Qozbel dağ üçün mənbəyə bax

{{Seçilmiş məqalə}}
{{Film
 |adı                = Qozbel dağ<br><small>''Brokeback Mountain''</small>
 |orijinal adı       = {{Dil-en|Brokeback Mountain}}
 |digər adı          = 
 |şəkil              = Qozbel dağ (film, 2005).jpg
 |şəklin ölçüsü      = 230
 |şəklin izahı       = 
 |şəkil2             = 
 |şəklin ölçüsü2     = 
 |şəklin izahı2      = 
 |rejissor           = [[Enq Li]]
 |ssenarist          = 
 |əsərin müəllifi    = 
 |prodüser           = 
 |icraçı prodüser    = 
 |səs rejissoru      = 
 |bəstəkar           = [[Qustavo Santaolalya]]
 |rollarda           = [[Hit Lecer]]<br>[[Ceyk Cillenhol]]<br>[[Linda Kardellini]]<br>[[Anna Feris]]<br>[[Enn Heteuey]]<br>[[Mişel Vilyams]]<br>[[Rendi Kueyd]]
 |operator           = Rodriqo Prieto 
 |səs operatoru      = Kati Nelson
 |musiqi tərtibatı   = 
 |rəssam             = [[Cudi Beker]]<br>[[Merit Allen]]
 |geyim rəssamı      = 
 |səsləndirənlər     = 
 |ifaçı              = 
 |mətni oxuyan       = 
 |montaj rejissoru   = 
 |montaj             = [[Geraldin Peroni]]<br>[[Dilan Tiçenor]]
 |redaktoru          = 
 |çəkiliş yeri       = 
 |şüar               = 
 |janr               = [[romantik dram]] / [[dram filmi]]
 |ilk baxış          = 
 |dil                = [[İngiliscə]]
 |ölkə               = {{USA}} {{CAN}}
 |istehsalçı         = 
 |studiya            = 
 |distribütor        = 
 |kanal              = 
 |növü               = [[Bədii film]]
 |rəng               = [[rəngli film|rəngli]]
 |vaxt               = 134 dəq.
 |yaş həddi          = 
 |mövsüm sayı        = 
 |bölüm sayı         = 
 |il                 = 2005
 |büdcə              = $14 milyon
 |gəlir              = $178,062,759
 |əvvəlki            = 
 |sonrakı            = 
 |saytı              = 
 |texniki məlumatlar = 
 |mükafatları        = 
 |allmovie           = 
 |imdb_id            = 0388795
 |vikianbar          = 
}}
'''"Qozbel dağ"''' ({{Dil-en|Brokeback Mountain}}) — [[Enq Li]]nin 2005-ci ildə ekranlaşdırdığı bədii film. [[Film]] iki [[kovboy]]un bir-birinə olan sevgi hissləri haqqındadır və bu film tarixində ilk [[gey]]-[[vestern]] janrında çəkilmiş film hesab edilir.<ref name="komm">[http://kommersant.ru/doc/652844/print Ъ-Власть — Ковбой-френды<!-- Заголовок добавлен ботом -->]</ref> Filmin əsasını [[Enni Pru]]nun eyniadlı hekayəsi təşkil edir. Filmin ssenari-müəllifi Diana Ossana və Larri Mak Mörtridir. Filmdə əsas rolları [[Hit Lecer]], [[Ceyk Cillenhol]], [[Enn Heteuey]] və [[Mişel Vilyams]] canlandırmışlar.<ref>Proulx, Annie; McMurtry, Larry; Ossana, Diana (2005, 2006). ''Brokeback Mountain: Story to Screenplay''. London, New York, Toronto and Sydney: Harper Perennial. ISBN 978-0-00-723430-1.</ref>

"Qozbel dağ" filmi bir sıra mükafatlara layiq görülmüşdü ki, onların da içərisində [[Venesiya Kino Festivalı]]nda [[Qızıl Şir]], [[Qızıl Qlobus]] və [[:en:Independent Spirit Awards|Independent Spirit Awards]] kimi mükafatlar var.

== Süjet ==
{{əsas|Qozbel dağ (hekayə)}}
{{Məzmun}}
[[ABŞ]], [[Vayominq]] ştatı, [[1960-cı il|60-cı illər]]. Gənc oğlanlar Ennis Del Mar və Cek Tvist ştatın ayrı-ayrı uzaq yerlərində, kasıb rançoda böyüyüblər və mövsümi iş üçün müraciət edərkən tanış olurlar. Onları yaşayış evlərindən uzaqda yerləşən Qozbel dağ ətrafında, yay otlaqlarında qoyunları otarmaq üçün işə dəvət edirlər. Bir gün axşam, xeyli [[viski]] içib bir az sərxoş olduqdan sonra, onlar soyuq havadan qorunmaq üçün palatkada birgə gecələməyə qərar verirlər. Gecə onlar [[cinsi əlaqəyə]] girirlər və bununla onların romantik əlaqələri başlayır.

Yay işlərinin bitməsi ilə onlar ayrılırlar. Payızda Del Mar nişanlandığı Alma ilə evlənir, onların iki qızı doğulur. Tvist [[Texas]]a köçür, orada özünün rodeo arzusunu yerinə yetirir. Texasda o Lurin Nyusam ilə tanış olur və onunla evlənir. Cütlüyün oğlan uşağı doğulur. Lurinin valideynləri bu evlilikdən narazıdırlar, ata açıq-açığına Cekə xor baxır, həmişə onu alçaldır. Cek belə ailə həyatından bezir, o sevdiyi Ennisi düşünür.

Dörd il müddətində bir-birindən ayrı düşəndən sonra, Ennis Cekdən yenidən görüşməyə çağıran açıqca alır. Ennisin ani cavabından sonra, Cek dərhal onunla görüşməyə gedir. Görüşdükdən sonra, onlar öz sevgisinin daha da coşduğunu, gücləndiyini aşkar edirlər. Cek Tvist Ennislə birgə bütün adamlardan təcrid olunmuş, tənha bir rançoda yaşamaq istəyir və ona bu haqda təklif də edir. Del Mar bunun mümkünsüzlüyünü deyir və bunu uşaqlıqda şahid olduğu bir hadisə ilə izah edir — uşaqlıqda, Ennisin atasının fəal iştiraki ilə, başqa bir kişi ilə cinsi əlaqədə olan, qonşusu olan oğlanı vəhşicəsinə öldürmüşdülər. Del Mar, Cekin ona təklif etdiyi birgə yaşam tərzinin heç də yaxşı bitməyəcəyini deyir. O öz iki qızını çox istəyir və belə çətin vəziyyətdən çıxış yolu tapa bilmir, ona görə də hər şeyin necə var elə də saxlanılmasını təklif edir. Cekə olan məhəbbəti və ailə öhdəlikləri arasında parçalanan Ennis sonda dözmür və Almaya boşanmağı təklif edir. Alma razılaşır, amma nikahın ləğv edilməsinə baxmayaraq, Ennis onun uşaqlarının yaşadığı şəhəri tərk etməkdən imtina edir.

Birlikdə yaşamaqdan və açıq şəkildə öz əlaqələri haqda açıqlamaqdan məhrum olduqlarından, Ennis və Cek azadlıqda öz hisslərindən zövq almaq üçün təsadüfi dağa qalxmaları ilə məmnum olmağa məcbur olurlar. Dağda onlar özlərinin ilk görüşünü xatırlayırlar. Onların münasibətləri iyirmi il müddətində davam edir. Duyğuların və hisslərin dərinliyi azalmır və Cek o ümidlə yaşayır ki, bir gün gələcək və onlar nəhayət birgə yaşayacaqlar.

Onların ürək sarsıdıcı və bununla belə, gərgin görüşündən bir neçə ay sonra, Ennis Cekin öldüyünü öyrənir: onun Cekə yeni görüş barədə göndərdiyi açıqca yenidən ona, üstündə "Məktub alan şəxs ölüb" qeyd edilərək qaytarılır.

Gərgin telefon danışığında, Cekin həyat yoldaşı Lurin, Ennisə Cekin ölümünün rəsmi açıqlamasını verir, onun bədbəxt hadisə nəticəsində öldüyünü söyləyir. Lakin o, bu hadisələrin özünəməxsus versiyasını görür: Cek [[Homofobiya|homofoblar]] tərəfindən qətlə yetirilib. O həmçinin Lurindən öyrənir ki, Cek, onun külünün Qozbel dağında sovrulmasını arzulayırdı. Ennis Cekin valideynlərini ziyarət edir. Onun atası Ennisə, oğlunun sonuncu istəyini yerinə yetirməkdən imtina edir. Bunun yerinə, o israr edir ki, onun qalıqlarını ailə qəbirsanlığında basdırılsın.

