Nikolay Andreyev (dilçi)

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin

Nikolay Dvbnhbyeviç Andreyev (rus. Николай Дмитриевич Андреев, 16 fevral 1920 — 15 noyabr 1997) — SovetRusiya dilçisi.

Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]

Yaradıcılığı[redaktə | mənbəni redaktə et]

N.D. Andreyevin 1986-cı ildə çap etdirdiyi "Ranne-indoevropeyskiy praəzık" əsəri yalnız Hind-Avropa dillərini deyil, müəllifin Ural və Altay dilləri adlandırdığı dilləri də əhatə edir. Bu dillər boreal (lat. boreus – şimal) yerləşmə əsasında tədqiqata cəlb edilmiş, Ural ətrafı və Altay səmtində yaşayan xalqların -tunqus və mancurların dilləri də əhatə olunmuşdur. Yunan, fin, sanskrit, evenk, latın, litva, nanay, eston, Avesta, qot, xantı, oroç, xett, qədim alman, nehid, qədim slavyan, ulç, oroq, Veda, udagir, erməni və s. dillərdən gətirilən faktlar göstərir ki, müəllifin müqayisə dairəsi Hind-Avropa dilləri ilə məhdudlaşmamışdır. Bu dillərin bir qismi Tunqus-Mancur dil ailəsinə aiddir (nanay, evenk,ulç, oroq, nehid və s.). Müəllifin tədqiqat, müqayisə, uyğunlaşdırma üsulu da maraqlıdır.

Müəllif 203 kök sözün etimoloji müqayisəsi əsasında bu qənaətə gəlmişdir ki, "Mövcudluğunun başlanğıc mərhələsində erkən Hind-Avropa (EHA) ulu dili boreal ulu dil (BUD) daxilində müstəqil qol kimi ayrılaraq, uzun müddət boreal ulu dil tipologiyasından aldığı irsi tam şəkildə saxlamışdır."

A.S.Melniçuk "Dünya dillərinin ümumi qohumluğu haqqında" məqələsi ilə buşmenlərinhuttentotların dillərindən başqa, Yer üzündəki bütün dil ailələrinin qohumluğunu, bir kökdən, bir ulu dildən törəmiş olduğunu daha əsaslı şəkildə, orijinal bir üslubda sübuta çalışmışdır. Müəllif düzgün qeyd edir ki, konkret bir dil ailəsi daxilində şərti işarələrin uyğunluğu prinsipinə əsaslanan komparativistika ulu dilin quruluşunun tarixəqədərki dərinliklərinə enməyə çəpər çəkir, belə bir metodoloji əsasla işləməklə ulu dilin parçalanması, müxtəlif dillərə ayrılması dövrünə aid hadisələrin bərpası mümkün deyildir. Bu cəhətdən müəllif praformaların müəyyənləşdirilməsində vokalizmin mürəkkəb sisteminin rekonstruksiyasından imtina edən N.D.Andreyevin işini ilk iş kimi qiymətləndirir.

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]