
| Sülalə |
 Burbonlar |
||||||
| Atası | V Filip | ||||||
| Anası | İzabella Farneze | ||||||
| Uşaqları | Mariya Xosefa Karmela, Mariya Luiza, Filip, Karl IV, Ferdinand I, Qabriyel , Antonio Paskual və Fransisko Xavyer | ||||||
| Rütbəsi | General | ||||||
|
|
|||||||
 |
|||||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
|||||||
.svg){kind=small}
III Karl (isp. Carlos III; 20 yanvar 1716 — 14 dekabr 1788) — İspaniya kralı 1759-cu ildən; Parm hersoqu 1731-1734-cü illərdə, Neapol və Sicilya kralı 1734-1759 illərdə, burbonlar sülaləsindən, XV-ci Lüdovikin əmisioğlu, Maarifçi mütləqiyyət nümayindəsi, dövlət idarəçiliyi və iqtisadiyyatın təsirli islahatları həyata keçirilmişdir. Bir dövlətin taxtını işğal etmək üçün iki dəfə taxtdan imtina etdi.
Neapol kralı[redaktə | əsas redaktə]
Karl, anasının səyləri sayəsində Parma hersoqu oldu, hətta onun uşaqsız qohumlarının varisi, Pyaçentsa və Toskana hökmdarı kimi tanındı.
Başlanğıcda Karl, Portiçidə yeni bir kral sarayının qurulmasına əmr etdi və "qızıl mile" gedərək yoldaşları tərəfindən villalarını qurmağa başladı. Tezliklə aydın oldu ki, dəniz sahilində olan sarayı tapmaq düşmən donanması üçün əlverişli bir hədəf halına gətirir. Yarımadanın dərinliklərində yeni kral tikililərin - Caserta sarayının möhtəşəm yerini qoyması lazımdır.
Liberal istiqamətdən sonra Karl və İspaniyada, padşah 1759-cu il avqustun 10-da qardaşı Ferdinand VI-nın ölümü ilə nəticələndi. Karl ispan taxtına qoşulduğu vaxtda qüvvədə olan beynəlxalq müqavilələrə görə, o, Neapolitan krallığından üçüncü oğlunun xeyrinə görə lehinə çıxdı.
Xalq üsyanları.Yezuitlərin sürgünü[redaktə | əsas redaktə]
Ancaq Karlın islahatları, xüsusilə də taxıl ticarətinin azadlığı ilə əlaqədar, cahil din adamları və yezuitlər tərəfindən dəstəklənən xalq üsyanlarına səbəb oldu. Beləliklə, 23 mart 1766-cı ildə Madriddə iğtişaşlar başlamış, Karl Arxaunesdən çıxmağa məcbur etmişdir; sonra Saraqosa, Barselona, Andalusiya, Qipuskoa və digər yerlərdə iğtişaşlar baş vermişdir.
Ədəbiyyat[redaktə | əsas redaktə]
- Ferrer del Rio (1856). Historia del reinado de Carlos III. Madrid.
- Acton, Sir Harold (1956). The Bourbons of Naples, 1734—1825. London: Methuen.
- Lynch, John (1989). Bourbon Spain, 1700—1808. Oxford: Basil Blackwell.
- Petrie, Sir Charles (1977). King Charles III of Spain: An Enlightened Despot. London: Constable.
