Məmməd Əliyev (fizik)

Məmməd Əliyev
Məmməd Rəhim oğlu Əliyev
Doğum tarixi	13 oktyabr 1940
Doğum yeri	Maştağa, Bakı, Azərbaycan SSR
Vəfat tarixi	4 mart 1988 (47 yaşında)
Vəfat yeri	Ottava, Kanada
Vəfat səbəbi	ürək tutması
Dəfn yeri	Moskva
Vətəndaşlığı	SSRİ
Həyat yoldaşı	Elena Vladimirovna Alieva
Uşağı	Gülşən Məmməd qızı Əliyeva
Elm sahələri	Molekulyar fizika,Nəzəri fizika
Elmi dərəcəsi	Fizika-riyaziyyat elmləri doktoru
Elmi adları	Professor, SSRİ EA-da laboratoriya müdiri
Alma-mater	BDU, Moskva Dövlət Universiteti
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Məmməd Rəhim oğlu Əliyev (rus. Мамед Рагимович Алиев; 25 oktyabr 1940 və ya 1940, Maştağa – 4 mart 1988 və ya 1988, Moskva) — professor ,fizika-riyaziyyat elmləri doktoru , molekulyar fizikanın bir çox sahələrinə elmi töhfələr bəxş etmiş azərbaycanlı Sovet fiziki. Onun elmi nailiyyətləri arasında molekulda mərkəzdənqaçma genişlənmə sabitinin tapılması metodunun kəşfi, dinamik effektlərin düzgün şərhini təklif etməsi və s. yer alır.

Həyatı

Məmməd Əliyev 1940-cı ilin 13 oktyabr tarixində Bakıda müsəlman ailəsində anadan olmuşdur (atası-Rəhim Əliəkbər oğlu Əliyev, anası-Gövhər Hilal qızı, dayısı-kimya elmləri doktoru, professor Ağarəfi Ağayev). Məmməd 17 yaşında Bakı şəhəri,Maştağa qəsəbəsində yerləşən 128 saylı tam orta məktəbi bitirmiş, 1957-ci ildə Bakı Dövlət Universitetinə qəbul olunmuşdur. Burada o, fizika-riyaziyyat ixtisasları üzrə təhsil almışdır. 1961-ci ildə Moskva Dövlət Universitetində aspirant təhsilini davam etdirmiş və doktor dərəcəsini almışdır. Daha sonra Rusiya Elmlər Akademiyasının tərkibində fəaliyyət göstərən Spektroskopiya İnstitutunda ömrünün sonunadək çalışmışdır. O,1972–1986-cı illər ərzində Çexiyanın paytaxtı Praqada keçirilən ümumittifaq konfranslarında fəal iştirak etmiş və əldə etdiyi mühüm elmi nəticələrə görə Çexiya Elmlər Akademiyasının mükafatına layiq görülmüşdür. Bundan əlavə Almaniya, Fransa, İngiltərə, Kanada kimi dövlətlərdə olan əməkdaşları ilə birlikdə bir çox məqalələr və əsərləri dərc olunmuşdur.

Vəfatı

1988-ci ilin 4 martında Məmməd Əliyev ürək infaktından dünyasını dəyişib. O, Moskva şəhərində dəfn olunub.

Elmi əsərləri və məqalələri

• M. R. Aliev and J. K. G. Watson, J. Mol. Spectrosc. 75, 150 (1979).
• M. R. Aliev and J. K. G. Watson, in Molecular Spectroscopy: Modern Research, edited by K. Narachari Rao (Academic, New York, 1985), Vol. III
• D. Papousek and M. R. Aliev, Molecular Vibrational Rotational Spectra (Academia, Prague, 1982).
• Aliev M, Papoušek D, Urban Š,Third-order theory of the line intensities in the allowed and forbidden vibrational-rotational bands of C<inf>3v</inf> molecules, Journal of Molecular Spectroscopy (1987)
• Aliev M, Mikhailov V, Watson J,Higher order dipole moments for pure rotational transitions of methane-type molecules, Journal of Molecular Spectroscopy (1986)
• Aliev M, Yamada K, Birss F,Effective Hamiltonian for polyatomic linear molecules, Journal of Molecular Spectroscopy (1985)
• Aliev M, Mikhailov V,Forbidden rotational and vibrational-rotational transitions in H<inf>3</inf>⁺, Acta Physica Hungarica (1984)
• Aliev M, Hougen J,The effects of vibration-rotation interaction on the quadrupole hyperfine structure of molecular rotational levels, Journal of Molecular Spectroscopy (1984)
• Aliev M, Watson J,The rotational dependence of diagonal Coriolis coupling, Journal of Molecular Spectroscopy (1979)
• Aliev M, Watson J,Upper and lower bounds of quartic centrifugal distortion constants, Journal of Molecular Spectroscopy (1979)
• Aliev M, Watson J,Calculated sextic centrifugal distortion constants of polyatomic molecules, Journal of Molecular Spectroscopy (1976)
• Aliev M,Forbidden rotational transitions in molecules, Soviet Physics – Uspekhi (1976)
• Aliev M, Mikhaylov V,Forbidden rotational spectra of axially symmetric polar moleculesJournal of Molecular Spectroscopy (1974)
• Aliev M,New relations between centrifugal distortion and coriolis coupling constants of polyatomic molecules, Journal of Molecular Structure (1974)
• Aliev M,Sextic centrifugal distortion constants of axially symmetric molecules, Journal of Molecular Spectroscopy (1974)
• Aliev M, Aleksandrov A,Transformation properties of centrifugal distortion constants of polyatomic molecules, Journal of Molecular Spectroscopy (1973)

Xarici keçidlər

• Məmməd Əliyevin mükafat alması barədə
• Məmməd Əliyevin iştirak etdiyi konfranslara aid arxiv fotolar
• Scopus of Aliev, M. R.