Nettime
| Nettime | |
|---|---|
| URL | nettime.org |
Nettime — internet poçt siyahısı. 1995-ci ildə Girt Lovink və Pit Şults (o zaman zarafatla “nettime qardaşları” adlanırdı)[1] tərəfindən Venesiya Biennalı zamanı "Medien Zentral Kommittee"nin ikinci iclasında təklif edilmişdir. 1998-ci ildən Ted Bayfild və Feliks Stalder əsas siyahıya moderatorluq etmiş, "nettime" ailəsindəki digər siyahıların moderasiyasını əlaqələndirmiş və saytı öz əlaqəsi kimi saxlamışdır.
"Nettime" adı o dövrdə dominant olan kiberməkan kimi kosmik metaforalara qarşı bir bəyanat olaraq seçilmişdir.
Nettime vaxtı sosial vaxtdır, o, subyektiv və intensivdir, kondensasiya və çıxarışlarla, konfranslar və kiçik görüşlər kimi sosial hadisələrə və kağız dünyasına ixrac üçün mətn yığıncaqlarına bölünür. Əksər insanlar hələ də işıq dalğaları vasitəsilə ötürüləndən daha çox taxta kağız üzərində çap olunmuş mətni oxumağı sevirlər. "Nettime" coğrafi vaxtla ilə eyni vaxt deyil və ya gedən vaxt saatları deyil. Proqramlaşdırma ilə mşğul olan və ya tez-tez ekran qarşısında oturan hər kəs vaxtın olmaması fenomenini bilir. Şəbəkədə vaxt müxtəlif sürətlərdən, kompüterlərdən, insanlardan, proqram təminatından, bant genişliyindən ibarətdir, şəbəkədə zamanın davamlılığını görməyin yeganə yolu onu sinxronlaşdırılmış vaxt zonalarının asinxron şəbəkəsi kimi görməkdir.[2]
"Nettime" poçt siyahısı "Netzkritik" və ya "Net Critique", net.art və taktiki media haqqında ideyaları stimullaşdıran və yayan əsas rolu, "birgə filtrləmə" kimi qabaqcıl təcrübələri ilə geniş şəkildə tanınmışdır. Məsələn, "Nettime" 2004-cü ildə "Ars Electronica"nın "Qızıl Nika" mükafatına namizəd olmuşdur. Bununla belə, moderatorlar bir təşkilatın nümayəndəsi kimi danışmaqdan və ya çıxış etməkdən imtina edir, bunun əvəzinə mümkün qədər boş və ya "başsız" kollektivin koordinatorları kimi xidmət etməyə üstünlük verirlər.[3] Siyahı və əlaqəli görüşlər Byus Sterlinqin 1996-cı ildə yazdığı "Müqəddəs Od" elmi fantastika romanına güclü təsir göstərmişdir.[4]
Əvvəldən onun məqsədi daha uzun, məzmunlu, lakin qeyri-akademik yazılara və müzakirələrə diqqət yetirərək şəbəkələr üzərində və onlarla tənqidi diskursun yeni forması üçün yer təmin etmək olmuşdur. "Nettime" tənqidi mütəfəkkirlərə və yazıçılara beynəlxalq çıxış imkanı vermək üçün ilkin mərhələdə nəşrdən əvvəl və müzakirə platforması kimi xidmət edirdi. Xüsusi siyasi üslubuna görə, o, əvvəldən güclü qeyri-avropalı, əsasən də şimali amerikalıların iştirakına malik olsa da tez-tez Avropa onlayn salonu kimi görünürdü.[5]
Bir vaxtlar Bryus Sterlinq tərəfindən "dünyanın ən dünya siyahısı" adlandırılan siyahı[6] praqmatik yanaşma ilə xarakterizə olunur və illər ərzində formatında nisbətən az dəyişiklik edilir. Artan mübahisələrə reaksiya verən və onları yaradan veb-əsaslı platformaların yaradılması üzrə geniş layihələr dayanıqlı deyildi.[7] Orijinal, əsasən ingilisdilli poçt siyahısı ("nettime-l") "nettiime-ann" (elanlar), "nettime-fr" (fransız), "nettime-lat" (ispan və portuqal), "nettime-nl" (Holland), "nettime-ro" (rumın), "nettime-see" (Cənub-Şərqi Avropa) və "nettime-zh" (Çin) daxil olmaqla xüsusi regional və ya linqvistik kontekstlərə daha uyğun olan bir neçə başqa, daha çox yerli siyahı yaratmışdır.
