Mirqasım Çeşmazər

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Mirqasım Çeşmazər
Doğum tarixi
Vəfat tarixi 2000
Fəaliyyəti inqilabçı, siyasətçi
Partiyası Azərbaycan Demokrat Firqəsi
Mükafatları "Səttarxan" ordeni
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Mirqasım Çeşmazər ― 1954-1959-cu illərdə Azərbaycan Demokrat Firqəsinin sədri, alim.

Azərbaycan Milli Hökuməti dövründə Təbriz fədai dəstələrinin komendantı, Seyid Cəfər Pişəvərinin köməkçisi, Azərbaycan Radio komitəsinin sədri olub.

Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mirqasım Mikayıl oğlu Çeşmazər 1920-ci ildə anadan olub.

1944-cü ildə yaradılmış Tudə partiyasının Təbriz Komitəsinin üzvü olub[1]. Azərbaycan Demokrat Firqəsinin Mərkəzi Komitəsinin üzvü olub[2][3]. 1945-ci il dekabrın 10-dan 1946-cı il yanvarın 15-ə qədər Təbriz fədai dəstələrinin komendantı[4], 1946-cı ilin yanvar ayından iyun ayına qədər S.C.Pişəvərinin köməkçisi olub[5]. 1946-cı il aprelin 26-da Azərbaycan Radio komitəsinin nəzdində açılmış Təbriz radiosunun sədri olub.[6][7][8] 1946-cı il sentyabrın 3-də Azərbaycan Demokrat Firqəsinin yaradılmasının birinci ildönümündə milli-demokratik hərəkatda iştirak etdiyi üçün "Səttarxan" ordeni ilə təltif olunub[9][10]. 1946-cı ildə S.C.Pişəvəri, Mirqasım Çeşmazər və digərlərinin təşəbbüsü ilə Tehran qoşununun Azərbaycana gəlməsinə müqavimət göstərmək məqsədi ilə "Babək müqavimət dəstəsi" yaradılıb[11].

Azərbaycan Milli Hökuməti dağıldıqdan sonra Bakıya gəlib. Burada "Azərbaycan Demokrat Firqəsinin yaranması və fəaliyyəti" mövzusunda elmi işi müdafiə edərək tarix elmləri namizədi alimlik dərəcəsi alıb. AMEA-nın Şərqşünaslıq İnstitutunda «Cənubi Azərbaycan tarixi» şöbəsində elmi fəaliyyətlə məşğul olub[12].

Mirqasım Çeşmazər 1954-cü ildə Azərbaycan Demokrat Firqəsinin konfransında seçkilər yolu ilə firqənin sədri seçilib[13]. 1954-cü ildən 1959-cu ilə qədər Azərbaycan Demokrat Firqəsinin sədri olub[14][15]. 1988-ci ildə başlamış Meydan hərəkatının iştirakçısı olub.

2000-ci ildə dünyasını dəyişib.

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. Cəmil Həsənli. СССР-Иран: Азербайджанский кризис и начало холодной войны: 1941-1946 гг. Moskva: Герои Отечества. 2006. səh. 48. 2023-07-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-05-03.
  2. Mirqasım Çeşmazər. Azərbaycan Demokrat Partiyasının yaranması və fəaliyyəti (PDF). Bakı: Elm nəşriyyatı. 1986. səh. 89. 2023-05-02 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2023-05-02.
  3. Cəmil Həsənli. Güney Azərbaycan tarixin yol ayrıcında (1939-1945). Bakı: Qanun nəşriyyatı. 2023. səh. 103.
  4. Tariyel Ümid. "Arxivdən tanılan " 21 Azər" medalı" (az.). aze.adfmk.com. 2018-12-11. 2020-02-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-05-02.
  5. Tərtib edən və məsul redaktor: Səməd Bayramzadə. "21 Azər – 70" fotoalbom (şərhlərlə) (PDF). Bakı: “Araz” nəşriyyatı. 2015. səh. 70. ISBN 978-9952-8285-3-5. Archived from the original on 2022-03-09. İstifadə tarixi: 2023-05-02.
  6. Cəmil Həsənli. СССР-Иран: Азербайджанский кризис и начало холодной войны: 1941-1946 гг. Moskva: Герои Отечества. 2006. səh. 252. 2023-07-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-05-03.
  7. İradə Sarıyeva. "Təbriz radiosu - Cənubi Azərbaycan mədəniyyət tarixinin incisi..." (az.). baki-xeber.com. 2023-04-18. 2023-04-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-05-02.
  8. Hüseynov, Rafael. "O səs yenə yüksələcək - Rafael Hüseynov yazır". 525-ci qəzet. 2024-01-24. İstifadə tarixi: 2024-01-21.
  9. ""Azərbaycan" qəzetinin səhifələrində / 54-cü yazı" (az.). Xalq Cəbhəsi qəzeti. 2020-11-12. 2023-05-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-05-02.
  10. Tərtib edən və məsul redaktor: Səməd Bayramzadə. "21 Azər – 70" fotoalbom (şərhlərlə) (PDF). Bakı: “Araz” nəşriyyatı. 2015. səh. 106. ISBN 978-9952-8285-3-5. Archived from the original on 2022-03-09. İstifadə tarixi: 2023-05-02.
  11. Əkrəm Rəhimli. "Güney Azərbaycana hərbi yürüşün başlanması və milli hökumətin süqutu" (az.). Xalq Cəbhəsi qəzeti. 2019-10-23. 2020-09-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-05-02.
  12. "Mirqasım Çeşmazər-100: Yaxud 74 il əvvəl səslənən "Danışır Təbriz" müraciəti" (az.). azerbaycan-ruznamesi.org. 2023-02-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-05-02.
  13. Məhəmmədhüseyn Yəhyai. "Azərbaycanın Demokrat Firqəsi (Bitməmiş Azadlıq Layihəsi) on ikinci hissə" (az.). aze.adfmk.com. 2021-07-20. 2022-08-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-05-02.
  14. "Azərbaycan Demokrat Firqəsinin sədrləri" (az.). azerbaycan-ruznamesi.org. 2023-05-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-05-02.
  15. Cəmil Həsənli. Советский Азербайджан: От оттепели к заморозкам. Moskva: Политическая энциклопедия. 2020.[ölü keçid]