Korabl Sputnik 3

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Korabl Sputnik 3
Корабль-Спутник 3
Ölkə SSRİ SSRİ
Operator Sovet kosmik proqramı

Korabl Sputnik 3[1] (rus. Корабль-Спутник 3, Gəmi Peyk 3 deməkdir) — və ya Qərbdə Sputnik 6 kimi tanınan Vostok-1K No.3, 1960-cı ildə buraxılmış Sovet kosmik gəmisi idi.[2] Bu, iki iti daşıyan "Vostok" kosmik gəmisinin sınaq uçuşu idi.

Korabl-Sputnik 31 dekabr 1960-cı il tarixində saat 07:30:04 UTC-də Baykonur Kosmodromundan uçan "Vostok-L" daşıyıcı raketinin üstündə buraxılmışdır.[1][3] O, müvəffəqiyyətlə aşağı Yer orbitinə yerləşdirildi. Uçuş bir gün davam etdi, bundan sonra kosmik gəmi planlaşdırılan bərpadan əvvəl orbitdən çıxarıldı. Deorbitin yanması dekabrın 2-də UTC saat 07:15-də başladı, lakin yanmanın sonunda mühərrik planlaşdırıldığı kimi sönmədi və əvəzində kosmik gəminin yanacağı tükənənə qədər yandı. Bu, xarici güclərə kapsulu yoxlamağa icazə verə biləcək bir trayektoriya üzrə atmosferə yenidən daxil olması ilə nəticələndi. Bunun qarşısını almaq üçün yenidən giriş zamanı partlayıcı işə salındı.[4] Həm Pçyolka, həm də Muşka nəticədə parçalanaraq öldü.[2] Onlar, heç vaxt Sputnik 2 uçuşundan sağ çıxa bilməyən Laika və "Korabl Sputnik" kosmik gəmisini daşıyan raketin uçuşdan 20 saniyə sonra parçalanmasından sonra həlak olan Çayka və Lisiçkadan sonra Sovet kosmik missiyasında ölən son itlər idi.

Üç həftə sonra Korabl Sputnik 3-ün növbəti buraxılışı da uğursuz oldu. Dekabrın 22-də Damka və Krasavka itləri LC-1-dən əvvəlki modeldən daha çox təkan verən gücləndirilmiş Blok E pilləsi olan gücləndiricidən istifadə edərək havaya qalxdılar. Bu variant (8K72K) idarə olunan Vostok buraxılışları üçün istifadə olunacaq. Gücləndiricinin qayışları və əsas pilləsi normal fəaliyyət göstərdi, lakin sınaqdan keçirilməmiş yeni Blok E qaz generatoru nasaz olduqda alovlandıqdan bir neçə saniyə sonra uğursuz oldu. Mühərrik orbital sürətə nail olmaq üçün kifayət qədər təkan verə bilmədiyi üçün missiya dayandırılmalı oldu. "Vostok" gəmisi Blok E ilə atıldı və itlər dondurucu qış havasında yenidən girişə məruz qaldılar. Bərpa ekipajları çılğın şəkildə enmə modulunun avtomatik özünü məhvetmə mexanizmini işə düşməmişdən sonra axtarıblar və bir neçə saatdan sonra mexanizmi zərərsizləşdirərək itləri geri qaytarmağa müvəffəq olublar və onlar Baykonur kosmodromuna diri-diri qaytarılıblar.

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ 1 2 McDowell, Jonathan. "Launch Log". Jonathan's Space Page. 23 January 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 July 2010.
  2. ↑ 1 2 Wade, Mark. "Vostok". Encyclopedia Astronautica. 29 June 2011 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 July 2010.
  3. ↑ "NASA - NSSDCA - Spacecraft - Trajectory Details". nssdc.gsfc.nasa.gov. 2022-01-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-05-02.
  4. ↑ Grahn, Sven. "The flight of Sputnik-6". www.svengrahn.pp.se. 2016-10-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-10-14.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Korabl_Sputnik_3&oldid=7129281"