Cekin yataq otağında yerləşən divar şkafında (onun anası Cekin orada yaşadığında otaq hansı vəziyyətdə idisə o cür də saxlayıb) Ennis tel asılqanında Cekin iki köhnə, biri o birinin üstündə asılmış köynəyini görür. Bu köynəklərdə onlar Qozbel dağda sonuncu dəfə görüşərkən geyinmişdilər. Köynəyin üzərində qan izləri də var; bu 1963-cü ilin avqust ayında, sevgililər arasında yaranan dava zamanı baş vermişdi. Valideynlərin icazəsi ilə, Ennis bu iki köynəyi özü ilə aparır. O köynəkləri birləşdirərək, onun Ceklə Qozbel dağda yaşanan təmiz, bütün ətrafı bürüyən sevgisini xatırlayır.

Filmin son kadrlarında Ennis Del Mar, onun sevimli qızı Almanın toyu barədə eşitdikdən sonra (o rançoda, köhnə treylerdə yaşayır) gözyaşları içərisində iki asılmış köynəyə və Qozbel dağ təsvirli açıqcaya baxır. Hekayənin mətninə əsasən, Ennis uzaq rançoda tək-tənha yaşayır, onun bütün həyatı xatirələr üzərində davam edir və onun əhval-ruhiyyəsi gecə yuxuda Ceki görüb-görməməyindən asılı olur.

== Rollarda ==
{{Şəkillər albomu
| yer            = right
| istiqamət      = üfüqi
| şəkil2           = Jake Gyllenhaal detail.jpg
| izah2 =<center>Ceyk Cillenholl</center>
| miqyas2          = 160
| şəkil3           =Heath Ledger (Berlin Film Festival 2006) revised.jpg
| izah3   =<center>Hit Ledcer</center>
| miqyas3          = 148
| alt yazı= 
| alt_yazı_arxafon= lightgrey
| arxafon rəng= lightgrey
}}
{| class="wikitable sortable"
|+
! Aktyor
! Rol
|-
| [[Hit Ledcer]]
| ''Ennis Del Mar''
|-
| [[Ceyk Cillenhol]]
| ''Cek Tvist''
|-
| [[Mişel Vilyams]]
| ''Alma (Cekin həyat yoldaşı)''
|-
| [[Linda Kardellini]]
| ''Kessi (Ennisin həyat yoldaşı)''
|-
| [[Anna Feris]]
| ''Leşon Meloun''
|-
| [[Rendi Kueyd]]
| ''Co Agirr''
|-
| [[Keyt Mara]]
| ''Alma (Ennisin balaca qızı)''
|}

== İstehsal ==
Filmin əsasını təşkil edən Enni Prunun [[Qozbel dağ (hekayə)|eyni adlı hekayəsi]], ilk dəfə 13 oktyabr 1997-ci ildə [[The New Yorker]] jurnalında çap olunmuşdu. Ssenarinin ilk variantı Larri Mak Marti və Diana Ossano tərəfindən hələ 1990-cı illərin sonlarında hazırlanmışdı, ancaq o zaman maliyyə dəstəyi tapmamışdı. Ssenari müəllifləri şəxsən yazıçıdan onun əsərinin adaptasiya hüququnu əldə etmişdirlər. Rejissor kürsüsü üçün ilk olaraq namizəd şəklində Koel Şumaher və Qas Van Sent irəli sürülmüşdü.

Çəkiliş zamanı səhnələrin birində Hit Lecer çılpaq şəkildə gölə tullanmalı idi. Sonradan rejissor filmin final versiyasında bütün çılpaq səhnələri çıxarmağı qərara almışdı. BUna baxmayaraq hər yerdə qarşıya çıxan paparazzilər Hitin çəkiliş yerində çılpaq olarkən bir neçə fotoşəklini çəkə bilmişdilər. Tezliklə bu qalmaqallı fotolar internetdə və "sarı mətbuatda" yayılmışdı. Cillienhollun iddialarına əsasən, öpüş səhnəsi zamanı Hit Lecer az qala onun burnunu sındırırdı<ref>{{Cite web |title=Putting the X into movie sex — Film — www.theage.com.au |url=http://www.theage.com.au/news/Film/Putting-the-X-into-movie-sex/2004/11/26/1101219740029.html?from=storylhs |access-date=2013-10-05 |archive-date=2017-08-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170824082258/http://www.theage.com.au/news/Film/Putting-the-X-into-movie-sex/2004/11/26/1101219740029.html?from=storylhs |url-status=live }}</ref>.

=== Film musiqisi ===
{{Musiqi albomu
|Başlıq                 = ''Brokeback Mountain soundtracks''
|Şəkil              = Brokeback-Mountain-Original-Motion-Picture-Soundtrack.jpg
|Şəklin ölçüsü         = 230
|Şəklin izahı         = 
|İl          = 
|Yayımlanıb       = 2005
|Yazılıb  = 2005
|Janr               = film musiqisi, [[folk]] və [[kantri]]
|Müddət               = 
|Leybl              = 
|Prodüser           = [[Qustavo Santaolalla]]
|Əvvəlki               = N/A
|Əvvəlkinin ili            = 
|Başlıq               = 
|İl           = 2001
|Sonrakı               = [[Brokeback Mountain soudtrack]]
|Sonrakının ili            = 2005
}}
{{əsas|Brokeback Mountain: Original Motion Picture Soundtrack}}
"Qozbel dağ" filminin orijinal film musiqisi albomu 2005-ci ildə satışa çıxarılmışdır. Orijinal partitura və musiqinin bəstəkarı Qustavo Santaolalladır. Bütün dünya üzrə albomun 300 000-dən artıq nüsxə ilə satılmışdır ki, ondan da 100 000-i ABŞ-nin payına düşürdü.<ref>{{cite web |url=http://new.umusic.com/News.aspx?NewsId=367 |title=Universal Music |publisher=New.umusic.com |date= |accessdate=17 oktyabr 2013 |archive-date=2022-07-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220725213227/http://new.umusic.com/News.aspx?NewsId=367 |url-status=live }}</ref>

Albom iki [[Qızıl Qlobus mükafatı]]na nominasiya almışdır: Ən yaxşı orijinal musiqi və Ən yaxşı orijinal mahnı ("A Love That Will Never Grow Old"), həmçinin [[Qremmi mükafatına]] da nominasiya edilmişdi.

== Gəlirləri ==
"Qozbel dağ" filmi 14 milyon dollar büdcəyə malik olmaqla, həmçinin əlavə 5 milyon dollar reklam büdcəsinə malik olmuşdur. Film müəlliflərinin müsahibələrinə görə Focus Features filmdən gəlir əldə etməzdən əvvəl, istehsala çəkilən xərclərin təlafi edilməsi imkanına malik olmuşdur.

Məhdud şəkildə yayımlanmasına baxmayaraq, [[ABŞ]]-də ([[Nyu-York]], [[Los-Anceles]] və [[San Fransisko]]da) 9 dekabr 2005-ci ildə satışa çıxarılmış film ilk həftəsində kinoteatrlardan $547,425 qazanc gətirmişdir.

[[Milad bayramı|Milad]] həftəsində film yalnız Nyu-York və Los-Anceles kimi mərkəz şəhərlərdə deyil, eyni zamanda [[Portlend]], [[Hyuston]], [[Çikaqo]], [[Dallas]], [[Denver (Kolorado)|Denver]] və [[Atlanta]] kimi əyalət şəhərlərdə də bütün filmləri üstləyərək böyük gəlir əldə etmişdir. 6 yanvar 2006-cı ildə filmin yayım əhatəsi 483 kinoteatr həcmində genişləndirilmiş, 13 yanvar 2006-cı ildə filmin distribütoru olan Focus Features filmin davam edən təbliğinin davamı olaraq [[Şimali Amerika]]nın 700 kinoteatrında yayımlanmasəna başlamışdır. Beləliklə, film, Şimali Amerikada, 20 yanvarda 1194, 27 yanvarda 1652 və 3 fevralda 2089 kinoteatrda vizyona girmişdir.

"Qozbel dağ"ın kinoteatr göstərisi müddəti 133 gün davam etmiş və film Şimali Amerikada $83,043,761 gəlir əldə etmişdir. Dünya üzrə isə film əvvəlcə $95,000,000 gəlir əldə etmiş, daha sonra bu məbləğ $178 milyona kimi yüksəlmişdir. Bu film Focus Featuresin ən çox gəlir gətirən filmi olmaqla yanaşı, gəlirinə görə [[vestern]] filmləri arasında (1979-cu ildən bəri) beşinci, romantik dramlar arasında (1980-ci ildən bəri) isə səkkizinci olmuşdur.

