Məhəmməd Xarrasov

Məhəmməd Xarrasov
Məhəmməd Xadis oğlu Xarrasov
Doğum tarixi	18 sentyabr 1948
Doğum yeri	SSRİ
Vətəndaşlığı	Rusiya
Milliyyəti	Başqırd
Elm sahəsi	Fizika
Elmi dərəcəsi	fizika-riyaziyyat elmləri doktoru
İş yeri	Başqırdıstan Dövlət Universiteti
Təhsili	Başqırdıstan Dövlət Universiteti (–1971)
Üzvlüyü	Başqırdıstan parlamenti
Mükafatları

Məhəmməd Xarrasov (18.9.1948) — fizik, Başqırdıstan Respublikası Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü (2002), fizika-riyaziyyat elmləri doktoru (1995), professor (1996), Başqırdıstan Dövlət Universitetinin rektoru (2000-2010), Rusiyanın (2008) və BR Əməkdar elm xadimi (1997), Rusiya Federasiyasının ali peşə təhsili fəxri işçısı (2002), Rusiya Federasiyasının Təhsil Nazirliyinin əlaçısı (2003).

Bioqrafiyası

Məhəmməd Xadis oğlu Xarrasov 18 sentyabr 1948-ci ildə Başqırdıstan MSSR Belores rayonu, Sermenovo kəndində anadan olmuşdur.

1971-ci illdə Məhəmməd Xarrasov Başqırdıstan Dövlət Universitetinin fizika fakultəsini bitirmişdir. 1971—1972-ci illərdə elə həmin universitetdə lobarant işləmişdir. 1972—1975-ci illərdə M.V.Lomonosov adına Moskva Dövlət Universitetində aspirant olmuşdur. 1975-1991-ci illərdə Başqırdıstan Dövlət Universitetində asistent, nəzəri və eksperimental fizikası kafedrasının dosenti işləmişdir

1980-1984-cü illərdə isə Əlcəzairdə müəllim kimi (işgüzar səfərdə) fəaliyyət göstərmişdir. 1991-1994-cü illərdə MDU doktoranturada təhsil almışdır. Doktorluq dissertasiyasının mövzusu Moskva Dövlət Universitetində "Boqolyubovun Dinamik Sistemlərin Bazı Modellərində Asimptotik Metodları" olur.

1994-cü ildən 1999-cu ilədək BDU-də professor, dosent, Fizika fakültəsinin dekanı kimi vəzifələrdə çalışır. 1999-2000-ci illərdə Başqırdıstan Respublikasının Elm, Ali və Orta ixtisas təhsili üzrə Dövlət Komitəsinin sədr müavini vəzifəsnin icraçısı kimi çalışmışdır. 17 yanvar 2000-ci ldə isə Başqırdıstan Dövlət Universitetinin rektoru seçilmişdir.

Dövlət Baş Assambleyasının müavini - Başqırdıstan Respublikasının Qurultayı.

"Vahid Rusiya" siyasi partiyasının üzvüdür.

Xarrasovun elmi maraqları: materialların superkeçiricilik fizikası; dissipativ sistemlərdə stokastik diffuz proseslər; kondensasiya edilən mühitlərdə dinamik mübadilə qarşılıqlı əlaqələri.

Ailəsi: Həyat yoldaşı, Alfiya Mukadasovna (riyaziyyatçı). Oğlu: Salavat - hüquqşünas, qızı Quzel - tibb elmləri namizədi, nəvəsi - Murad .

Əsərləri

Məhəmməd Xadis oğlu Xarrasov — 100-dən çox elmi məqalənin müəllifidir.

• «Асимптотическое поведение решений уравнения Фоккера-Планка при t ®» Доклады Академии наук. 1992. Т. 325. С. 280—283.

Высокотемпературная сверхпроводимость магнитокерамических систем. Уфа: Китап, 1997 (соавтор).

• Садовников Б. И., Харрасов М. Х. «Неравенства Н. Н. Боголюбова в равновесной статистической механике» // ДАН СССР. 1974. Т. 216. № 3. С. 513—516.
• Харрасов М. Х. «О предельных соотношениях для корреляционных функций» // ДАН СССР. 1976. Т. 230. № 4. С. 826—829.
• Алексеев В. В. Харрасов М. Х. «Об асимптотике решений уравнения Фоккера-Планка при больших значениях времени» // ТФМ. 1993. Т. 97. № 1. С. 113—120.
• Харрасов М. Х. «Эволюция простой динамической системы в случайном поле» // ТФМ. 1993. Т. 93. № 3. С. 414—419.
• Садовников Б. И., Харрасов М. Х. «Метод самосогласованного поля Н. Н. Боголюбова в статистической механике» // ДАН. 1994. Т. 339. № 4. С. 472—476.
• Савченко М. А., Стефанович А. В., Харрасов М. Х. «Высокотемпературная сверхпроводимость магнитокерамических систем». Уфа: Китап, 1997. — 176 с.

Mükafatları

Rusiya Federasiyasının ali peşə təhsili fəxri işçısı, Rusiya Federasiyasının Təhsil Nazirliyinin əlaçısı, Başqırdıstan Respublikası Fəxri Diplomu ilə mükafatlandırılmışdır.

Başqırdıstan Respublikası Əməkdar elm xadimi. «İlin rektoru — 2004» adına layiq görülmüşdür.

Ədəbiyyat

• Ректоры России. М.: Современный университет, 2002.
• Башкортостан: Краткая энциклопедия. Уфа: Башкирская энциклопедия. 1996.

Mənbə

• [ http://www.gsrb.ru/ru/organization/deputats/7967/ ]
• [1] Arxivləşdirilib 2017-09-26 at the Wayback Machine