Qriqori Rasputin

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Qriqori Rasputin
rus. Григорий Ефимович Распутин
Digər adı Qara kahin
Doğum tarixi
Doğum yeri Sibir, Rusiya imperiyası
Vəfat tarixi (47 yaşında)
Vəfat yeri Sankt-Peterburq, Rusiya imperiyası
Vəfat səbəbi öldürülüb
Həyat yoldaşı Praskoviya Fedorovna Dubrovina
Uşaqları Dmitri (1897-1936)
Mariya (1898-1977)
Varvara (1900-1925)
Atası Efim Vilkin
Anası Anna Parşukova
Milliyyəti rus
Fəaliyyəti mistik
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Qriqori Yefimoviç Rasputin (rus. Григорий Ефимович Распутин; 9 (21) yanvar 1869, Pokrovsk[d], Tobolsk quberniyası[d], Rusiya imperiyası17 (30) dekabr 1916[1], Petroqrad, Sankt-Peterburq quberniyası[d], Rusiya imperiyası[2]) — uzaqgörənliyi və xəstələrə verdiyi şəfa ilə məşhurlaşmış mistik. O, Rus Pravoslav Kilsəsinə mənsub olmuşdur.

Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]

Qriqori Rasputin Rusiya imperiyasının Tobolsk quberniyası Tümen qəzasının Pokrovsk kəndində 1869-cu ilin 22 yanvar tarixində sadə bir kəndli ailəsində anadan olmuşdur. Atası Efim Vilkin və anası Anna Parşukova sadə Sibir kəndliləri idilər. Rasputinin anadan olduğu tarix Xristianlıqda müqəddəs Qriqori gününə təsadüf etdiyindən, ona Qriqori adı verilir. Rasputinin uşaqlıq dövrü haqqında məlumatlar geniş deyil. Əsas məlum olan məlumatlardan biri Rasputinin rahat və qayğısız uşaqlıq keçirməsidir.

Bir müddət Sibirdə fəaliyyət göstərdikdən sonra Sankt-Peterburq şəhərinə gəlmişdir. Rasputin burada çar II Nikolayın həyat yoldaşı Aleksandra Fyodorovnanın etimadını qazanmışdır.

Kübar cəmiyyətin üzvünə çevrilən Rasputin II NikolayAleksandra Fyodorovnanın Hemofiliya xəstəliyindən əziyyət çəkən Aleksey adlı oğlanlarını möcüzəvi şəkildə sağaltdıqdan sonra daha da məşhurlaşmışdır. Bəzi iddialarda Rasputinin çar hakimiyyətinə qarşı olduğu və II Nikolayın hakimiyyətinə son qoymaq istədiyi bildirilir. Qriqori Rasputin bir çox hallarda mistik, sehirbaz, övliya və peygəmbər kimi təqdim olunur. Rasputini əslində içki və qumar həvəskarı olduğu, hətta mənsubu olduğu Pokrovsk kəndində əxlaqsız işlərlə və oğurluqla məşğul olması haqqında bir çox fakt məlumdur. Rasputin gözlənilmədən içkini və qumarı atmış rahiblik həyatına başlamışdır.

Qriqori Rasputinin həyatı qədər ölümüdə müəmalarla zəngindir. Rasputin çar ailəsinin yaxın bir üzvünə cevrilməsi bir çoxlarını narahat edirdi. Rasputinə qarşı sui-qəsd planını 30 yaşlı knyaz Yusupov və Dövlət Dumasının üzvü Purişkeviç hazırlamışdır. Əvvəlcədən qurulmuş plana əsasən 1916-cı ilin 17 dekabr tarixində knyaz Yusupov Rasputini götürüb, öz evinə gətirir. Burada onlar birlikdə nahar edirlər. Rasputinə naharda mərgümüş zəhəri qatılmış şirniyyat və çaxır verilir. O, çaxırdan içib, şirniyyatdan yesədə ölmür. Yusupov sonralar öz xatirələrində yazdığına görə, Purişkeviç silahı ona vermiş, o isə iki cəhddən sonra Purişkeviçin köməkliyi ilə Qriqori Rasputini öldürmüş sonra onlar cəsədi maşına qoyaraq, Neva körpüsündən eyni adlı çaya atmışdılar.

Ədəbiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • Аврех, Арон Яковлевич Царизм накануне свержения. — М., 1989. — ISBN 5-02-009443-9
  • Андрей Амальрик] Распутин
  • Варламов, Алексей Николаевич Григорий Распутин-Новый. Серия ЖЗЛ. — М: Молодая гвардия, 2007. 851 стр. — ISBN 978-5-235-02956-9
  • Васильев А. Т. Охрана: русская секретная полиция. В кн.: "Охранка". Воспоминания руководителей политического сыска. — М.: Новое литературное обозрение, 2004. Том 2.
  • Ватала Э. Распутин. Без мифов и легенд. М., 2000
  • Боханов, Александр Николаевич Правда о Григории Распутине. — М: Русский издательский центр (издательство), 2011. 608 стр. — ISBN 978-5-4249-0002-0
  • Гатиятулина Ю. Р. Музей Григория Распутина //Возрождение исторического центра г. Тюмени. Тюмень в прошлом, настоящем и будущем. Тезисы докладов и сообщений научно-практической конференции. — Тюмень, 2001. С. 24–26. — ISBN 5-88131-176-0
  • Е. Ф. Джанумова. Мои встречи с (Григорием) Распутиным
  • Николай Евреинов. Тайна Распутина. Л.: "Былое", 1924 (М: "Книжная палата", 1990 репринт: ISBN 5-7000-0219-1)
  • В. А. Жуковская. Мои воспоминания о Григории Ефимовиче Распутине 1914–1916 гг.
  • Илиодор (Труфанов) (Труфанов С.) Святой чорт. Записки о Распутине. С предисловием С. П. Мельгунова. Типография т-ва Рябушинских. — М., 1917 г. XV, 188 c.
  • Жевахов, Николай Давидович Воспоминания. Arxivləşdirilib 2012-05-23 at the Wayback Machine Том I. Сентябрь 1915 — Март 1917]
  • Коковцов, Владимир Николаевич Из моего прошлого. Воспоминания 1903–1919 гг. Тома I и II. Париж, 1933. Глава II
  • Миллер Л. Царская семья — жертва тёмной силы. Мельбурн, 1988. ("Лодья": репринт)ISBN 5-8233-0011-5
  • Никулин, Лев Вениаминович] Адъютант господа бога. Роман-хроника. — М., 1927 "Рабочий" № 98 — "Рабочий" № 146
  • Падение царского режима. Стенографические отчеты допросов и показаний, данных в 1917 г. в Чрезвычайная следственная комиссия Временного правительства — М.-Л., 1926–1927. В 7 т.
  • Валентин Пикуль Нечистая сила Arxivləşdirilib 2009-02-01 at the Wayback Machine ("У последней черты")
  • Олег Платонов. Жизнь за Царя (Правда о Григории Распутине)
  • Полищук В. В., Полищук О. А. Тюмень Григория Распутина-Нового //Словцовские чтения-2006: Материалы XVIII Всероссийской научной краеведческой конференции. — Тюмень, 2006. С. 97–99. — ISBN 5-88081-558-7
  • Пуришкевич В. М. Дневник за 1916 года (Смерть Распутина) // "Житие блудного старца Гришки Распутина". — М., 1990. — ISBN 5-268-01401-3
  • Пуришкевич В. М. Дневник (в книге "Последние дни Распутина"). — М. : "Захаров", 2005
  • Эдвард Радзинский Распутин: Жизнь и смерть. — 2004. 576 с — ISBN 5-264-00589-3
  • Распутина М. Распутин. Почему? Воспоминания дочери. — М.: "Захаров", 2001, 2005.
  • Распутинская тема на страницах изданий наших дней (1988–1995): указатель литературы. — Тюмень, 1996. 60 с.
  • Фюлоп-Миллер, Рене Святой демон, Распутин и женщины — Лейпциг, 1927 г. (alm. René Fülöp-Miller „Der heilige Teufel“ – Rasputin und die Frauen, Leipzig, 1927‎). Переиздана в 1992 году. М.: Республика, 352 стр. — ISBN 5-250-02061-5
  • Рууд Ч. А., Степанов С. А. Фонтанка, 16: Политический сыск при царях. — М.: Мысль, 1993. Глава 14. "Тёмные силы" вокруг трона[3]
  • Святой чёрт: Сборник. — М., 1990. 320 с — ISBN 5-7000-0235-3
  • Арон Симанович. Распутин и евреи. Воспоминания личного секретаря Григория Распутина. — Рига, 1924. — ISBN 5-265-02276-7[4]
  • Спиридович, Александр Иванович. Spiridovitch Alexandre (Général). Raspoutine 1863–1916. D’après les documents russes et les archives de l’auteur. — Paris. Payot. 1935
  • А. Терещук. Григорий Распутин. Жизнеописание
  • Фомин С. Убийство Распутина: создание мифа
  • Чернышов А. Кто же был "на часах" в ночь убийства Распутина во дворе Юсуповского дворца? //Лукич. 2003. Ч. 2. С. 214–219
  • Чернышов А. В. В поисках могилы Григория Распутина. (По поводу одной публикации) //Религия и церковь в Сибири. — Вып. 7. С. 36–42
  • Чернышов А. В. Выбор пути. (Штрихи к религиозно-философскому портрету Г. Е. Распутина) //Религия и церковь в Сибири. — Вып. 9. С.64–85
  • Чернышов А. В. Кое-что о распутиниаде и издательской конъюнктуре наших дней (1990–1991 гг.) //Религия и церковь в Сибири. Сборник научных статей и документальных материалов. — Тюмень, 1991. Вып.2. С. 47–56
  • Шишкин, Олег Анатольевич Убить Распутина. М., 2000
  • Феликс Юсупов Воспоминания (Конец Распутина) Опубликовано в сборнике "Житие блудного старца Гришки Распутина". — М., 1990. — ISBN 5-268-01401-3
  • Юсупов Ф. Ф. Конец Распутина (в книге "Последние дни Распутина") — М.: "Захаров", 2005
  • Шавельский Г. И. Воспоминания последнего протопресвитера Русской армии и флота. — Нью-Йорк: изд. им. Чехова, 1954
  • Эткинд А. Хлыст. Секты, литература и революция. Кафедра славистики Университета Хельсинки, Новое литературное обозрение. — М., 1998. — 688 с (Рецензия на книгу — Александр Уланов А. Эткинд. Хлыст. Горький опыт культуры. "Знамя" 1998, № 10)

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. Grigori Jefimowitsch Rasputin // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.). / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
  2. Deutsche Nationalbibliothek Record #118598376 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
  3. Рууд Ч. А., Степанов С. А. Фонтанка, 16: Политический сыск при царях.- М.: Мысль, 1993.
  4. Арон Симанович Распутин и евреи. Arxivləşdirilib 2021-06-20 at the Wayback Machine — ISBN 5-265-02276-7

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]