Selevkilər imperiyası

Selevkilər imperiyası
e.ə. 312–e.ə. 60
Selevkilər imperiyasının təxmini əhatə etdiyi ərazi
Statusu	İmperiya
Paytaxtı	Antioxiya
Rəsmi dilləri	qədim yunanca
Dini	Qədim Yunanıstan dini[d]
İdarəetmə forması	monarxiya
İmperator
• E.ə. 324 — E.ə. 261	I Antiox Soter
Tarixi
• Yaranması	e.ə. 312
• Süqutu	e.ə. 60
Ərazisi
• Ümumi	4.000.000 km²
Sələfi Xələfi Makedoniya çarlığı Yunan-Baktriya padşahlığı Parfiya

Selevkilər İmperiyası — Makedoniyalı İsgəndərin imperiyasının varisi və eramızdan əvvəl 312-ci ildən e.ə. 60-cı ilədək mövcud olan Yunan əsilli dövlət. Ən qüdrətli zamanında mərkəzi Anadolu, Levant, İkiçayarası(Mesopotamiya), İran, Türkmənistan və Pamir ərazilərini fəth etmişdir. İmperiyanın banisi sərkərdə(diadox) Selevik olmuşdur. E.ə 292-ci ildə Selevk oğlu I Antioxu(e.ə 292-263) Mərkəzi Asiyaya hakim təyin etdi.Onun dövründə dövlətin paytaxtı Antioxiya adlanırdı. Antiox zamanında İsgəndərə qarşı vuruşmuş Spitamenin qızından doğulmuşdu(çünki Spitamen məğlub edildikdə ailəsi düşmən əlinə keçmiş və bir qızını Selevk özünə götürmüşdü.)

Gənc araşdırmaçı Həsən Hüseynsoy qeyd edir ki, e.ə 283-cü ildə Antiox atasının yerinə tam olaraq keçmişdi və beləliklə Selevklər dövlətinin tam hakiminə çevrilmişdir.Dövlət e.ə. 190-cı ildə Maqneziya döyüşündə Romaya məğlub olduqdan sonra bir daha özünə gələ bilməmişdir.

Selevkilər dövləti zəifləyəndən sonra bu dövlətin şərq vilayətlərində iki müstəqil dövlət yarandı. Bunlardan biri Parfiya, ikincisi isə Yunan-Baktriya dövləti idi. E.ə 247-ci ildə parn tayfasının başçısı Arşak özünü padşah elan etdi və Parfiya dövləti yarandı. Arşak bəzi ətraf əraziləri öz dövlətinə birləşdirdi. Arşakilər sülaləsinin nümayəndəsi I Mitridat Selevkilər dövlətinin zəifləməsindən istifadə edib Midiyanı və Mesopotamiyanı işğal etdi.

Həmçinin bax

Atropatena