Proteksionizm
Proteksionizm—bu terminin xüsusi şərti odur ki, dövlətin yerli istehsalçılara inhisar hakimiyyəti üçün maliyyə dəstəyi verməsi ilə milli rifah yüksəlir.
Tarixi[redaktə | əsas redaktə]
Proteksionizmin təşəkkül tapmasının əsas səbəbi manifakturaların inkişafı ilə bağlı idi. Milli istehsalın hesabına dövlət xəzinəsinə daxilolmalar artdığına görə, dövlət onun inkişaf etməsində maraqlı olmağa və milli istehsalı xarici rəqabətdən qorumağa başladı. Beləliklə, proteksionizm dövlət siyasətinə çevrildi.
Proteksionizm iqtisadiyyatda[redaktə | əsas redaktə]
Proteksionizm çiçəklənmə yox, yoxsulluq yaradır. Proteksionizm heç yerli iş imkanlarını və sənaye sahələrini də "qorumur", əksinə ixrac olunan sənaye məhsullarına və öz məhsullarının istehsalı üçün idxala arxalanan sənaye sahələrinə zərər vurmaqla, onları dağıdır. "Müdafiə olunan " yerli polad şirkətləri tərəfindən poladın yerli qiymətlərinin artırılması yalnız istehsal olunan maşınların və poladdan hazırlanan bir şox başqa məhsulların qiymətini qaldırır.
Ancaq fakt odur ki, proteksionizmin sərvəti dağıtması hələ onun ən pis nəticəsi deyil. Proteksionizm əmin-amanlığı, sülhü sarsıdır. Bu, bilgisizliyə və həyata keçirilən proteksionizm təcrübəsinə əsaslanan iqtisadiyyatın milliləşdirilməsi və münaqişə ideologiyasına qarşı ucadan, var-qüvvəsi ilə səsini qaldıran bütün xoşməramlı insanlara, sivilizasiya tərəfdarlarına tam haqq qazandırır. İki yüz əlli il əvvəl Montösküye belə fikir yürüdürdü: "Sülh ticarətin təbii nəticəsidir. Bir-birindən fərqlənən iki xalq- birinin almaq, o birinin satmaq marağı əsasında qarşılıqlı surətdə asılı olur. Beləliklə, onların ittifaqı qarşılıqlı zəruri ehtiyacları əsasında formalaşır."
