On birinci sülalə (Misir)
XI sülalə — Qədim Misirdə birinci aralıq dövrdə hakimiyyətdə olmuş sülalələrdən biri. Təxminən e.ə. 2130–1991 illəri aralığında taxtda olmuşlar.
Ümumi məlumat
[redaktə | mənbəni redaktə et]X sülaləni devirən Tebes nomarxları yeni, XI sülalənin əsasını qoyurlar. XI sülalənin hakimiyyəti birinci aralıq dövrün sonu və Orta padşahlığın yaranması ilə xarakterikdir.
Sülalənin başlağıcı İkunun oğlu Böyük İntefdən götürülür. Ancaq Manefonun yazılarına, Turin siyahısına və müasir tədqiqatlara əsasən xanədanın ilk padşahı I Mentuhotep idi.
XI sülalə ilkin zamanlar bütün Misiri ələ keçirə bilmirlər. Beləki Herakleopolda yerli sülalə firona tabe olmurdu.
II İntefə aid edilən yazılara əsasən göstərirlir ki, o firon titulunu götürən və Herakleopolla müharibə aparan ilk hökmdar idi. II İntef həmçinin Abidos nomunu da özünə tabe etmişdi.
II İntefdən başlayan savaşlar II Mentuhotep zamanı bitdi. Beləki II Mentuhotep Herakleopolu zəbt etdi. Beləliklə Misir VI sülalədən sonra ilk dəfə birləşdirilir. Bundan sonr II Mentuhotep Finikiya torpaqlarına ekspedisiya yollamışdı.
IV Mentuhotep bu nəsildən sonuncu firon oldu.[1]. Onu əvəzləyən I Amenemhet yeni hakim sülalənin başlanğıcını qoydu. Müasir alimlər IV Mentuhotepin çatisi Amenemhetin çevriliş yolu ilə taxta çıxdığını düşünürlər. Digər fərziyə görə IV Mentuhotepin sələfi yox idi. Buna görə onun ölümündən sonra halimiyyətə ən yaxın köməkçisi gəldi.
Fironlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]Manefon XI sülalədən 16 fironun çıxdığını bildirir. Turin siyahısında isə 7 fironun 143 il hökmdarlıq etdiyi göstərilmişdir[2].
Ad | Taxt adı | Şəkil | Hakimiyyət illəri | Qeyd |
XI sülalədən adı bilinən ilk hökmdar. Tebes hakimi. | ||||
Böyük İntefin oğlu. XI sülalədən ilk firon. Ancaq bu titulu daşımamışdır. | ||||
I Mentuhotepin oğlu. Sülalədən ilk firon titulunu götürən hökmdar. | ||||
I Mentuhotepin oğlu. Herakleopola qarşı savaşmışdır. | ||||
II İntefin oğlu. | ||||
III İntefin oğlu. Misiri birləşdirmişdir. | ||||
II Mentuhotepin oğlu. | ||||
III Mentuhotepin oğlu. XI sülalədən sonuncu firon. |
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ Hornung, Erik; Krauss, Rolf; Warburton, David A., redaktorlar Ancient Egyptian Chronology. 2006-12-30. səh. 160–161. ISBN 9789047404002. 2020-10-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-05-06. (mirror Arxivləşdirilib 2019-03-30 at the Wayback Machine)
- ↑ Beckerath, J. V. "The Date of the End of the Old Kingdom of Egypt". Journal of Near Eastern Studies. 21 (2). 1962: 140–147. doi:10.1086/371680. (#redundant_parameters)