Oxkur silsiləsi
| Oxkur | |
|---|---|
| gürc. ოხკრი | |
 Oxkur silsiləsinin görünüşü.2018 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Mütləq hündürlüyü | 4451,8 m |
| Hündür nöqtəsi | Şan dağı |
| Yaranma dövrü | 300-1.8 milyon il əvvəl |
| Yerləşməsi | |
| 42°45′ şm. e. 44°43′ ş. u. | |
| Ölkə |
Rusiya Gürcüstan |
|
|
|
|
|
|
.jpg)
Oxkur (gürc. ოხკრი) — Şərqi Qafqazın Yan silsiləsində yerləşən dağ massivi. Oxkur silsiləsinin ən yüksək nöqtəsi Şan dağı olub hündürlüyü 4451,8 metrdir. Dağ silsiləsi Terek çayının qolları arasında suayrıcı rolunu oynayır: cənubda Kistinka çayı (Xde dərəsi) və şimalda Armxi çayı (Şondon qolu ilə). Silsilə yaxınlığında olan digər obyektlər: Armxi çayı üzərində olan Ezmin SES, Armxi sağlamlıq və turizm kompleksi, Alkun-Oleqeti-Jeyrax avtomobil yolu, Terek çayı yaxınlığında Tamaranın dağılmış qəsri, Kistinka çayının yuxarı axarlarındakı Kibişi buzlağı və s.
Sərhədləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Oxkur silsiləsindən Şərqi Qafqazın Yan silsiləsi başlayır. Silsilənin davamı hərbi xəritələrdə göstərildiyi kimi Şavan silsiləsidir[1].
Oxkurun şərq sərhəddində — Gürcüstan yayalası və Rustavi buzlağı yerləşir. Məhs bu ərazidən Yan silsilə başlayır. Yan silsilə Baş Qafqaz silsiləsinə 3000 m hündürlüyə kimi yaxınlaşır və sonra kəskin olaraq şimal-şərqə dönür.
Rusiya (İnquşetiya Respublikası) ilə Gürcüstan arasındakı sərhəd dağ silsiləsi boyunca uzanır.
Coğrafiyası[redaktə | mənbəni redaktə et]
Terek çayı yatağının 1230 metr yüksəkliyindən dağ silsiləsi kəskin olaraq 3000 metr yüksəkliyə qalxır. Silsilə öncə şərqə, şimal-şərqə, daha sonra isə cənub-şərqə dönür. Sonda isə tamamilə cənuba istiqamətlənir. Silsilədəki zirvələrin və dağ aşırımlarının orta hündürlüyü qərbdən, Jeraxçeçkort (3333 m) və Oxkur aşırımından (3248 m) şərqdə «Gürcüstan bucağı»na kimi (4200 m) qalxır. Horizontal istiqamədtə silsilənin ümumi uzunluğu təxminən 30 km-dir.в
Buzlaqları[redaktə | mənbəni redaktə et]
Şərqi Qafqazda olduğu kimi bu silsilədə də buzlaşma daha yüksək zirvələrdə müşahidə olunur: Saqi, Kiç, Şan dağı ətrafında bir neçə buzlaq. Şərqdə isə Rustavi buzlağı var. Bölgənin ən böyük buzlağı isə Kibişidir. O Şavan silsiləsinin şərqində yerləşir.
Geologiyası[redaktə | mənbəni redaktə et]
Oxkur silsiləsi Yura yaşlı süxurlardan təşkil olunub: argilit, alevrolit, qumdaşı (3400 metrə kimi). Bəzi ərazilərdə qədim kembriyə qədər və poleozoy yaşlı süxurlar üzə çıxıb.[2]
Turizm və alpinizm[redaktə | mənbəni redaktə et]
Dağ zirvələri marşrut klassifikasiyasına görə 2.9 dərəcəsinə daxildir.[3]
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ "Карта Восточного Кавказа". 2018-02-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-18.
- ↑ "Геологическая карта Ингушетии". 2018-02-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-18.
- ↑ "Классификатор маршрутов восхождений, Восточный Кавказ". 2021-10-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-18.