[[London]]da film, 30 dekabr 2005-ci ildə yalnız bir kinoteatrda vizyona girmiş, 6 yanvar 2006-cı ildə isə [[Birləşmiş Krallıq]]da geniş yayıma başlanmışdır. 11 yanvar 2006-cı ildə "[[Time Out (jurnal)|Time Out]]" jurnalının verdiyi məlumata görə film üç həftə ərzində Londonda ən çox izlənən film olaraq qalmışdır.<ref>{{cite web |first=Chris |last=Tilly |title=Spielberg finally topples 'Brokeback Mountain' |work=Time Out London |accessdate=15 oktyabr 2013 |url=http://www.timeout.com/film/news/893.html |archive-date=2007-01-19 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070119131056/http://www.timeout.com/film/news/893.html |url-status=dead }}</ref>

Fransada film, 18 yanvar 2006-cı ildə 155 kinoteatrda (ikinci həftədə kinoteatrların sayı 258-ə, üçüncü həftədə isə 290-a çatmışdır) vizyona girmişdir. Birinci həftəsində "Qozbel dağ" Fransada 277,000 insan tərəfindən (hər kinoteatra 1,787 hesabla) izlənərək [[Fransa]]da həmin həftə üçüncü gəlirli film olmuşdur. 20 yanvarda [[İtaliya]]da vizyona girən film ilk üç gündə 890,000 avro gəlir gətirmiş və ilk həftəsində ölkədə ən çox gəlir gətirən film olmuşdur.

"Qozbel dağ" [[Avstraliya]]da 26 yanvar 2006-cı ildə vizyona girmiş və gəlirinə görə dördüncü yerdə qərarlaşmışdır. İlk həftəsində film ölkə üzrə yalnız 48 kinoteatrda nümayişə başlamışdır. Əksər Avstraliya tənqidçiləri filmi yüksək dəyərləndirmişlər.<ref>{{cite web |first=Paul |last=Boschen |title=Brokeback Mountain |url=http://www.moviemarshal.com/rp-brokebackmountain.html |accessdate=15 oktyabr 2013 |archive-date=2006-05-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20060503195849/http://www.moviemarshal.com/rp-brokebackmountain.html |url-status=live }}</ref> 2006-cı ilin ilk üç ayında "Qozbel dağ" filmi bir sıra başqa ölkələrdə də vizyona girmişdir.<ref>{{cite web |title=Release dates for Brokeback Mountain |publisher=[[Internet Movie Database]] |accessdate=15 oktyabr 2013 |url=http://imdb.com/title/tt0388795/releaseinfo |archive-date=2006-03-07 |archive-url=https://web.archive.org/web/20060307013102/http://www.imdb.com/title/tt0388795/releaseinfo |url-status=live }}</ref>

Çıxarılmasının ilk həftəsində "Qozbel dağ" Honkonqda gəlir miqdarına görə birinci yerə qalxmış və $473,868 gəlir (hər kinoteatr üzrə $22,565) gətirmişdir.<ref>{{cite web |url=http://www.boxofficemojo.com/intl/hongkong/?yr=2006&wk=8 |title=Hong Kong Box Office |publisher=[[Box Office Mojo]] |accessdate=July 24, 2007 |archive-date=October 1, 2007 |archive-url=https://web.archive.org/web/20071001045456/http://www.boxofficemojo.com/intl/hongkong/?yr=2006&wk=8 |url-status=live }}</ref>

"Qozbel dağ" 17–19 yanvar arasında [[ABŞ]]-də ən çox gəlirli film olmuş və görünür bu fakt filmin "[[Qızıl Qlobus mükafatı|Qızıl Qlobus]]" mükafatı qazanmasına da təkan vermişdir<ref>{{cite web |title=Brokeback Mountain Daily Box Office |accessdate=May 11, 2006 |publisher=[[Box Office Mojo]] |url=http://www.boxofficemojo.com/movies/?page=daily&id=brokebackmountain.htm |archive-date=April 27, 2006 |archive-url=https://web.archive.org/web/20060427213311/http://www.boxofficemojo.com/movies/?page=daily&id=brokebackmountain.htm |url-status=live }}</ref>.

Həqiqətən də, 17–28 yanvar tarixlərində, bazar günü də daxil olmaqla (insanların daha çox kinoteatrlara üz tutduğu və filmlərin maksimum gəlir günü) ABŞ-də film hər gün ən çox gəlir gətirən filmlərdən biri olmuşdur.<ref>{{cite web |title=Brokeback Mountain Daily Box Office |accessdate=15 oktyabr 2013 |publisher=[[Box Office Mojo]] |url=http://www.boxofficemojo.com/movies/?page=daily&id=brokebackmountain.htm |archive-date=2006-04-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20060427213311/http://www.boxofficemojo.com/movies/?page=daily&id=brokebackmountain.htm |url-status=live }}</ref> 28 yanvarda film ilk beşlikdən çıxaraq altıncı yerdə qrarlaşmış, 30 yanvarda yenidən ilk beşliyə qayıdaraq 10 fevrala kimi mövqeyini qorumuşdur.

Filmin rejissoru olan [[Enq Li]]nin vətəni [[Tayvan]]da film 20 yanvar 2006-cı ildə vizyona girmiş və 20 aprelə kimi sərgilənmişdir.

20 fevral 2006-cı ildən [[eBay]]da filmdən olan qoşa köynəklər satılmağa başlamış və $101,100.51 gəlir gətirmişdir.<ref>{{cite web |url=http://www.advocate.com/news_detail_ektid26008.asp |title=Brokeback shirts sell for more than $100K |date=February 23, 2006 |work=[[The Advocate]] |accessdate=July 24, 2007 |archive-date=February 25, 2006 |archive-url=https://web.archive.org/web/20060225151554/http://www.advocate.com/news_detail_ektid26008.asp |url-status=live }}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.starpulse.com/news/index.php/2006/02/20/jake_gyllenhaal_s_brokeback_mountain_shi |title=Jake Gyllenhaal's Brokeback Mountain Shirt Sells For $100K |date=February 20, 2006 |work=Starpulse.com News Blog |accessdate=15 oktyabr 2013 |archive-date=March 4, 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140304043045/http://www.starpulse.com/news/index.php/2006/02/20/jake_gyllenhaal_s_brokeback_mountain_shi |url-status=dead }}</ref> Bu satışdan əldə edilən gəlir [[Kaliforniya]] Uşaq Xeyriyyə Cəmiyyətinə bağışlanmışdır.<ref>{{cite web |url=http://www.usvariety.org/about.html |title=U.S. Variety&nbsp;— About Variety |publisher=[[Variety, the Children's Charity]] |accessdate=15 oktyabr 2013 |archive-date=2013-10-07 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131007130652/http://www.usvariety.org/about.html |url-status=dead }}</ref>

== Qəbuletmə ==
{{Şəkillər albomu
| yer            = left
| istiqamət  = üfüqi
| başlıq         = Qozbel dağ filmin posterinə baxdıqda, onun, qrafik formada''[[Titanik (film, 1997)|Titanik]]'' filminin posterinə bənzədiyi görünür və bu da sevgi hekayəsinə işarədir<ref>{{cite web |title=The Cowboy Way |publisher=Posterwire.com |url=http://posterwire.com/the-cowboy-way/ |date=November 21, 2005 |access-date=November 24, 2013 |archive-date=December 1, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211201193303/http://posterwire.com/the-cowboy-way/ |url-status=live }}</ref>.
| başlıq_yer     = center
| şəkil3     = Titanic poster.jpg
| miqyas3    = 150
| izah3      = Titanik filminin posteri
| şəkil2     = Qozbel dağ (film, 2005).jpg
| miqyas2    = 150
| izah2      = Qozbel dağ filminin posteri
}}
Peşəkar kinotənqidçilər filmi müsbət qəbul etmişlər. Film, [[:en:Boston Society of Film Critics|Boston Film Tənqidçiləri Cəmiyyəti]], [[:en:the Dallas-Fort Worth Film Critics Association|Dallas-Fory Vort Film Tənqidçiləri Asossasiyası]], [[:en:the San Francisco Film Critics Circle|San Fransisko Film Tənqidçiləri Dairəsi]], [[:en:the Southeastern Film Critics Association|Şimal-Şərq Film Tənqidçiləri Asossasiyası]], [[:en:the Utah Film Critics Society|Utah Film Tənqidçiləri Cəmiyyəti]], və [[BAFTA]] mükafatlarını qazanmışdır.

