Rozalinda (Uranın peyki)
 Habbl Kosmik Teleskopu 1997-ci ildə Uran ətrafında fırlanan kiçik Rozalindanı görüntülədi | |
| Kəşfi | |
|---|---|
| Kəşf edən | Stefan P. Saynot / Voyacer 2 |
| Kəşf tarixi | 13 yanvar 1986 |
| Təyinlər | |
Alternativ adlar | Uran XIII |
| Orbital xarakteristikası | |
Böyük yarımoxu | 69,926.795 ± 0.053 km |
| Orbitinin ekssentrisiteti | 0.00011 ± 0.000103 |
Siderik fırlanma dövrü | 0.558459529 ± 0.000000019 d |
| Əyilməsi | 0.27876 ± 0.045° |
| Nəyin peykidir | Uran |
Özünə xas ekssentrisitet | 0,00011 ± 0,000103[1] |
| Fiziki xarakteristikaları | |
| Ölçüləri | 72 × 72 × 72 km |
Orta radiusu | 36 ± 6 km |
Səthinin sahəsi | ~16 000 km2 |
| Həcmi | ~200 000 km3 |
| Kütləsi | ~(0.98–2.3)×1017 kq |
Orta sıxlığı | 0.5–1.2 q/sm3 |
| 0,012 metre per square second | |
| Albedo | 0.08 ± 0.01 |
| Temperatur | ~64 K |
Rozalinda (ing. Rosalind) — Uranın daxili peyki. Eyni zamanda Uran XIII kimi də tanınır.[2] 13 yanvar 1986-cı ildə Voyacer 2 tərəfindən çəkilmiş şəkillərdən aşkar edilmiş və müvəqqəti olaraq S/1986 U 4 kimi adlandırılmışdır.[3]Vilyam Şekspirin "İstədiyiniz kimi" pyesindəki sürgün edilmiş hersoq qızının adını daşıyır.[4]
Rozalinda Uran planetinin ətrafında fırlanan kəşf edilmiş 27 peykdən biridir və Stefan Saynot(en) tərəfindən Voyacer 2-nin köməyi ilə kəşf edilmişdir. Rozalinda "Uranın Daxili Peyk Qrupu"-nun üzvüdür.
Rozalinda, həmçinin Bianka, Kressida, Desdemona, Porsiya, Cülyetta, Kupid, Belinda və Perdita-nın da daxil olduğu Porsiya peyk qrupuna aiddir.[5] Bu peyklər oxşar orbit və fotometrik xüsusiyyətlərə malikdir.
Voyacer 2 vasitəsilə əldə edilmiş görüntülərində Rozalinda demək olar ki, sferik obyekt kimi görünür. Onun sferoidinin oxlarının nisbəti 0,8–1,0 kimidir və səthi boz rəngdədir.[6]
Rozalinda Uranın digər peyki Kordeliya ilə 3:5 nisbətində orbital rezonansa çox yaxındır.[7]
Fiziki parametrləri
[redaktə | mənbəni redaktə et]Rozalindanın kütləsi 254.773.633.626.523.000 kq olaraq təxmin edilir. Onun sıxlığı 1,3 q/sm3 olaraq hesablanmışdır. Ekvatorunun radiusu isə 36.00 km-dir. Rozalindada ikinci kosmik sürət 111 km/saat-dır.[8]
Orbit elementləri
[redaktə | mənbəni redaktə et]Rozalindanın orbital periodu, yəni Uranın ətrafında bir orbiti tamamlamaq üçün lazım olan müddət 0,55846 gündür. Bu rəqəm həm də siderik period hesab olunur. Rozalindanın orbitinin meyli, 0,28°-dir. Orbitin ekssentrisitisi 0,0001, böyük yarımoxu isə 69,9 103 km-dir ki, bu da mərkəzdən elliptik orbitin kənarına qədər olan ən uzaq nöqtədir.[8]
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ http://adsabs.harvard.edu/abs/1998AJ....115.1195J.
- ↑ "Planet and Satellite Names and Discoverers". Gazetteer of Planetary Nomenclature. USGS Astrogeology. 21-07=2006. İstifadə tarixi: 31 iyl 2024.
- ↑ Smith, B. A. "SATELLITES OF URANUS". IAU Circular. 4164. 1986-01-16.
- ↑ "Rosalind".
- ↑ Erich, Karkoschka. "Comprehensive Photometry of the Rings and 16 Satellites of Uranus with the Hubble Space Telescope". Icarus. 151 (1). May, 2001: 51-68. Bibcode:2001Icar..151...51K. doi:10.1006/icar.2001.6596.
- ↑ Erich, Karkoschka. "Voyager's Eleventh Discovery of a Satellite of Uranus and Photometry and the First Size Measurements of Nine Satellites". Icarus. 151 (1). 2001: 69–77. Bibcode:2001Icar..151...69K. doi:10.1006/icar.2001.6597.
- ↑ Murray, Carl D.; Thompson, Robert P. "Orbits of shepherd satellites deduced from the structure of the rings of Uranus". Nature. 348 (6301). 1990-12-06: 499–502. Bibcode:1990Natur.348..499M. doi:10.1038/348499a0. ISSN 0028-0836.
- ↑ 1 2 "Rosalind Moon Facts".