Mira prospekti (Vladiqafqaz)
.jpg)
Mira (Oset. Сабырдзинады prospekti) - Rusiya, Şimali Osetiya, Vladiqafqaz şəhərinin mərkəzi prospektidir. Şəhərin tarixi və mədəni mərkəzidir. İriston Bələdiyyə Mahalında, Azadlıq Meydanından başlayır və şimaldan Kirov küçəsinə keçir. Mira prospekti, Qorki, Djanaev, Mayakovski və Nikitin küçələri ilə kəsişir. Mira prospekti qərb tərəfdən , Lenin meydanı ilə kəsişir və Stanislavski zolağı və Nekrasov küçəsində başa çatır. Mira prospektindən şərqə Sereteli, Butırina, Kuybışeva və Petrovski küçələri başlayır.[1]
Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Prospekt 19-cu əsrin birinci yarısında hərbi Vladiqafqaz bölgəsinin ilk rəisi və qalanın komendantı general-leytenant Pyotr Nesterovun səyləri ilə qurulmağa başladı. XIX əsrin 40-cı illərində, onun təşəbbüsü ilə Monplezir parkı təşkil edildi - bu gün prospektə bitişik olan Kosta Xetaqurov Mərkəzi Mədəniyyət və İstirahət Parkının bir hissəsidir. Sonradan küçə onun adını daşıyırdı - Nesterovski Bulvarı. 1871-ci ilin sentyabrında Rusiya imperatoru II Aleksandrın Vladiqafqaza gəlməsi ilə əlaqədar olaraq, Nesterovski Bulvarı Aleksandrovski Prospekti adlandırıldı. Oktyabr inqilabından sonra prospekt Proletarski adlandırıldı. Bu adın ilk qeydinə 1926-cı ildə Vladiqafqaz küçələrinin siyahısında rast gəlinir.[2] 3 İyun 1938 Proletarski Prospekt Stalin prospekti olaraq dəyişdirildi. 16 Noyabr 1961-ci ildən etibarən Stalin prospekti Miraprospekti adlandırılmağa başladı.[3] 1980-ci illərin əvvəllərində yerli Şimali Osetiya İnquşları üsyan etdi və prospektin yaxınlığındakı Orconikidze meydanında səs-küy yaratdı, iğtişaşlar bütün respublikanı narahat etdi. 1991-ci ilə qədər Mira prospektinə bitişik Osetiyanın əsas meydanında Serqo Orconikidzenin abidəsi yerləşirdi və meydan da "Orconikidze meydanı" adlandırılmışdı, abidə söküldü və meydan Azadlıq Meydanı adlandırıldı. 1992-ci ildə, bir çox postsovet şəhərlərində olduğu kimi, Leninin abidəsi naməlum şəxslər tərəfindən uçuruldu, lakin 1993-cü ildə daha böyük bir şəkildə bərpa edildi.[4]
Əhəmiyyətli bina və təşkilatlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
Mira prospektində çoxsaylı dövlət, mədəniyyət və ticarət təşkilatları mövcuddur. Prospektdəki binaların demək olar ki, hamısı memarlıq və mədəniyyət abidələridir. Əsasən binalar müasir üslubda, eklektizmlə hazırlanmışdır.[5]
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ "Проспект Мира во Владикавказе: описание". 2023-07-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-04.
- ↑ "Нетуристический Кавказ. Часть III. Владикавказ. Проспект Мира". 2020-06-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-04.
- ↑ "Владикавказ. Проспект Мира". 2021-05-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-04.
- ↑ Кадыков А. Н., Улицы, переулки, площади и проспекты г. Владикавказа: справочник, изд. Респект, Владикавказ, 2010, стр. 403—406,
- ↑ "Проспект Мира (Владикавказ) Значимые здания и учреждения". 2016-12-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-04.