Qozbel dağ, [[Rotten Tomatoes]] saytının 223 təhlilçisi arasında keçirilmiş səsvermə nəticəsində 87% səs qazanmış və saytın konsesusu — film gözəl epik gey vestern janrında, Lecer və Cillenhollun bir-birinə qarşı ürəksarsıdan bir sevgi hekayəsi canlandırdığı istiqamətində olmuşdur. Film həm də Metacritic'də 100 baldan 87-ni qazanmışdı, bu da filmə olan böyük rəğbət hissi ilə əlaqələndirilir<ref>{{Cite web |title=Brokeback Mountain. Metacritic. |url=http://www.metacritic.com/movie/brokeback-mountain/critic-reviews |access-date=2013-10-05 |archive-date=2012-11-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121113140106/http://www.metacritic.com/movie/brokeback-mountain/critic-reviews |url-status=live }}</ref>. Film ''[[Christianity Today]]'' dən də müsbət rəy qazanmışdı<ref>{{cite web |url=http://www.christianitytoday.com/ct/movies/reviews/2005/brokebackmountain.html?start=1 |title=Reviews: Brokeback Mountain |first=Lisa Ann |last=Cockrel |work=[[:en:Christianity Today]] |accessdate=10 oktyabr 2013 |archive-date=2020-10-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201001082746/https://www.christianitytoday.com/ct/2005/decemberweb-only/brokebackmountain.html |url-status=live }}</ref>. Konservativ radioaparıcı Maykl Medved filmə 3,5 ulduz vermişdi və bunu homoseksual gündəmdə filmin çox açıq-saçıq səhnələri olması ilə izah etmişdi<ref>{{cite web |url=http://www.michaelmedved.com/pg/jsp/eot/bestof2005.jsp |title=2005 Best and Worst Movies |work=Michaelmedved.com |accessdate=10 oktyabr 2013 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070403055703/http://www.michaelmedved.com/pg/jsp/eot/bestof2005.jsp |archivedate=April 3, 2007 |deadurl=dead }}</ref>.

Filmin çəkilməyinin əsas əhəmiyyəti, onun heç bir [[LGBT]] qurumlarının vətəndaş hüquqlarına yönəlmiş hərəkatına istinad edilmədən, sadəcə eyni cinsdən olan insanların bir-birinə olan sevgisindən danışmış olmasıdır. Bu filmdə sevginin faciəvi aspektləri vurğulanır, bir çox şərhçilər '''Ennis və Cekin''' hekayəsini, [[Romeo və Cülyetta]] kimi klassik və ya [[Titanik (film, 1997)|Titanik]] kimi daha yeni, bədbəxt sevgililər mövzusunda çəkilmiş filmlər sırasına əlavə edir<ref>{{cite web |first=Erik |last=Lundegaard |title=Love makes 'Brokeback' Oscar favorite |accessdate=May 27, 2006 |publisher=[[:en:MSNBC]] |url=http://msnbc.msn.com/id/11102003 |archive-date=April 27, 2006 |archive-url=https://web.archive.org/web/20060427041738/http://www.msnbc.msn.com/id/11102003/ |url-status=dead }}</ref><ref>{{cite web |first=Dan |last=Harris |title=Christian conservatives serve up 'Brokeback' backlash |accessdate=May 27, 2006 |url=http://abcnews.go.com/WNT/story?id=1566879 |publisher=[[:en:ABC News]] |archive-date=August 23, 2006 |archive-url=https://web.archive.org/web/20060823132925/http://abcnews.go.com/WNT/story?id=1566879 |url-status=live }}</ref><ref>{{cite web |first=Michael |last=Koresky |title=Don't fence me in: Ang Lee's 'Brokeback Mountain' |publisher=[[:en:IndieWire]] |accessdate=10 oktyabr 2013 |url=http://www.indiewire.com/movies/2005/12/dont_fence_me_i.html |archiveurl=https://web.archive.org/web/20060423134439/http://www.indiewire.com/movies/2005/12/dont_fence_me_i.html |archivedate=April 23, 2006 |deadurl=dead }}</ref>. Klassik romanlarla əlaqə təsadüfi deyil; filmin posteri [[Ceyms Kemeron]] Titanik filminin posterinə oxşayır, Enq Linin əməkdaşı Ceyms Şeymus filmin plakatlarına baxır və onu "bu günə qədər çəkilmiş ən romantik filmlər" sırasına daxil edir<ref>{{cite web |title=Jake and Heath: Their love will go on |publisher=[[:en:Gawker Media|Defamer.com]] |accessdate=10 oktyabr 2013 |url=http://www.defamer.com/hollywood/brokeback-mountain/jake-and-heath-their-love-will-go-on-137271.php |archive-date=2006-06-22 |archive-url=https://web.archive.org/web/20060622041834/http://www.defamer.com/hollywood/brokeback-mountain/jake-and-heath-their-love-will-go-on-137271.php |url-status=dead }}</ref>.

''American Sexuality Magazine'' jurnalının biseksuallığa oriyentasiya edilmiş seks-pedaqoqu Emi Andre mediada filmin biseksuallığa aid edilməsinə görə narazı qaldığı bildirmiş və bu halı tənqid etmişdi:

<blockquote>''"Qozbel dağ" filmi homoseksuallar haqda film deyil, çünki bu filmdə ümumiyyətlə gey yoxdur. Mən bunu deyirəm. Əgər filmə baxan tamaşaçıların şərhlərinə baxsanız, orada onların da mənim kimi filmin biseksuallara aid mövzuda olduğunu görərsiniz. Baş qəhrəmanların həm kişi ilə, həm də qadınla olan əlaqəsini görürsünüzsə, niyə rəy verənlər bu filmə "biseksual film" adı verə bilməz? Mən kədərli bəyanət ilə çıxış edirəm ki, həm əsas, həm də gey medialarında "bifobiya" adlı tendensiya yaranır''<ref>{{cite web |url=http://nsrc.sfsu.edu/article/opinion_bisexual_cowboys_love |title=Opinion: Bisexual Cowboys in Love |first=Amy |last=Andre |publisher=[[:en:National Sexuality Resource Center]] |accessdate=10 oktyabr 2013 |archive-date=2009-02-10 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090210122058/http://nsrc.sfsu.edu/article/opinion_bisexual_cowboys_love |url-status=dead }}</ref>.
</blockquote>

Cillenhollun dediyinə görə, Ennis və Cek [[heteroseksual]] kişilər idilər və onlar yalnızca öz sevgi hisslərini daha da inkişaf etdirmişdirlər. [[Details (jurnal)|Details]] jurnalına verdiyi müsahibədə o belə deyirdi: ''"Mən hekayəni oxudum və gördüm ki, bu əslində iki heteroseksual insanın bir-birinə olan sevgisi haqqındadır"''. Üçüncü şəxslər isə, baş qəhrəmanlarının özlərini həddindən artıq seksual aparmasını birmənalı qarşılamadı.

=== Beynəlxalq qəbulu ===
{{Sitat qutusu
 |quote  = “Məncə hər kəs Çin rejissorunun yüksək artistik dəyərə malik bir filmlə Oskar mükafatı almasına şaddır. Hesab edirəm ki, bu həqiqətən də qürur verici hadisədir və hər işdə ikiüzlülük axtarmaq düzgün deyil.”
 |source = ''-[[Enq Li]], Rejissorun [[Oskar mükafatı]] qazanmasını [[Çin]]də qeyd edilsə də, film bu ölkədə vizyona girməmişdir.''<ref name=CNN/>
 |width  = 30%
 |align  = right
}}
"Qozbel dağ" ({{Dil-en|Brokeback Mountain}}) filminin adı bir çox dillərə ([[fransız dili|fransız]], [[italyan dili|italyan]], [[portuqal dili|portuqal]], [[polyak dili|polyak]] və sair) fərqli şəkildə "''Qozbel dağın sirri''" kimi tərcümə olunmuşdur. [[Kanada]] fransızcasında film "Souvenirs de Brokeback Mountain" ({{dil-az|“Qozbel dağ xatirələri”}}) adlandırılmışdır. [[Macar dili]]ndə film "Túl a barátságon" ({{dil-az|“Dostluqdan artıq”}}) adlandırılmışdır.

