Mirzo Tursunzadə

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Mirzo Tursunzadə
tac. Мирзо Турсунзода
Doğum tarixi 19 aprel (2 may) 1911
Doğum yeri
Vəfat tarixi 24 sentyabr 1977(1977-09-24) (66 yaşında)
Vəfat yeri
Fəaliyyəti şair, siyasətçi
Əsərlərinin dili Tacik dili
Janr şeir
Üzvlüyü
Mükafatları Sosialist Əməyi Qəhrəmanı
"Lenin" ordeni "Oktyabr inqilabı" ordeni "Qırmızı əmək bayrağı" ordeni "Şərəf nişanı" ordeni “Əmək igidliyinə görə” medalı "Vladimir İliç Leninin anadan olmasının 100 illiyi münasibətilə" yubiley medalı "1941–1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində rəşadətli əməyə görə" medalı
"Lenin" mükafatı Tacikistan Qəhrəmanı "Stalin" mükafatı
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Mirzo Tursunzadə[1] (tac. Мирзо Турсунзода, 19 aprel (2 may) 1911, Karataq[d], Rusiya Türkistanı general-qubernatorluğu – 24 sentyabr 1977, Düşənbə) — Tacikistan Xalq şairi (1961), Sosialist Əməyi Qəhrəmanı (1967).[2]

Həyatı

[redaktə | vikimətni redaktə et]

Mirzo Tursunzadə 2 may 1911-ci ildə Tacikistan Respublikasının Buxara əmirliyinin Karataq kəndində anadan olub. 1925-ci ildə Pedaqoji Texnikuma qəbul olan şair 1930-cu ildə Tacikistan Maarif İnstitutunu bitirib.[2]

Mirzo Tursunzadə əmək fəaliyyətinə "Tacikistan komsomolu" qəzetində başlayıb. Həmçinin A.S.Puşkin adına Musiqili Dram Teatrında ədəbi hissənin rəhbəri vəzifəsini icra edib.[2]

Mirzo Tursunzadə 1946-cı ildən Asiya və Afrika xalqları Həmrəylik Komitəsinin sədri və Tacikistan Yazıçılar İttifaqı İdarə Heyətinin sədri vəzifələrini icra edib. 1959-cu ildən SSRİ Yazıçılar İttifaqı İdarə heyətinin katibi, habelə SSRİ Ali Sovetinin deputatı (2–9-cu çağırış) olub. UNESCO-nun qərarı ilə 2011-ci ildə Mirzo Tursunzadənin 100 illik yubileyi geniş qeyd olunub.[2]

Yaradıcılığı

[redaktə | vikimətni redaktə et]

Əsərlərini tacik və rus dillərində yazan Mirzo Tursunzadənin 21 yaşı olarkən, 1932-ci ildə ilk "Qələbə bayrağı" adlı məcmuəsi nəşr olunub. Həmin məcmuədə kiçik hekayələr, şeir və oçerklər toplanıb.[2]

Mirzo Tursunzadə XX əsrin 30-cu illərində "Hökm", "Xosrov və Şirin" poemalarını yazıb. Onun Böyük Vətən müharibəsi illərində nəşr etdirdiyi poeması "Tahir və Zöhrə" olub. Ədibin 1939-cu ildə çap olunan "Şeirlər" adlı kitabında dünyada baş verən müharibələr və onun gətirdiyi ağrı-acı, xalqlar dostluğu və vətənpərvərlik hissləri öz əksini tapmışdır.[2]

Ədibin Böyük Vətən müharibəsindən sonra yaradıcılığında başlıca mövzular tacik xalqının taleyi və azadlığı uğrunda mübarizə təşkil edirdi. Bu baxımdan şairin 1947–1948-ci illərdə qələmə aldığı "Hindistan balladası" və 1950-ci ildə yazdığı "Mən azad Şərqdənəm" silsilə əsərləri diqqəti cəlb edir.[2]

Mirzo Tursunzadənin "Asiyanın səsi" (1956), "Əbədi nur" (1957) və s. poemalarında da başlıca mövzular azadlıq mübarizəsi, sülh uğrunda mübarizə olub. Eyni zamanda 1954-cü ildə qələmə alınan "Arabaçı Həsən" epik poemasında şair tacik kəndlisinin taleyindən bəhs edib. Tacik şairi olan Mirzo Tursunzadənin Azərbaycana həsr edilmiş şeirləri və Azərbaycan poeziyasından nümunələri vardır. Şairinşeirlərinin bir qismini Azərbaycan dilinə şair Qasım Qasımzadə tərcümə edib.[2]

Vəfatı

[redaktə | vikimətni redaktə et]

Mirzo Tursunzadə 24 sentyabr 1977-ci ildə vəfat edib.[2]

Mükafataları

[redaktə | vikimətni redaktə et]
  • SSRİ Dövlət mükafatı
  • Lenin mükafatı laureatı
  • Tacikistanın Xalq şairi (1961)
  • Sosialist Əməyi Qəhrəmanı (1967)
  • "Hindistan balladası" şeirlər kitabına görə C.Nehru adına Beynəlxalq mükafat (1968)[2]

İstinadlar

[redaktə | vikimətni redaktə et]
  1. ↑ Mirzo Tursunzadə Arxivləşdirilib 2010-11-25 at the Wayback Machine Böyük İslam Ensiklopediyası
  2. ↑ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Əlamətdar və tarixi günlər təqvimi - 2021 (PDF). Bakı: Zərdabi Nəşr. 2020. səh. 175. ISBN 978 9952 542 04 2.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Mirzo_Tursunzadə&oldid=7821963"