Görüşlər[redaktə | mənbəni redaktə et]
Əlavə "Nettime" görüşləri Amsterdamda "HackIt", Berlində Xaos Kompüter Konqres, Linsdə ISEA və "Ars Electronica" Festivalı, həmçinin Budapeştdə MetaForum Konfransları kimi tədbirlər zamanı keçirilmişdir. "Nettime"ın yeganə unikal hadisəsi Lyublyanada "Ljudmila" hakerməkanı tərəfindən təşkil edilən "Nettime" May Konfransı – Gözəllik və Şərq[8] idi. "Hybrid Workspace" Kasseldə keçirilən "Documenta X" zamanı "Nettime"dan çox istifadə etmişdir.[9]
Publikasiyalar[redaktə | mənbəni redaktə et]
Poçt siyahısına dair materiallar vaxtaşırı çap şəklində, "xerox" nüsxələrinin məhdud tirajları ilə və müvafiq konfrans və ya tədbirlə əlaqədar toplanırdı. 1999-cu ildə "Nettime" töhfələri "Autonomedia" tərəfindən nəşr olunan kitab şəklində antologiyaya çevrilmişdir. Onlar:
- ZKP1 The Next 5 Minutes (2) Amsterdam, Netherlands, January 1996
- ZKP2 Cyberconf 5 Madrid, Spain, June 1996
- ZKP3 Metaforum III Budapest, Hungary, October 1996
- ZKP3.2.1
- ZKP4 The Beauty and the East Ljubljana, Slovenia, May 1997
- ZKP5: ReadMe! ASCII Culture and the Revenge of Knowledge. Brooklyn: Autonomedia, 1999. 556pp. ISBN 1-57027-089-9 Online Version
- ZKP6 Catalogue of the Slovenian Pavilion, Venice Biennale 2001.
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ Rüst, Annina. "the nettimeline_" (n.d.) Arxivləşdirilib 2016-03-05 at the Wayback Machine
- ↑ "<nettime> Panic Content - The ZKP 3 Introduction Draft (october 1996)". nettime.org. 2015-04-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-12-28.
- ↑ "<nettime> RFC: nettime nominated for Golden Nica". nettime.org. 2015-01-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-12-28.
- ↑ Klaver, Marie-José. "Together on a List". 1998. 2016-03-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-12-28.
- ↑ "Nettime". monoskop.org. 2023-11-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-12-28.
- ↑ nettime's_mod_squad. "a proposal: nettime-ann". August 12, 2003. September 19, 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: January 14, 2016.
- ↑ Lovink, Geert (2002). "The Moderation Question: Nettime and the Boundaries of Mailing List Culture." In Dark Fiber: Tracking Critical Internet Culture. MIT Press. ISBN 978-0-262-62180-9.
- ↑ "Arxivlənmiş surət". 2007-02-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-12-28.
- ↑ "The Hybrid Workspace Archive". medialounge.net. 2007-10-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-12-28.
Əlavə ədəbiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Arns, Inke. Netzkulturen. Hamburg: Europäische Verlagsanstalt. 2002. 76. ISBN 3-434-46107-8.
- Byfield, Ted (2012). "nettime— Fortsetzung folgt...," in Clemens Apprich and Felix Stalder, eds. Vergessene Zukunft: Radikale Netzkulturen in Europa. transcript Verlag. pp. 39–46. ISBN 978-3-8376-1906-5ISBN 978-3-8376-1906-5.
- Bosma, Josephine. Nettitudes: Let's Talk Net Art. Rotterdam: NAi/INC. 2011. 133–136. ISBN 978-90-5662-800-0.