Beynəlxalq səviyyədə, [[Çin]] və [[Orta Şərq]] ölkələri də daxil olmaqla filmə müxtəlif reaksiyalar verilmişdir: Xəbər saytlarının verdiyi məlumata görə, film Çin kinoteatrlarında göstərilməsə də, DVD satış dükanlarında satışa çıxarılmışdır. Bu reaksiya Çində filmin mövzusuna az maraq olması ilə əlaqələndirilir. Lakin xarici media, bunu, Çin hökumətinin homoseksualizmə qarşı siyasəti ilə əlaqələndirir.<ref>{{cite web |url=http://www.wtopnews.com/index.php?nid=114&sid=682136 |author=World Entertainment News Network |title=Brokeback Mountain banned in China |date=January 27, 2006 |publisher=''[[WTOP-FM|WTOP]] News'' |accessdate=16 oktyabr 2013 |archive-date=September 26, 2007 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070926212046/http://www.wtopnews.com/index.php?nid=114&sid=682136 |url-status=dead }}</ref><ref>{{cite web |url=http://news.xinhuanet.com/english/2006-03/10/content_4284001.htm |title="Brokeback" not coming to mainland |work=Xinhuanet.com, Sources: China Radio International &amp; Sznews.com |accessdate=16 oktyabr 2013 |archive-date=2008-02-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20080225025647/http://news.xinhuanet.com/english/2006-03/10/content_4284001.htm |url-status=live }}</ref> Enq Linin vətəni [[Tayvan]]da 20 yanvar 2006-cı ildə, [[Honkonq]]da isə 23 fevral 2006-cı ildə vizyona girmişdir.<ref>{{cite web |url=http://imdb.com/title/tt0388795/releaseinfo |title=Release dates for Brokeback Mountain |publisher=[[Internet Movie Database]] |accessdate=16 oktyabr 2013 |archive-date=2006-03-07 |archive-url=https://web.archive.org/web/20060307013102/http://www.imdb.com/title/tt0388795/releaseinfo |url-status=live }}</ref> [[CNN]]-ə müsahibəsində Enq Li deyirdi: ''"Qozbel dağ heç vaxt Çində göstərilməyəcək. Lakin mənim filminin Oskar mükafatı alması xəbərini eşitdikdə Çin mediası dedi, mən sitat gətirirəm "Sən bütün dünyada Çin xalqının fəxrisən.""''<ref name=CNN>{{cite web|url=http://www.cnn.com/2007/WORLD/asiapcf/10/08/talkasia.anglee/|title=Interview with Ang Lee|publisher=[[CNN]]|date=October 26, 2007|access-date=October 11, 2013|archive-date=November 12, 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20131112080206/http://www.cnn.com/2007/WORLD/asiapcf/10/08/talkasia.anglee/|url-status=live}}</ref>

Orta Şərq ölkələrində film siyasi müzakirələrə səbəb olmuşdur. [[Homoseksuallıq]] əksər Orta Şərq ölkələrində ciddi cinayət hesab edilir, homoseksuallığın leqal olduğu ölkələrdə isə bu tabu hesab edilir. Orta Şərqdə [[İsrail]] filmin senzurasız versiyasını yayımlayan yeganə ölkə olmuşdur. [[Livan]] isə filmin vizyona girdiyi yeganə ərəb ölkəsi olsa da, bu ölkədə filmin senzuradan keçirilmiş versiyası göstərilmişdir. Film həmçinin, [[Türkiyə]]də də vizyona girmişdir.<ref>{{cite web |url=http://www.helem.net/news.zn?id=11 |title='Brokeback Mountain' Gets 4 Golden Globes, but will it make it to Lebanon? |date=January 17, 2006 |work=Helem |accessdate=July 24, 2007 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070927035031/http://www.helem.net/news.zn?id=11 |archivedate=September 27, 2007 |deadurl=dead }}</ref> [[Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri]]ndə filmin kinoteatrlarda göstərilməsi rəsmən qadağan edilmişdir; lakin, "Blockbuster Video" kimi DVD marketlərində filmin satışı təşkil olunmuşdur.<ref>{{cite web |first=Afkar |last=Abdullah |title=UAE bans Brokeback Mountain |date=February 9, 2006 |work=[[Khaleej Times]] |accessdate=July 24, 2007 |url=http://www.khaleejtimes.com/Displayarticle.asp?section=theuae&xfile=data/theuae/2006/february/theuae_february243.xml |archive-date=July 14, 2007 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070714192102/http://www.khaleejtimes.com/DisplayArticle.asp?xfile=data%2Ftheuae%2F2006%2FFebruary%2Ftheuae_February243.xml&section=theuae |url-status=dead }}</ref><ref>{{cite news |url=http://www.telegraph.co.uk/global/main.jhtml?view=DETAILS&grid=A1&xml=%2Fglobal%2F2008%2F11%2F21%2Fdubai.xml |work=[[The Daily Telegraph]] |title=The Dubai desert dream: it's not all fireworks and Kylie By John Arlidge |date=November 21, 2008 |accessdate=16 oktyabr 2013 |archive-date=December 10, 2008 |archive-url=https://web.archive.org/web/20081210023958/http://www.telegraph.co.uk/global/main.jhtml?view=DETAILS&grid=A1&xml=%2Fglobal%2F2008%2F11%2F21%2Fdubai.xml |url-status=live }}</ref>

8 dekabr 2008-ci ildə [[İtaliya]]nın dövlət telekanalı olan Rai Due, filmin senzuradan keçirilmiş və homoerotik səhnələri kəsilmiş versiyasını efirə vermişdir. Bu hadisə İtaliyada etirazlara səbəb olmuşdur, belə ki, bəziləri homoseksuallıqla əlaqəli filmin efirə verilməsinə etiraz etsələr də, gey təşkilatları filmin senzurada kəsilməsinə etiraz etmişlər.<ref>{{cite web |title=L'Arcigay: "La Rai ha censurato il film Brokeback Mountain" |date=December 9, 2008 |work=[[Corriere della Sera]] |location=Italy |accessdate=November 24, 2009 |url=http://www.corriere.it/cronache/08_dicembre_09/censurato_film_brokeback_mountain_03bc7070-c5e7-11dd-a2ac-00144f02aabc.shtml |archive-date=June 27, 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090627161626/http://www.corriere.it/cronache/08_dicembre_09/censurato_film_brokeback_mountain_03bc7070-c5e7-11dd-a2ac-00144f02aabc.shtml |url-status=live }}</ref> İtaliya dövlət telekanalı Rai Due özünü müdafiə edərək filmin senzurada kəsilməsinin distribütor şirkətin xətası olmasını bildirmiş və 17 mart 2009-cu ildə filmin senzurasız versiyasını efirə vermişdir.<ref>{{cite web |title="Brokeback Mountain" torna su Rai2 Ma stavolta senza censurare i baci... |date=March 10, 2009 |work=[[la Repubblica]] |location=Italy |accessdate=November 24, 2009 |url=http://www.repubblica.it/2008/12/sezioni/spettacoli_e_cultura/censura-brokeback-mountain/trasmette/trasmette.html |archive-date=April 2, 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090402105445/http://www.repubblica.it/2008/12/sezioni/spettacoli_e_cultura/censura-brokeback-mountain/trasmette/trasmette.html |url-status=live }}</ref>

== Ziddiyyət və mübahisələr ==

=== Utah teatrından çıxarılması ===
[[Fayl:Larry H. Miller.jpg|thumb|Larri H. Miller Yuta Universitetində etirazçılar ilə öz qərarı barədə diskussiya edir.]]
6 yanvar 2006-cı ildə Yuta Caz basketbol komandasının sahibi, rejissor Larri H. Miller Sendi şəhərində təşkil edilən əyləncə mərasimində veriləcək Qozbel dağ filmini təxirə salmışdı. Bu qərar ən son anda verilmişdi. Filmin planlaşdırılmış nümayişindən 2 saat öncə Larri öz öhdəliklərindən imtina etmiş və bunu filmdə eynicinsli-seks səhnələrin olması ilə əlaqələndirmişdi. Miller qeyd edir ki, filmin süjeti "ənənəvi ailə" anlamından çox uzaq qaçıb və bu "çox təhlükəli" ola bilər.<ref>{{cite web |url=http://www.boxofficemojo.com/news/?id=1979 |title=Utah Theater Snub Can't Bridle 'Brokeback Mountain' |first=Brandon |last=Gray |date=January 9, 2006 |publisher=[[Box Office Mojo]] |accessdate=16 oktyabr 2013 |archive-date=September 30, 2007 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070930220410/http://www.boxofficemojo.com/news/?id=1979 |url-status=live }}</ref><ref>{{cite web |url=http://kutv.com/topstories/local_story_007175321.html |title=Utah Theater Balks at 'Brokeback Mountain' |date=January 10, 2006 |work=[[KUTV]] |accessdate=July 24, 2007 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070926211849/http://kutv.com/topstories/local_story_007175321.html |archivedate=September 26, 2007 |deadurl=dead }}</ref>

=== Siyasi yanaşmalar ===
Bill O'Reilli, Con Gibson və Kol Tomas da daxil olmaqla bəzi [[ABŞ]] politoloqları [[Hollivud]]u filmdəki mövzuları gündəmə gətirməkdə günahlandırıb. Film, efirə çıxmasından bir müddət sonra, Gibsonun Fox News Radio proqramında rişxənd mövzusuna çevrildi. 22 yanvar 2008-ci ildə saat 15:31-də [[Hit Lecer]] [[Manhetten]]dəki şəxsi evində ölmüş halda tapılır. Toksikoloji ekspertiza Lecerin rəsmi ölüm səbəbini elan etmişdi: bu, bir neçə ağrıkəsicinin qəbulu nəticəsində yaranmış kəskin intoksikasiya səbəbindən baş vermiş ölüm idi. Bunu bilən və yenə də rişxəndlə onu lağa qoyan Gibson geniş auditoriyanın kəskin tənqidinə məruz qalmışdı.<ref>{{cite web |url=http://www.huffingtonpost.com/2008/01/23/fox-host-john-gibson-mock_n_82962.html |title=Fox Host John Gibson Mocks Heath Ledger's Death |work=[[The Huffington Post]] |date=January 23, 2008 |access-date=October 12, 2013 |archive-date=December 13, 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20091213064300/http://www.huffingtonpost.com/2008/01/23/fox-host-john-gibson-mock_n_82962.html |url-status=live }}</ref>

