Qaralama:Mehdi bəy Məlik Aslanov
| Mehdi bəy Məlik-Aslanov | |
|---|---|
| Mehdi bəy Fərhad bəy oğlu Məlik-Aslanov | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 1839 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 1923 |
| Vəfat yeri | |
| Fəaliyyəti | maarifçi, xeyriyyəçi |
| Atası | Fərhad bəy |
| Anası | Xatay xanım |
| Uşaqları |
İsgəndər bəy , İsfəndiyar bəy, Zülfügar bəy |
Mehdi bəy Fərhad bəy oğlu Məlik-Aslanov (az. Mehdi bəy Fərhad bəy oğlu Məlik-Aslanov) - maarifçi, xeyriyyəçi, mülkədar
Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]
Mehdi bəy Məlik-Aslanov 1839-cu ildə Yelizavetpol quberniyası, Şuşa qəzası, Tuğ kəndində anadan olmuşdur. Qarabağda nüfuzlu şəxs olan Mehdi bəy Məlik-Aslanov Qarabağın qədim və zadəgan Məlik-Aslanovlar ailəsindəndir. [1][2]
Fəaliyyəti[redaktə | mənbəni redaktə et]
Mehdi bəy Məlik-Aslanov Qarabağa gələn qaçqınlar üçün öz vəsaiti hesabına Qarabağda Kürdlər kəndini salıb.[3] Sözü gedən yaşayış məntəqəsi Mehdi bəy Məlik-Aslanov adlı şəxsə məxsus kürd ailələrinin məskunlaşması nəticəsində yaranmış və məskunlaşan ailələrin ümumi adını qəbul etmişdir.[4] Kənd Mehdi bəy Kürdü də adlanır.[5] Mehdi bəy kəndə içməli su kəhrizi vurub. Bu gün kənd tamamilə dağıdılsa da, kəhriz toxunulmaz olaraq qalır. Həmin kəhriz aşkar olunmuş abidələrin siyahısına daxil edilmişdir və mədəniyyət abidələrinin siyahısına salınması istiqamətində Dövlət tərəfindən nəzarətə götürülüb.[6]
1883-cü ildə (bəzi mənbələrdə 1885-ci il göstərilir) qardaşı Sadıx bəy Məlik-Aslanovla birlikdə Tuğ kəndində o dövr üçün müasir məktəb yaradıb açır. Rusiya İmperatoru II Aleksandrın fərmanına əsasən məktəb Rus-Avropa tipli məktəb adına layiq görülmüşdür.[7][8] Həmçinin Mehdi bəy Məlik-Aslanov və Sadix bəy Məlik-Aslanov Tuğ və ətrafında yaşayan məktəbin kasıb şagirdlərinə tədris vəsaiti və maddi vəsaitlə kömək ediblər.[9] Tarixi faktlara əsasən bu məktəbdə dağılmazdan öncə Rusiya imperiya miqyasında və Sovet İttifaqında adlı-sanlı şəxslər bu məktəbdə təhsil aldılar.
Mehdi bəyin Tuğ kəndinin ən hündür nöqtəsi sayıla biləcək yerdə imarəti var idi. Sovet hakimiyyəti qurulandan sonra həmin ev müsadirə olunur və vaxtilə qardaşı Sadıx bəylə açdıqları məktəbin bir hissəsi bu evə köçürülür. 1978-ci ildə Tuğ kəndində yeni məktəb binası tikilir və Mehdi bəyin evində yerləşən məktəb yeni binada fəaliyyətini davam etir. İşğaldan əvvəl, Mehdi bəyin evində uzun məsafəli avtobus sürücüləri üçün yuxarı mərtəbədə bir növ otel qurulmuşdu, alt mərtəbədə ise xidmət evi və fotostudiya var idi. İşğal zamanı ev demək olar ki, tamamilə dağıdılıb.
Ailəsi[redaktə | mənbəni redaktə et]
● Xocakənd hökmdarının qızı ilə evlənmişdi.
● Övladları: İsgəndər bəy (1869,Tuğ -?), İsfəndiyar bəy (1874,Tuğ -?), Zülfüqar bəy (1882,Tuğ -?).
Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]
● Məlik-Aslanovlar[+]
● Tuğ
Mənbələr[redaktə | mənbəni redaktə et]
● Azərbaycan Respublikasının Dövlət Tarix Arxivi (ARDTA). F.24.Op.1.D.142.
● Məlik-Aslanovların soyağacı haqqında, N. A. Cavanşir Azərbaycan Tarixi Şəcərə Cəmiyyətinin Xəbərləri, İkinci Buraxılış, Səda, Bakı, 2001, səh: 27 ISBN 5-86871-204-4
● Məlik-Aslanovların şəcərəsinə aydınlıq gətirilməsi, E.E.İsmaylov Azərbaycan Tarixi Şəcərə Cəmiyyətinin Xəbərləri, Üçüncü Buraxılış. Bakı, "Adiloğlu" nəşriyyatı, 2001, səh: 165
● Hüseyn Əhmədov — "XIX əsr Azərbaycan məktəbi" kitabı
● Nazim Tapdıqoğlu — "Füzuli rayonu Kürdlər kəndi" kitabı
● Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi yanında Mədəni İrsin Qorunması, İnkişafı və Bərpası üzrə Dövlət Xidməti - 11.09.2023-cü il N3-24-1/2-01-Q-416/22/2023
● Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti. İki cilddə. I cild. Bakı, "Şərq-Qərb", 2007, səh. 423
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ Məlik-Aslanovların soyağacı haqqında, N.A. Cavanşir, Azərbaycan Tarixi Şəcərə Cəmiyyətinin Xəbərləri, İkinci Buraxılış, Səda, Bakı, 2001, səh: 25 ISBN 5-86871-204-4
- ↑ Məlik-Aslanovların şəcərəsinə aydınlıq gətirilməsi, E.E.İsmaylov Azərbaycan Tarixi Şəcərə Cəmiyyətinin Xəbərləri, Üçüncü Buraxılış. Bakı, "Adiloğlu" nəşriyyatı, 2001, səh: 165
- ↑ Nazim Tapdıqoğlu — "Füzuli rayonu Kürdlər kəndi" kitabı
- ↑ Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti. İki cilddə. I cild. Bakı, "Şərq-Qərb", 2007, səh. 423
- ↑ Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti. İki cilddə. I cild. Bakı, "Şərq-Qərb", 2007, səh. 423
- ↑ Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi yanında Mədəni İrsin Qorunması, İnkişafı və Bərpası üzrə Dövlət Xidməti - 11.09.2023-cü il N3-24-1/2-01-Q-416/22/2023
- ↑ "Aslan bəy Məlik-Aslanovun və Mehdi bəy Məlik-Aslanovun evlərinin qalıqları - (Fotolar)". Medeniyyet.az.
- ↑ "Rəyanə Məlik-Aslanova: Əminəm ki, ulu babalarımın evləri bərpa edilərək mədəni-maarif mərkəzinə çevriləcək". Azertag.az.
- ↑ Hüseyn Əhmədov — "XIX əsr Azərbaycan məktəbi" kitabı