IV Mamiya (Meqreliya knyazı)

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
IV Mamiya
gürc. მამია IV დადიანი
ƏvvəlkiIII Georgi
SonrakıI Manuçar
Şəxsi məlumatlar
Vəfat tarixi
Atası I Levan
Həyat yoldaşı Yelena
Uşaqları I Manuçar
Georgi
Rüstəm
Marex

IV Mamiya (gürc. მამია IV დადიანი) — Dadianilər sülaləsindən olan Meqreliya knyazı. 1573-1578-ci illərdə və 1582-1590-cı illərdə hakimiyyətdə olmuşdur.

Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]

IV Mamiya Meqreliya knyazı I Levanın oğludur. Quriya knyazı Rüstəm Quriyelinin qızı ilə evlənmişdir. Atasının ölümündən sonra taxta böyük qardaşı III Georgi çıxsa da, IV Mamiya qardaşının hakimiyətini qəbul etməmişdir. Qardaşının düşməni olan Quriya knyazı II Georginin yardımı ilə 1573-1574-cü illərdə qardaşını hakimiyyətdən salmış[1] və Meqreliya taxtına çıxmışdır. Qardaşı III Georgi isə Abxaziyaya qaçmışdır. III Georgi abxaz-çərkəz qüvvələrinin dəstəyi ilə taxtını geri almağa çalışsa da, buna müvəffəq ola bilmədi. Əlaçsız qalan III Georgi İmereti çarı II Georgidən vasitəçilik etməsini xahiş etmişdir. İmereti çarının köməyi ilə qardaşlar arasında sülh bağlandı və III Georgi yenidən Meqreliya taxtına çıxdı. IV Mamiyaya isə Çiladze ailəsinin xəzinəsi verildi.[2][3]

Qardaşı III Georginin 1582-ci ildə ölümündən sonra IV Mamiya yenidən Meqreliya taxtına çıxmışdır. Bu dövrdə keçmiş müttəfiqi olan Quriya knyazı II Georgi IV Mamiyadan qardaşı oğlu Levanı həbsə atmasını istəmişdir. Həbsə düşmək istəməyən 5 yaşlı Levan qaçmaq istəyərkən pəncərədən düşərək həlak olmuşdur. Bunu bəhanə edən IV Mamiya Quriyaya hücuma keçdi. Döyüşdə məğlub olan Quriya knyazı II Georgi İstanbula qaçdı. Lakin sonradan II Georgi Osmanlıların dəstəyi ilə hakimiyyətini bərpa etdi və IV Mamiya tərəfindən dəstəklənən Vaxtanqı 1587-ci ildə taxtdan saldı.[2][3]

Bundan sonrakı dövrdə Mamiya İmereti çarlığında öz hakimiyyətini yaymağa çalışdı. 1586-cı ildə Mamiyanın bacısı Marex İmereti çarı Levanla evlənmişdir. 1588-ci ildə Kartli çarı I Simonun İmeretiyə yürüş təşkil etdiyi dövrdə İmereti çarı Levan Mamiyadan yardım istəmişdir. Lakin Mamiya Quriya knyazlığı ilə münaqişədə olduğu üçün Levana yardım edə bilmədi. Bu hadisədən sonra Levan ilə Mamiya arasında münasibətlər pozulmuşdur. Levan I Simonun hücumunu dəf etdikdən sonra Mamiya ilə müharibəyə başlamışdır. Kutaisi yaxınlığında baş vermiş döyüşdə Mamiya qalib gəldi və Levanı əsir götürdü. Levan Şepi qalasında həbs edildi və 1590-cı ildə orada vəfat etdi. Mamiya özü də həmin ildə vəfat etdi. Ondan sonra hakimiyyətə kiçik qardaşı I Manuçar keçdi.[2][3]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. Grebelsky, P. Kh.; Dumin, S.V.; Lapin, V.V. Дворянские роды Российской империи. Том 4: Князья Царства Грузинского [Noble families of the Russian Empire. Vol. 4: Princes of the Kingdom of Georgia] (Russian). Vesti. 1993. 46–47.
  2. 2,0 2,1 2,2 Bagrationi, Vakhushti. Nakashidze, N.T. (redaktor ). История Царства Грузинского [History of the Kingdom of Georgia] (PDF) (Russian). Tbilisi: Metsniereba. 1976. 134–136. 2014-02-22 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2020-11-30.
  3. 3,0 3,1 3,2 Rayfield, Donald. Edge of Empires: A History of Georgia. London: Reaktion Books. 2012. 175–179. ISBN 1780230303.