Sallaq sərv

Sallaq sərv
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptophyta Klad: Embryophytes Klad: Polysporangiophytes Klad: Tracheophytes Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Gymnosperms Şöbə: Pinophyta Sinif: İynəyarpaqlılar Yarımsinif: Cupressidae Dəstə: Cupressales Fəsilə: Sərvkimilər Yarımfəsilə: Sərvlər Cins: Sərv ???: Sallaq sərv
Beynəlxalq elmi adı
Cupressus funebris Endl., 1847
Şəkil axtarışı ITIS   822615 EOL   1034872

Əsasən Çin, Vyetnam, Yaponiya və Şimali Amerikada yayılmışdır. Bəzi alimlər bu bitkini Chamaecyparis funebris (Endl.) franco adı ilə Chamaecyparis cinsinə aid edirlər. Həmişəyaşıl, hündürlüyü 20–25 m-ə qədər olan, zoğlarının ucları sallaq ağacdır. Qabığı qonur, hamardır. Enli çətiri sıx deyil. Gövdənin rəngi qəhvəyi-qara və hamardır. Budaqları möhkəm, sallaqdır. Qısa budaqları qalındır. Yarpaqları qarşı-qarşıya yerləşir, göyümtül-mavidən boz-yaşıl rəngədək olur. Çiçəkləri birevlidir. Erkək çiçəkləri yumurtavarı-uzunsov, çox vaxt sarıdır. Dişi çiçəkləri yan budaqlarda qarşı-qarşıya yerləşir, təxminən yumru, 6-8 (bəzən 4 və ya 10-12) ədəddir, qabıqlıdır. Qozaları yumrudur, eni 8-12 sm, tünd qonur rəngli, qısa saplaqlarda yerləşir. Toxum qabıqları qalxanşəkilli, üçbucaq və ya yumrudur, kənarları bir-birinin üzərinə çıxır, yetişdikdə partlayır. Toxumları 2, bəzən 5 ədəd, ikiqanaqlı, ellipsvarı və ya yumrudur.

Oduncağı yüngül, yumşaq, möhkəm, sarı və ya çəhrayı rəngli, xoşətirli olduğundan mebel və xırda bəzək əşyalarının hazırlanmasında istifadə edilir. Oduncaqdan axan qatrandan xoş ətirli balzam hazırlanır. Bu bitki buddist kilsələri ətrafında çox əkilir. Azərbaycanda bəzi hallarda dekorativ məqsədlə və kolleksiya sahələrində becərilir. Toxum, qələm, calaq və kök pöhrələri ilə çoxaldılır. Quraqlığa davamlıdır, tez böyüyür, 200 ilə qədər yaşayır. Mərdəkan Dendrarisi ndə introduksiya edilmişdir.

Məlumat mənbələri:

Деревья и кустарники СССР. т.3.1954; Флора Азербайджана. т.5. 1954; Azərbaycanın ağac və kolları. III cild. 1970; Azərbaycanın “Qırmızı” və “Yaşıl Кitabları”na tövsiyə olunan bitki və bitki formasiyaları. 1996; Azərbaycan florasının konspekti. I-III cildlər. 2005; 2006; 2008.

İstinadlar

1. “Azərbaycan dendraflorasi” I cild, Baki, “Elm”, 2011, 312 səh.

İstinadlar

• Tofiq Məmmədov, Elşad Qurbanov, Tariyel Talıbov.