=== Gene Şalit və "The Today Show" ===
Səhərlər verilən "The Today Show" verlişinin aparıcısı, kinokritik Gene Şalit, Qozbel dağ filmində rol almış Ceyk Cillenhollu (yəni bu konteksdə Cek Tvisti) "seksual vəhşi" və güclə Ennisi sporadik görüşlərə vadar edən bir personaj adlandırmışdı. Bu bir sıra narazılıqlara səbəb olmuş, əsasən də GLAAD Media Group narazılığını bildirmişdi. Onlar bildirmişlər ki, G.şalitin bu ittihami ''"[[Titanik (film, 1997)|Titanik]] filmində [[Leonardo Di Kaprio]]nun baş rol aldığı qəhrəmanı da seksual vəhşi adlandırmağa bərabərdir, çünki belə yanaşdıqda [[Keyt Uinslet]]in oynadığı qəhrəman onun qurbanı kimi aparırdı"''. Şalit sonradan dediklərinə görə üzr istəmişdi. Onun oğlu Piter isə GLAAD-a göndərilmiş məktubunda yazır: ''"Ola bilər mənim atamın çoxlarına, xüsusən gay-birliyə qeyri-populyar bir ifadə işlətmişdi, amma bu heç də o demək deyil ki, o homofobdur. O hesab edir ki, GLAAD-ın əsas istəyi atasının adını boş yerə ləkələməkdir".''<ref>[http://web.archive.org/web/*/http://web.archive.org/web/20060111104957/http://* Peter Shalit writes to GLAAD about his dad]</ref>

=== ABŞ sosial konservatorları ===
Bir sıra xristian qruplaşması (məsələn "Konservativ Amerika Qadınları" və "Ailə üzrə Maraqlılar") filmin hələ ekrana çıxmasından əvvəl onu çox güclü şəkildə tənqid etmiş və bunu filmin süjetinin ailə dəyərlərinə zərər yetirə biləcəyi ilə izah etmişdirlər.<ref>{{cite web |url=http://www.cwfa.org/articles/9916/MEDIA/misc |title=CWA's Crouse says, "Golden Globes Goes Political" |publisher=[[Concerned Women for America]] |accessdate=16 oktyabr 2013 |archive-date=2007-09-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070927185212/http://www.cwfa.org/articles/9916/MEDIA/misc/ |url-status=dead }}</ref>

=== Marketinq tənqidi ===
Bəzi şərhçilər filmə görə [[homoseksuallıq]] mövzularının kütləvi məclislərdə və mediada müzakirəyə çıxarılmasını tənqid etmişdir. "[[New York Daily News]]"dan Veyman Vonq, Deyv Kallen və Daniel Mendelson<ref>{{cite web |url=http://blogs.salon.com/0001137/categories/brokebackMountainBest |title=When does that hidden kiss become the shameful kiss? |date=January 17, 2006 |first=Dave |last=Cullen |accessdate=15 oktyabr 2013 |archive-date=August 7, 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110807100913/http://blogs.salon.com/0001137/categories/brokebackMountainBest/ |url-status=dead }}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.nybooks.com/articles/18712 |title=An Affair to Remember |date=February 23, 2006 |first=Daniel |last=Mendelsohn |work=[[The New York Review of Books]] |accessdate=15 oktyabr 2013 |archive-date=May 17, 2008 |archive-url=https://web.archive.org/web/20080517000239/http://www.nybooks.com/articles/18712 |url-status=live }}</ref> qeyd edirlər ki, filmin rejissoru, əsas aktyorlar və ümumiyyətlə yaradıcı heyət filmdəki hadisəni təsvir edərkən gey sözünü işlətməkdən çəkinmişlər və filmin treylerində iki kişinin öpüşməsi göstərilməsə filmdə [[Heteroseksuallıq|heteroseksual]] münasibətlərdən bəhs edildiyini də düşünmək olardı.

=== Queyd iddiası ===
23 mart 2006-cı ildə, aktyor Rendi Queyd (Filmdə Ennis və Cekin bossu rolunu ifa etmişdir) Focus Features MMC-yə qarşı iddia qaldırmışdı. Onun sözlərinə görə bu cəmiyyət bilərəkdən filmi aşağıbüdcəli və qeyri-peşəkar art-xaus formatında təhrif etmişlər.<ref>{{cite news |title=Randy Quaid drops 'Brokeback' lawsuit |accessdate=May 5, 2006 |year=2006 |publisher=[[Associated Press]] (via [[MSNBC]]) |url=http://msnbc.msn.com/id/12633305 |archive-date=November 5, 2007 |archive-url=https://web.archive.org/web/20071105214846/http://www.msnbc.msn.com/id/12633305/ |url-status=live }}</ref>

=== Heyvanlara qarşı qəddarlıq iddiası ===
Amerikan humanitar assosiyasiyasının məlumatına görə, film çəkilişləri zamanı heyvanlara (xüsusən qoyunlarla), qaydaları pozan rəftar müşahidə edilmişdi.<ref>{{cite web |title="Brokeback Mountain" no love story for its animal actors |publisher=[[U.S. Newswire]] |accessdate=May 13, 2006 |url=http://newswire.vlex.com/vid/brokeback-mountain-love-animal-actors-193092051 }}{{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref>

=== Oskar mükafatından sonrakı reaksiyalar ===
Ən yaxşı film nominasiyasında mükafatın "Qozbel dağ" filminə yox, onun rəqibi olan "[[Qəza (film, 2004)|Qəza]]" filminə verilməsindən sonra bəzi tənqidçilər [[Amerika Kino Akademiyası]]nı [[homofobiya]]da günahlandırmışlar. Maykl Censen qeyd edir ki, hələ Oskar mükafatlarının təqdim edilməsi mərasimindən əvvəl "Qozbel dağ" filmi ''"kinematoqrafiya tarixində ən çox mükafat qazanan film"''<ref>{{cite web |last=Jensen |first=Michael |date=March 7, 2006 |url=http://www.afterelton.com/archive/elton/movies/2006/3/snub.html |title=The Brokeback Mountain Oscar Snub |work=AfterElton.com |accessdate=16 oktyabr 2013 |archive-date=April 9, 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110409061535/http://www.afterelton.com/archive/elton/movies/2006/3/snub.html |url-status=live }}</ref> olmuş, Oskar mükafatlı "[[Şindlerin siyahısı (film, 1993)|Şindlerin siyahısı]]" və "[[Titanik (film, 1997)|Titanik]]" filmlərindən daha çox Ən Yaxşı Film və Ən Yaxşı Rejissor mükafatları almış, bu vaxta kimi heç bir film Yazıçılar, Rejissorlar və Prodüserlər Gildiyalarının müküfatlarını birlikdə almamış, və son iyirmi beş il ərzində heç bir filmin bu qədər nominasiyadan sonra Ən Yaxşı Film nominasiyasında qalib gəlməməsi olmamışdı. O eyni zamanda qeyd edir ki, ilk dəfə Ən Yaxşı Film nominasiyasında [[Qızıl Qlobus mükafatı]]na namizəd olmayan film ("Qəza") həmin nominasiyada Oskar mükafatına layiq görülür.

Bəzi tənqidçilər, xüsusilə Rocer Ebert, "Qəza" filminin Ən Yaxşı Film nominasiyasında Oskar mükafatına layiq görülməsini müdafiə edir və ən yaxşı filmin bu mükafatı qazandığını qeyd edirlər.<ref>{{cite news |last=Ebert |first=Roger |date=March 6, 2006 |url=http://rogerebert.suntimes.com/apps/pbcs.dll/article?AID=/20060306/OSCARS/603070301 |work=[[Chicago Sun-Times]] |title=The fury of the 'Crash'-lash |access-date=September 24, 2021 |archive-date=April 8, 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130408205915/http://rogerebert.suntimes.com/apps/pbcs.dll/article?AID=%2F20060306%2FOSCARS%2F603070301 |url-status=dead }}</ref>

=== Filmin çəkiliş yerləri ===
[[Qozbel dağ (hekayə)|Hekayəyə]] istinad edilərək, filmin çəkilişlərinin [[Vayominq]] ştatında gerçəkləşdirməsi qərara alındı. Ştatın bir sıra əhalisi "homoseksuallığı özündə təcəssüm edən bir filmin" Vayominqdə çəkilişinə etiraz etmişdilər. Buna baxmayaraq, film çəkilişləri əsasən Vayominqdəki Albert qayalığının ətrafında həyata keçirilmişdi. Yerli turizm heyətinin bildirdiyinə görə, filmə əsas "ruh verən", ilhamlandıran aspekt — Vayominqin Biqorn dağıdır<ref>{{cite web |last=Clark |first=Jayne |date=February 2, 2006 |url=http://www.usatoday.com/travel/destinations/2006-02-02-brokeback-mountain-tourism_x.htm |title=Looking to climb Brokeback Mountain? Head to Canada |work=[[:en:USA Today]] |accessdate=15 oktyabr 2013 |archive-date=2012-01-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120104115644/http://www.usatoday.com/travel/destinations/2006-02-02-brokeback-mountain-tourism_x.htm |url-status=dead }}</ref>.

