Jakeriya üsyanı

Fransa tarixi
Fransa tarixi
	; Bu məqalələr ölkə seriyasındandır
Tarixə qədərki Fransa
Antik Fransa
	Roma Qalliyası (e.ə. 220—481)
Orta əsrlər Fransası
	Sülalələr:
	Merovinqlər (481—751)
	Karolinqlər (751—987)
	Kapetinqlər (987—1328)
	Valua (1328—1589)
	Burbonlar (1589—1792, 1814—1848)
İnqilaba qədərki Fransa
	Yüzillik müharibə (1337-1453)
	Jakeriya üsyanı (1358)
	Nant razılaşması
	Fransa mütləqiyyəti (1643—1789)
Müasir Fransa
	Böyük Fransa inqilabı (1789—1799)
	Yakobinlər (1793—1794)
	Konvent (1792—1795) (Jirondistlər, Montanyarlar)
	Əbukir dəniz döyüşü (1798)
	Əbukir döyüşü (1799)
	Fransa Direktoriyası
	Birinci Fransa Respublikası (1792—1804)
	Birinci imperiya (1804—1814)
	Tilsit sülhü (1807)
	Burbon restavrasiyası (1814—1830)
	İyul monarxiyası (1830—1848)
	İkinci Fransa Respublikası (1848—1852)
	İkinci imperiya (1852—1870)
	Üçüncü Fransa Respublikası (1870—1940)
	Paris Kommunası (1871)
	Dreyfus işi (1894-1906)
	Vişi rejimi (1940—1944)
	Fransa Respublikasının Müvəqqəti Hökuməti (1944—1946)
	Dördüncü Fransa Respublikası (1946—1958)
	Beşinci Fransa Respublikası (1958)
	Fransa portalı; b; m; r;

Jakeriya üsyanı (fr. Jacquerie, adını feodalların kəndlilərə verdiyi "sadəlövh Jak" ləqəbindən götürmüşdür) - Fransanın şimal-şərqində 1358-ci ildə, I Yüzillik müharibə dövründə, başçısı Gilyom Kal olan antifeodal kəndli üsyanı.

Üsyanın səbəbi

Üsyan ağır feodal əsarəti, iqtisadi dağıntı, muzdlu qoşunların soyğunçuluğu nəticəsində baş vermişdir.

Üsyanın gedişi

Üsyan mayın 28-də Sen-Lyed'Esseran rayonunda başlandı. Əsas kütləsi kəndlilər olan üsyançılara sənətkarlar, xırda tacirlər, kənd ruhaniləri qoşulsalar da, şəhər əhalisi qoşulmadı. Üsyançılar dvoryanların qəsrlərini, evlərini, malikanələrini dağıdır və yandırır, mükəlləfiyyət sənədlərini məhv edir, özlərini isə öldürürdülər.

Üsyanın yatırılması

Sadalan hadisələrdən sonra zadəganlar üsyanın başçısı Gilyom Kalı aldadaraq danışığa dəvət edib əsir alırlar və edam edirlər. Bununla da üsyan amansızlıqla yatırılır. Təqribən 20.000 nəfər üsyançı məhv edildi. Zəif təşkil olunmuş və uzunmüddətli mübarizəyə hazır olmayan kəndlilər arasında birliyin olmaması üsyanın yatırılma səbəbləridir.

Üsyanın nəticəsi

Üsyanın yatırılmasına baxmayaraq üsyanın nəticələri kəndlilər üçün faydalı oldu. Belə ki, bu üsyandan sonra kəndlilərin şəxsi asılılıqdan azad edilməsi prosesi sürətləndi. Bunun nəticəsində XV əsrdə Fransada təhkimli kəndli vəziyyətində qalanların sayı lap az bir səviyyəyə çatdı və kəndlilər öz təsərrüfatını nisbətən inkişaf etdirmək imkanı qazandılar. Buna görə də Jakeriya üsyanının Fransa tarixində buraxdığı iz dərin və dəyərlidir.

Mənbə

Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası, IV cild, səh. 262
Tarix, səh. 107

Həmçinin bax

I Yüzillik müharibə