Soçi sazişi
| Soçi sazişi | |
|---|---|
| İmzalanma tarixi | 24 iyun 1992 |
| İmzalanma yeri | |
Soçi sazişi, rəsmi olaraq "Gürcüstan–Osetiya münaqişəsinin sülh yolu ilə həlli prinsipləri haqqında saziş" (rus. Соглашение о принципах мирного урегулирования грузино-осетинского конфликта) və ya Daqomıs sazişləri (gürc. დაგომისის შეთანხმება) — 24 iyun 1992-ci ildə Rusiya Prezidenti Boris Yeltsin və Dövlət Şurasının sədri (Gürcüstanın dövlət başçısı) Eduard Şevardnadze tərəfindən Rusiyanın Soçi şəhərində imzalanmış sənəd.
Müqavilənin əsas müddəaları:
- Qarşı tərəflər atəşi dayandırmağa və silahlı birləşmələrini təmas zonasından çıxarmağa söz verirlər;
- Rusiya Cənubi Osetiyadan orada yerləşən mühəndis-istehkamçı və helikopter alaylarını çıxarmağı öhdəsinə götürür;
- Atəşkəs rejiminə, silahlı birləşmələrin çıxarılmasına, özünümüdafiə qüvvələrinin buraxılmasına və təmas zonasında təhlükəsizliyin təmin edilməsinə nəzarəti həyata keçirməli olan Qarışıq Nəzarət Komissiyası (QCC) yaradılır;
- Birgə Nəzarət Komissiyası hərbi müşahidəçi qruplarına və Qarışıq Sülhməramlı Qüvvəyə tabedir;
- Tərəflər regionun iqtisadi dirçəlişi və məcburi köçkünlərin geri qayıtması üçün şəraitin yaradılması üzrə dərhal danışıqlara başlamağa söz verirlər. Blokadaların və iqtisadi sanksiyaların tətbiqi qəbuledilməz elan edilir.
Avropada Təhlükəsizlik və Əməkdaşlıq Təşkilatı (ATƏT) atəşkəs rejiminə nəzarət etmək və danışıqları asanlaşdırmaq barədə razılığa gəlmişdi.[1][2] ATƏT gərginlik mənbələrini aradan qaldırmağa, mövcud atəşkəsi dəstəkləməyə və uzunmüddətli uyğunsuzluğu aradan qaldırmaq üçün daha geniş siyasi çərçivəni asanlaşdırmağa çalışmışdır.[3][4] Müqavilənin müddəaları faktiki olaraq, 2008-ci ilin avqustunda Gürcüstanda baş verən müharibədən sonra öz qüvvələrini itirmiş və bu zaman kobud şəkildə pozulmuşdur.
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ "South Ossetia". Freedom House: Freedom in the World. Freedom House. 2018-07-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-11-05.
- ↑ Sammut, Dennis; Cvetkovski, Nikola. Confidence Building Matters: The Georgia-South Ossetia Conflict (PDF). London, UK: Verification Technology Information Centre. March 2006. 14. ISBN 1-899548-06-8. 2023-04-03 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2023-04-07.
- ↑ Personal Representative of the CSCE Chairman-in-Office for Georgia, "17-CSO/Journal No. 2, Annex 2", Seventeenth CSO Meeting, Annex 2, The Conference on Security and Cooperation in Europe, November 1992, 2022-01-24 tarixində arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 2013-11-05
- ↑ Arie Bloed. The Conference on Security and Co-Operation in Europe: Analysis and Basic Documents, 1972–1993. Martinus Nijhoff Publishers. 1993. 976–978. ISBN 978-0-7923-2593-2. İstifadə tarixi: 2013-11-05.