=== "İlk gey-vestern" ===
Film [[Hollivud]]da gey-vestern janrında ekranizasiya olunmuş ilk film kimi reklam edilmişdi.<ref name="komm"/> Buna baxmayaraq ABŞ film industriyasında "mavi kovboylar" mövzusu çoxdan ekspluatasiya edilirdi. [[Endi Uorhol]] hələ 1969-cu ildə özünün ''Lonesome Cowboys'' rəsmində bu mövzuya toxunmuşdu. Klassik Hollivud vestern filmlərində gizli homoerotika mövzularını rejissor [[Hovard Houks]]un [[Qırmızı çay (film, 1948)|Qırmızı çay]] filmində izləmək olar; həmin film "bütün zamanların homoerotik vestern"i adlandırılır<ref>Gary Needham. ''Brokeback Mountain''. Edinburgh University Press, 2009. ISBN 978-0-7486-3383-8. Pages 61–64.</ref>. Bir çox vestern filmlərində baş qəhrəmanların əlaqələri "sekssiz nikah" formasını daşıyır<ref name="western">Paul Varner. ''The A to Z of Westerns in Cinema''. ISBN 978-0-8108-6888-5. Pages 84, 118.</ref>; bu daha çox "[[Axtarışçılar (film, 1956)|Axtarışçılar]]" da, Amerika kinoincəsənət institutuna əsasən bütün zamanların ən yaxşı vestern filmində görmək olar<ref name="western"/><ref>{{Cite web |title=JonathanRosenbaum.com » Blog Archive » Declarations of Independents: The Past Recycled |url=http://www.jonathanrosenbaum.com/?p=25700 |access-date=2013-10-05 |archive-date=2012-01-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120127024448/http://www.jonathanrosenbaum.com/?p=25700 |url-status=dead }}</ref>.

== Mükafat və Nominasiyalar ==
{| class="infobox" style="width: 23em; font-size: 85%;"
|- bgcolor="#FF7F50" align=center
! colspan="2" | [[:en:Academy Awards|Akademiya Mükafatı]]
|-
| '''1. Ən yaxşı rejissor''', [[Enq Li]]
|-
| '''2. Ən yaxşı orijinal musiqi''', [[:en:Gustavo Santaolalla|Gustavo Santaolalla]]
|-
| '''3. Ən yaxşı adaptasiya edilmiş ssenari''', [[:en:Larry McMurtry|Larry McMurtry]], [[Diana Ossana]]
|- bgcolor="#FF7F50" align=center
! colspan="2" | [[Qızıl Qlobus]] Mükafatı
|-
| '''1. Ən yaxşı rejissor''', Enq Li
|-
| '''2. Ən yaxşı film janrı — Drama'''
|-
| '''3. Ən yaxşı orijinal musiqi''', Gustavo Santaolalla, Bernie Taupin
|-
| '''4. Ən yaxşı adaptasiya edilmiş ssenari''', Larry McMurtry, Diana Ossana
|- bgcolor="#FF7F50" align=center
! colspan="2" | [[BAFTA]] Mükafatı
|-
| '''1. Ən yaxşı rejissor''', Enq Li
|-
| '''2. Ən yaxşı film''', Diana Ossana, James Schamus
|-
| '''3. 2-ci plan üzrə ən yaxşı aktyor''', [[Ceyk Cillenholl]]
|-
| '''4. Ən yaxşı adaptasiya edilmiş ssenari''', Larry McMurtry, Diana Ossana
|-
|}
"Qozbel dağ" filmi 71 mükafata layiq görülmüş, əlavə olaraq 52 nominasiyada müxtəlif mükafatlara nominant olmuşdur.<ref>{{cite web |url=http://www.imdb.com/title/tt0388795/awards |title=Awards for 'Brokeback Mountain' |publisher=[[Internet Movie Database]] |accessdate=16 oktyabr 2013 |archive-date=2018-04-30 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180430101901/https://www.imdb.com/title/tt0388795/awards |url-status=live }}</ref> Filmin aldığı mükafatlar arasında Ən Yaxşı Rejissor, Ən Yaxşı Ssenari və Ən yaxşı Film Musiqisi nominasiyalarında üç Oskar mükafatı, Ən Yaxşı Drama Filmi, Ən Yaxşı Rejissor, Ən Yaxşı Musiqi və Ən Yaxşı Ssenari nominasiyalarında dörd Qızıl Qlobus mükafatı, Ən Yaxşı Film, Ən Yaxşı Rejissor, Ən Yaxşı Ssenari və İkinci dərəcəli rolda Ən Yaxşı Aktyor (Ceyk Gillenhal) nominasiyalarında dörd BAFTA mükafatı da vardır. Film, Ən Yaxşı Aktyor, İkinci dərəcəli rolda Ən Yaxşı aktyor, İkinci dərəcəli rolda Ən Yaxşı Aktrisa və Ən Yaxşı Heyət nominasiyalarında dörd Ekran Aktyorları Gildiyası mükafatı qazanmışdır ki, bu da 2005-ci ildə təqdim edilmiş bütün filmlərin həmin gildiyadan qazandığı mükafatlardan çoxdur. Film eyni zamanda, ən çox mükafata layiq görülümüş LGBT mövzulu filmdir. Filmin qazandığı mükafatlardan bəzilərini aşağıda təqdim edirik:

=== Qalib ===
* [[:en:78th Academy Awards|Academy Awards]]: Ən yaxşı rejissor (Enq Li), Ən yaxşı adaptasiya edilmiş ssenari (Larry McMurtry və [[Diana Ossana]]), Ən yaxşı orijinal musiqi ([[Qustavo Santaolalla]])
* [[BAFTA]]: Ən yaxşı film (Diana Ossana və [[Ceyms Şeymus]]), Ən yaxşı 2-ci dərəcəli aktyor ([[Ceyk Cillenhol]]), Ən yaxşı rejissor (Enq Li), Ən yaxşı adaptasiya edilmiş ssenari (Larry McMurty və Diana Ossana)
* [[:en:11th Critics' Choice Awards|Broadcast Film Critics Association Awards 2005]]: Ən yaxşı film (Diana Ossana və Ceyms Şeymus), Ən yaxşı rejissor (Enq Li), Ən yaxşı 2-ci dərəcəli aktrisa – (Tie) ([[:en:Michelle Williams (actress)|Michelle Williams]]), Ən yaxşı orijinal musiqi (Emmylou Harris, Qustavo Santaolalla, və [[Berni Taupin]], "[[:en:A Love That Will Never Grow Old|A Love That Will Never Grow Old]]")
* [[:en:Directors Guild of America Awards|Directors Guild of America Awards]]: İlin mükafatı direktoru — Theatrical Motion Picture (Enq Li)
* [[:en:European Film Awards|European Film Awards]]: Ən yaxşı rejissor (Enq Li)
* [[:en:GLAAD Media Awards|GLAAD Media Awards]]: Görkəmli Film — Wide Release (Enq Li, Diana Ossana, və Ceyms Şeymus)
* [[Qızıl Qlobus]] Ən yaxşı film — Dram filmi (Diana Ossana və Ceyms Şeymus), Ən yaxşı rejissor — Motion Picture (Enq Li), Ən yaxşı oyunçu (Larry McMurtry və Diana Ossana), Ən yaxşı musiqi (Qustavo Santaolalla və Berni Taupin, "[[:en:A Love That Will Never Grow Old]]")
* [[:en:Independent Spirit Award|Independent Spirit Awards]]: Ən yaxşı film (Diana Ossana və Ceyms Şeymus), Ən yaxşı rejissor (Enq Li)<ref name="spirit">{{cite web |title='Brokeback' named best independent film  | publisher = [[:en:Associated Press]] (via ''[[:en:USA Today]]'') |url=http://www.usatoday.com/life/movies/movieawards/oscars/2006-03-04-independent-spirit-awards_x.htm |accessdate=April 19, 2012}}</ref>
* [[MTV Movie Awards]]: Ən yaxşı performans ([[Ceyk Cillenhol]]), Ən yaxşı öpüş ([[Hit Lecer]] & Ceyk Cillenholl)
* [[:en:Producers Guild of America|Producer's Guild Awards]]: İlin ən yaxşı prodüseri mükafatı — Theatrical Motion Picture (Diana Ossana və Ceyms Şeymus)
* [[Time Magazine]]: ''TIME 100: The People Who Shape Our World (2006)'' (Enq Li)<ref>{{cite news |url=http://www.time.com/time/2006/time100 |title=2006 ''TIME 100: The People Who Shape Our World'' |work=[[:en:Time (magazine)|Time]] |accessdate=July 23, 2007 |archive-date=July 14, 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110714000928/http://www.time.com/time/2006/time100/ |url-status=dead }}</ref>
* [[:en:62nd Venice International Film Festival|Venice International Film Festival]]: "[[Qızıl şir]]" Ən yaxşı film üçün (Enq Li)
* [[:en:Writers Guild of America|Writers Guild of America Awards]]: Ən yaxşı adaptasiya edilmiş ssenari (Larry McMurty və Diana Ossana)
* Milli Gay Parad Assosiasiyası: Ən yaxşı film (2006) (Diana Ossana və Ceyms Şeymus)
* [[:en:Australian Film Institute|Australian Film Institute]]: Ən yaxşı xarici aktyor ([[Hit Lecer]])

