Məhəmməd Xarrasov
Məhəmməd Xarrasov | |
---|---|
Məhəmməd Xadis oğlu Xarrasov | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | SSRİ |
Vətəndaşlığı |
![]() |
Milliyyəti | Başqırd |
Elm sahəsi | Fizika |
Elmi dərəcəsi | |
İş yeri | |
Təhsili |
|
Üzvlüyü | |
Mükafatları |
![]() ![]() |
Məhəmməd Xarrasov (18.9.1948) — fizik, Başqırdıstan Respublikası Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü (2002), fizika-riyaziyyat elmləri doktoru (1995), professor (1996), Başqırdıstan Dövlət Universitetinin rektoru (2000-2010), Rusiyanın (2008) və BR Əməkdar elm xadimi (1997), Rusiya Federasiyasının ali peşə təhsili fəxri işçısı (2002), Rusiya Federasiyasının Təhsil Nazirliyinin əlaçısı (2003).
Bioqrafiyası[redaktə | mənbəni redaktə et]
Məhəmməd Xadis oğlu Xarrasov[1] 18 sentyabr 1948-ci ildə Başqırdıstan MSSR Belores rayonu, Sermenovo kəndində anadan olmuşdur.
1971-ci illdə Məhəmməd Xarrasov Başqırdıstan Dövlət Universitetinin fizika fakultəsini bitirmişdir. 1971—1972-ci illərdə elə həmin universitetdə lobarant işləmişdir. 1972—1975-ci illərdə M.V.Lomonosov adına Moskva Dövlət Universitetində aspirant olmuşdur. 1975-1991-ci illərdə Başqırdıstan Dövlət Universitetində asistent, nəzəri və eksperimental fizikası kafedrasının dosenti işləmişdir
1980-1984-cü illərdə isə Əlcəzairdə müəllim kimi (işgüzar səfərdə) fəaliyyət göstərmişdir. 1991-1994-cü illərdə MDU doktoranturada təhsil almışdır. Doktorluq dissertasiyasının mövzusu Moskva Dövlət Universitetində "Boqolyubovun Dinamik Sistemlərin Bazı Modellərində Asimptotik Metodları" olur.
1994-cü ildən 1999-cu ilədək BDU-də professor, dosent, Fizika fakültəsinin dekanı kimi vəzifələrdə çalışır. 1999-2000-ci illərdə Başqırdıstan Respublikasının Elm, Ali və Orta ixtisas təhsili üzrə Dövlət Komitəsinin sədr müavini vəzifəsnin icraçısı kimi çalışmışdır. 17 yanvar 2000-ci ldə isə Başqırdıstan Dövlət Universitetinin rektoru seçilmişdir.
Dövlət Baş Assambleyasının müavini - Başqırdıstan Respublikasının Qurultayı.
"Vahid Rusiya" siyasi partiyasının üzvüdür.
Xarrasovun elmi maraqları: materialların superkeçiricilik fizikası; dissipativ sistemlərdə stokastik diffuz proseslər; kondensasiya edilən mühitlərdə dinamik mübadilə qarşılıqlı əlaqələri.
Ailəsi: Həyat yoldaşı, Alfiya Mukadasovna (riyaziyyatçı). Oğlu: Salavat - hüquqşünas, qızı Quzel - tibb elmləri namizədi, nəvəsi - Murad .
Əsərləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Məhəmməd Xadis oğlu Xarrasov — 100-dən çox elmi məqalənin müəllifidir.
- «Асимптотическое поведение решений уравнения Фоккера-Планка при t ®» Доклады Академии наук. 1992. Т. 325. С. 280—283.
Высокотемпературная сверхпроводимость магнитокерамических систем. Уфа: Китап, 1997 (соавтор).
- Садовников Б. И., Харрасов М. Х. «Неравенства Н. Н. Боголюбова в равновесной статистической механике» // ДАН СССР. 1974. Т. 216. № 3. С. 513—516.
- Харрасов М. Х. «О предельных соотношениях для корреляционных функций» // ДАН СССР. 1976. Т. 230. № 4. С. 826—829.
- Алексеев В. В. Харрасов М. Х. «Об асимптотике решений уравнения Фоккера-Планка при больших значениях времени» // ТФМ. 1993. Т. 97. № 1. С. 113—120.
- Харрасов М. Х. «Эволюция простой динамической системы в случайном поле» // ТФМ. 1993. Т. 93. № 3. С. 414—419.
- Садовников Б. И., Харрасов М. Х. «Метод самосогласованного поля Н. Н. Боголюбова в статистической механике» // ДАН. 1994. Т. 339. № 4. С. 472—476.
- Савченко М. А., Стефанович А. В., Харрасов М. Х. «Высокотемпературная сверхпроводимость магнитокерамических систем». Уфа: Китап, 1997. — 176 с.
Mükafatları[redaktə | mənbəni redaktə et]
Rusiya Federasiyasının ali peşə təhsili fəxri işçısı, Rusiya Federasiyasının Təhsil Nazirliyinin əlaçısı, Başqırdıstan Respublikası Fəxri Diplomu ilə mükafatlandırılmışdır.
Başqırdıstan Respublikası Əməkdar elm xadimi. «İlin rektoru — 2004» adına layiq görülmüşdür.
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ "Республика Башкортостан//К 100-ЛЕТНЕМУ ЮБИЛЕЮ БАШГОСУНИВЕРСИТЕТА :Человек — как весенний день .Счастье приходит к тому, кто умеет счастливыми делать других: Остро ощутив дефиц …". 2013-02-06 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-01-31.
Ədəbiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Ректоры России. М.: Современный университет, 2002.
- Башкортостан: Краткая энциклопедия. Уфа: Башкирская энциклопедия. 1996.
Mənbə[redaktə | mənbəni redaktə et]
- [ http://www.gsrb.ru/ru/organization/deputats/7967/ ]
- [1] Arxivləşdirilib 2017-09-26 at the Wayback Machine
- Yaşayan insanlar
- 18 sentyabrda doğulanlar
- 1948-ci ildə doğulanlar
- Fizika-riyaziyyat elmləri doktorları
- Başqırdıstan Dövlət Universitetinin müəllimləri
- Başqırdıstan Dövlət Universitetinin məzunları
- Rusiya Federasiyasının ali peşə təhsilinin fəxri işçiləri
- Rusiya Federasiyasının əməkdar elm xadimləri
- Əlifba sırasına görə alimlər