Ruben Avanesov

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Ruben Avanesov
erm. Ռուբեն Ավանեսով
Doğum tarixi 1 (14) fevral 1902[1]
Doğum yeri
Vəfat tarixi 1 may 1982(1982-05-01) (80 yaşında)
Vəfat yeri
Elm sahələri dilçilik, fonologiya, Dialektologiya, fonetika, Orfoepiya, orfoqrafiya, slavyanşünaslıq, leksikoqrafiya
Elmi dərəcəsi
Elmi adları
İş yerləri
Təhsili
  • Lazarev Şərq Dilləri İnstitutu[d]
Elmi rəhbərləri Dmitri Uşakov
Üzvlüyü
Mükafatları "Qırmızı əmək bayrağı" ordeni "Şərəf nişanı" ordeni "Şərəf nişanı" ordeni
SSRİ Dövlət mükafatı

Ruben İvanoviç Avanesov (erm. Ռուբեն Ավանեսով, rus. Рубе́н Ива́нович Аване́сов;[2] 1 (14) fevral 1902[1], Şuşa, Yelizavetpol quberniyası, Rusiya imperiyası[1] – 1 may 1982, Moskva, RSFSR, SSRİ) — SSRİ dilçisi, Moskva fonologiya məktəbinin yaradıcılarından biri, Moskva Dövlət Universitetinin professoru (1937), SSRİ Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü (1958). O, Çexoslovakiya Elmlər Akademiyası Dilçilik Cəmiyyətinin fəxri üzvü (1965), Varşava Universitetinin fəxri doktoru (1973), Mayns Elmlər və Ədəbiyyat Akademiyasının (1978) və Sakson Elmlər Akademiyasının (1978) xarici üzvü olmuşdur.

Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]

Avanesov 1922-ci ildə Moskva Universitetinin tarix-filologiya fakültəsinə daxil olmuşdur. Universiteti bitirdikdən sonra (1927) orta məktəbdə, fəhlə fakültəsində işləmişdir. 1932-ci ildə Moskva Şəhər Pedaqoji İnstitutunda rus dili kafedrasının müdiri vəzifəsinə işə başlamışdır. 1937-ci ildən Moskva Dövlət Universitetinin filologiya fakültəsinin professorudur.[3]

Avanesov fonologiya, morfologiya, sintaksis və leksikologiya problemlərini öyrənmişdir. O, o vaxtkı gənc Moskva dilçilərinin çevrəsində formalaşmış fonoloji məktəbin ən fəal təbliğatçılarından biri idi. Alimin rus dialektologiyası sahəsində elmi fəaliyyəti müstəsna səmərəli olmuşdur. O, həm də qrammatik kimi tanınır. Avanesov rus ədəbi tələffüzü məsələlərinə çox diqqət yetirmiş, bu mövzuda dəfələrlə elmi məruzələrlə çıxış etmişdir ki, bu da sonralar onun "Rusca ədəbi tələffüz" monoqrafiyasının əsasını təşkil etmişdir. 1955-ci ildə Avanesovun redaktorluğu və Sergey Ojeqovun həmmüəllifliyi ilə "Rusca ədəbi vurğu və tələffüz" arayış lüğəti nəşr olunmuşdur və bu, rus dilində ilk orfoepik tipli leksikoqrafik nəşr olmuşdur. Sonralar Avanesovun redaktorluğu ilə rus dilinin orfoepik lüğətinin əsası olmuşdur. Lüğətdə normativ vurğu və tələffüz, həmçinin qrammatik formalar öz əksini tapmışdır.

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ 1 2 3 4 5 6 7 8 Erməni Sovet Ensiklopediyası (erm.). / red. Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
  2. ↑ Агеенко Ф. Л. Аванесов Рубен // Словарь собственных имён русского языка. Ударение. Произношение. Словоизменение. — М.: Мир и Образование; Оникс, 2010. — С. 57. — 880 с. — ISBN 5-94666-588-X, 978-5-94666-588-9.
  3. ↑ Энциклопедический словарь. 2009. Аванесов Рубен Иванович.

Əlavə ədəbiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • Бархударов, Степан Григорьевич Р. И. Аванесов (к 60-летию со дня рождения) // Русский язык в национальной школе. 1962. № 3;
  • Шапиро Абрам Борисович. Рубен Иванович Аванесов (к 60-летию со дня рождения) // Известия АН СССР. Сер. литературы и языка. 1962. № 2;
  • Аванесов Рубен Иванович // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] (3-е изд.). М.: Советская энциклопедия. гл. ред.: А. М. Прохоров. 1969–1978.
  • Русское и славянское языкознание. К 70-летию Р. И. Аванесова. М., 1972;
  • Бромлей С. В., Булатова Л. Н. 70-летие Р. И. Аванесова // Известия АН СССР. ОЛЯ. 1972. Т. 31. Вып. 3;
  • Горшкова К. В. Рубен Иванович Аванесов (к 70-летию со дня рождения и 50-летию научной и педагогической деятельности) // Вестник Московского университета. Сер. Филология. 1972. № 4;
  • Исследования по русской диалектологии. [Посвящается Рубену Ивановичу Аванесову в честь его семидесятилетия (14 февраля 1972 г.)] / отв. ред. С. В. Бромлей. М.: Наука, 1973;
  • Иванов В. В. Рубен Иванович Аванесов (к 75-летию со дня рождения) // Русский язык в школе. 1977. № 1;
  • Степанов Ю. С. Р. И. Аванесов (к 75-летию со дня рождения) // Известия АН СССР. ОЛЯ. 1977. Т. 36. Вып. 1;
  • Пожарицкая С. К. Рубен Иванович Аванесов (к 80-летию со дня рождения и 60-летию научной деятельности) // Вестник Московского университета. Сер. Филология. 1982. № 3;
  • Булатова Л. Н. Рубен Иванович Аванесов (воспоминания ученицы) // Фортунатовский сборник. М., 2000;
  • Алпатов В. М. Москва лингвистическая. Природное и культурное наследие Москвы (500 nüs.). М.: Изд-во Института иностранных языков. Научный совет Российской Академии наук по изучению и охране культурного и природного наследия. 2001. 74–78. ISBN 5-88966-028-4.
  • Аванесовский сборник: к 100-летию со дня рождения члена-корреспондента АН СССР Р. И. Аванесова / Институт русского языка им. В. В. Виноградова РАН; ред. Л. Э. Калнынь и др. — М.: Наука, 2002. — 413 с. ISBN 5-02-006389-4
  • Материалы и исследования по русской диалектологии: Т. 1 (7). К 100-летию со дня рождения члена-корреспондента РАН Р. И. Аванесова / Рос. акад. наук. Ин-т рус. яз. им. В. В. Виноградова. — М.: Наука, 2002. — 399 с.
  • Иванов В. В. Рубен Иванович Аванесов (к 100-летию со дня рождения) // Русский язык в школе. 2002. № 1;
  • К столетию со дня рождения Р. И. Аванесова // Русский язык в научном освещении. 2002. № 2 (4);
  • Потапов В. В. Рубен Иванович Аванесов (к 100-летию со дня рождения) // Вопросы языкознания. 2002. № 4. — С. 119—131.
  • Потапов В. В. Рубен Иванович Аванесов // Отечественные лингвисты XX века. Ч. 1 / Отв. ред. Ф. М. Березин. М.: ИНИОН РАН, 2002. С. 51—76;
  • Рубен Иванович Аванесов, каким я его вижу // Бромлей С. В. Проблемы диалектологии, лингвогеографии и истории русского языка. М., 2010.

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Ruben_Avanesov&oldid=7192104"