=== Nominasiya ===
* [[:en:78th Academy Awards|Academy Awards]]: Ən yaxşı film ([[Focus Features]]: Diana Ossana və [[Ceyms Şeymus]]), Baş rolda ən yaxşı aktyor ([[Hit Lecer]]), 2-ci dərəcələli rol üzrə ən yaxşı aktyor ([[Ceyk Cillenhol]]), 2-ci dərəcələli rol üzrə ən yaxşı aktrisa ([[Mişel Vilyams]]), Ən yaxşı kinematoqrafiya ([[Rodriqo Prieto]])
* [[BAFTA]]: Ən yaxşı aktyor (Hit Lecer), Ən yaxşı aktrisa (Mişel Vilyams), Ən yaxşı kinematoqrafiya ([[Rodriqo Prieto]]), Ən yaxşı musiqi (Qustavo Santaolalla), Ən yaxşı oxucular ([[Geraldin Peroni]] və Dylan Tichenor)
* [[:en:11th Critics' Choice Awards|Broadcast Film Critics Association Awards 2005]]: Ən yaxşı aktyor (Hit Lecer), 2-ci dərəcələli rol üzrə ən yaxşı aktyor (Ceyk Cillenholl)
* [[:en:European Film Awards|European Film Awards]]: Beynəlxalq film mükafatı (Enq Li)
* [[Qızıl Qlobus Mükafatı]]: Ən yaxşı aktyor — Film janrı üzrə Dram filmi (Hit Lecer), 2-ci dərəcələli rol üzrə ən yaxşı aktrisa — Film səhnəsi üzrə (Mişel Vilyams), Ən yaxşı orijinal musiqi (Qustavo Santaolalla)
* [[:en:49th Grammy Awards]]: Ən yaxşı albom-kompillyasiya və film üçün soundtrek, Televiziya və digər Vizual Media (Qustavo Santaolalla, prodüser)
* [[:en:Independent Spirit Award]]s: Ən yaxşı kişi aktyor (Hit Lecer), Ən yaxşı qadın rolu üzrə (Mişel Vilyams)
* [[:en:Screen Actors Guild]]: Kişi aparıcı rolu üzrə, ən yaxşı performans (Hit Lecer), 2-ci rol üzrə ən yaxşı performans göstəriciləri (Ceyk Cillenholl), 2-ci rol üzrə ən yaxşı qadın rolu üçün performans göstəriciləri (Mişel Vilyams), Filmdə göstərilən ən yaxşı performans (Hit Lecer, Ceyk Cillenholl, Mişel Vilyams, Enn Hetey, [[Rendi Queyd]], [[Linda Kardellini]], [[Anna Feris]])

== Ev üçün buraxılış ==
Film eyni gündə həm DVD-də, həm də internetdə satışa çıxarılmışdır.<ref>{{cite news |first=Mike |last=Snider |title=Pick your movie format: Download or DVD |url=http://www.usatoday.com/life/movies/news/2006-04-02-downloads_x.htm |work=[[USA Today]] |accessdate=16 oktyabr 2013 |date=April 3, 2006 |archive-date=2012-08-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120813055624/http://www.usatoday.com/life/movies/news/2006-04-02-downloads_x.htm |url-status=live }}</ref> 4 aprel 2006-cı ildə film [[ABŞ]]-də satışa çıxarılmışdır. İlk gündə 1,4 milyon nüsxədən çox satılan film, Disneyin "[[Narniya xronikaları: Şir, cadugər və paltar şkafı (film, 2005)|Narniya xronikaları: Şir, cadugər və paltar şkafı]]" filmindən sonra həftənin ən çox satılan ikinci filmi olmuşdur. Reytinqlər müntəzəm olaraq dəyişsə də, 2006-cı il martın sonlarından aprelə kimi bir neçə gün "Qozbel dağ" [[Amazon.com]]-da ən çox satılan DVD olmuşdur.<ref>{{cite web |url=http://www.amazon.com/dp/B00005JOFQ |title=Brokeback Mountain |publisher=Amazon.com |accessdate=16 oktyabr 2013 |archive-date=2019-10-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191002054202/https://www.amazon.com/dp/B00005JOFQ |url-status=live }} Reference content retrieved on July 23, 2007, no longer supports Amazon.com sales ranking statement.</ref> Region 2-də (Avropa) DVD 24 aprel 2006-cı ildə satışa çıxarılmış, satış ilk öncə Birləşmiş Krallqda başlamışdır. Region 4-də (Avstraliya/Yeni Zellandiya/Cənubi Amerika) film 19 iyul 2006-cı ildə satışa çıxarılmışdır.<ref>{{cite web |url=http://www.ezydvd.com.au/item.zml/785605 |title=Brokeback Mountain |work=EzyDVD.com.au |accessdate=16 oktyabr 2013 |archive-date=2011-04-12 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110412220507/http://www.ezydvd.com.au/item.zml/785605 |url-status=dead }}</ref>

"Qozbel dağ" filmi kolleksiyaçılar üçün xüsusi buraxılışda 23 yanvar 2007-ci ildə satışa çıxarılmışdır. Eyni gündə film, Combo Format HD DVD/DVD şəklində də satışa çıxarılmışdır.<ref>{{cite web |url=http://homevideo.universalstudios.com/details.php?childId=36637 |title=Brokeback Mountain |work=[[Universal Studios]] |accessdate=16 oktyabr 2013 |archive-date=2007-12-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20071214184503/http://homevideo.universalstudios.com/details.php?childId=36637 |url-status=dead }}</ref> 20 sentyabr 2007-ci ildə film yalnız Birləşmiş Krallıqda Blu-ray formatında satışa çıxarılmışdır.<ref>{{cite web |url=http://www.amazon.co.uk/dp/B000IMVMFW |title=Brokeback Mountain &#91;Blu-ray&#93; (2005) |work=Amazon.com (United Kingdom) |accessdate=16 oktyabr 2013 |archive-date=2021-06-26 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210626162250/https://www.amazon.co.uk/dp/B000IMVMFW |url-status=live }}</ref> Film ABŞ-də 10 mart 2009-cu ildə Blu-ray formatında satışa çıxarılmışdır.<ref>{{cite web |url=http://www.amazon.com/dp/B001QWEE4E |title=Brokeback Mountain &#91;Blu-ray&#93; (2005) |work=Amazon.com |accessdate=16 oktyabr 2013 |archive-date=2022-06-29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220629115658/https://www.amazon.com/dp/B001QWEE4E |url-status=live }}</ref>

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|2}}

== Xarici keçidlər ==
* [http://www.brokebackmountainmovie.com/ Filmin rəsmi saytı] {{ref-en}}
* [http://www.rottentomatoes.com/m/brokeback_mountain Rotten Tomatoesda film haqqında resenziya] {{ref-en}}
{{Əlamətdar film — Geniş çıxış nominasiyasında GLAAD Media Mükafatı}}

[[Kateqoriya:İngiliscə filmlər]]
[[Kateqoriya:2005-ci ilin filmləri]]
[[Kateqoriya:ABŞ filmləri]]
[[Kateqoriya:Dram filmləri]]
[[Kateqoriya:Homoseksual filmlər]]
[[Kateqoriya:Enni Prunun hekayələrinin ekranizasiyası]]
[[Kateqoriya:Qozbel dağ]]
[[Kateqoriya:LGBT mövzulu ABŞ filmləri]]