Nuquş
| Nuquş | |
|---|---|
| rus. Нугуш, başq. Нөгөш | |
 | |
| Ölkələr | |
| Mənbəyi | Yurmatau (Cənubi Ural) |
| Mənsəbi | Ağidel çayı |
| Uzunluğu | 235 km |
| Su sərfi | 4 m³/s |
| Su sistemi | Ağidel çayı/Kama çayı/Volqa/Xəzər dənizi |
| Hövzəsinin sahəsi | 3820 km² |
| DSR[rus.] | 10010200312111100017781 |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Nuquş (rus. Нугуш, başq. Нөгөш 
dinlə) — Başqırdıstanda çay, Ağidel çayının sağ qolu. Uzunluğu 235 km-dir.
Ümumi məlumat
[redaktə | mənbəni redaktə et]Nuquş çayı Yurmatau silsiləsindən başlayır və Cənubi Ural dağlarından keçir. Çay əsasən qar suları ilə qidalanır; Bir qayda olaraq, noyabrın birinci yarısında, çay donur - aprel ayının ikinci yarısında buzlar əriyir. Nuquş Başqırdıstanda ən sürətlə axan çay hesab olunur. Yazda Nuquş çayında böyük ərintilər çox məşhurdur. Axı, turistlər mənzərəli dağlar arasında demək olar ki, qeyri-yaşayış sahələrindən keçirlər. Bundan əlavə, yol boyunca Kuperli şəlaləsi və əsl kanyon olan Pyatilistnik kimi təbiətin inciləri var.
Adlandırma
[redaktə | mənbəni redaktə et]Başqırd dilindən tərcümədə Nuquş - "təmiz su" deməkdir.
Mənsəbinin qolları
[redaktə | mənbəni redaktə et]- 5 км: Tor çayı
- 62 км: Uryuk çayı
- 105 км: Uguya çayı
- 106 км: Kaşeli çayı
- 110 км: Vadraş çayı
- 115 км: Kuja çayı
- 123 км: Yuxarı Uşa çayı
- 126 км: Yalanayrı çayı
- 145 км: Kiçik Nuquş vçayı
- 175 км: Böyük Şaik çayı
- 185 км: Kiçik Kudaşka çayı
- 191 км: Böyük Kudaşka çayı
- 198 км: Bretyak çayı
- 201 км: Kudaşka çayı
Su anbarı
[redaktə | mənbəni redaktə et]1967-ci ildə Nuquş çayında Nuquş su anbarı yaradılmış və Nuquş gölü adlandırılmışdır. 1967-ci ildən Nuquş su anbarındakı hidrotexniki qurğunun sayı ümumi gücü 11.55 MVt olan 3 ədəddir. Tikinti işləri Kumertau Tikinti Təşkilatı tərəfindən həyata keçirilmişdir.
- Nuquş su anbarının sahəsi — 25 km²
- Suyun həcmi — 400 milyon kub metr
- Uzunluğu — 2,5 km
- Dərinliyi — 30 m
- Orta dərinliyi — 15,8 m
- Eni — 5 km-ə qədər
Qalereya
[redaktə | mənbəni redaktə et]
Ədəbiyyat
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Газпром нефтехим Салават. Энциклопедия. Уфа. 2013.