Stiker (mesajlaşma)
Stiker — ani mesajlaşma platformaları vasitəsilə göndərilən cizgi filmləri və yapon smaylik tipli "emojilər"in qarışığı olan emosiya və ya hərəkəti təmsil edən personajın illüstrasiyası. Stiker mesaj hesab olunur. Onlar emotikonlardan daha çox müxtəlifliyə malikdirlər və üz reaksiyası ilə bədən dilini təsvir etmək qabiliyyətinə görə internet "reaksiya üzü" mədəniyyətindən əsas götürürlər. Stikerlər mürəkkəb, obraza əsaslanan ifadələrdir və insanlara qəribə animasiyalar vasitəsilə ünsiyyət qurmaq üçün yüngül vasitələr verir.[1]
Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Stikerlər ilk dəfə Koreyada yaradılmış mobil mesajlaşma proqramı "Line" tərəfindən populyarlaşdırıldı. "Naver Corporation" proqramı Yaponiya bazarını nəzərə alaraq tərtib etdi, çünki "KakaoTalk" Cənubi Koreyada artıq üstünlük təşkil edən mobil mesajlaşma xidməti idi. Stikerlərin hər yerdə mövcud olan emoji sisteminin anime üslublu sənət əsərləri ilə qarışığı və yapon dilində daha uzun mesajların yazmaq yerinə stiker göndərmək bu xüsusiyyətin yapon istifadəçiləri cəlb etməsinə kömək etdi. "Line"ın üstünlüyü artdıqca, "Line"ın stiker dəstlərində nümayiş olunan maskot personajları da məhsul kimi məşhurlaşdı.[2]
2013-cü ildə stikerlər Asiya bazarlarından kənarda da böyüməyə başladı: "Path" 2013-cü ilin mart ayında yeni şəxsi mesajlaşma sisteminin bir hissəsi kimi stikerlər əlavə etdi.[3] Ardınca aprel ayında "Facebook" və "Facebook Messenger" mobil proqramlarına da stikerlər əlavə olundu. İyul ayında stiker funksiyası "Facebook"un veb-interfeysinə əlavə olundu[4][5] və "Kik Messenger" də stikerləri öz tətbiqinə əlavə etdi.[6] Reklam kampaniyalarının bir hissəsi olaraq markalar adından stikerlərin istehsalına kömək edən startap şirkətləri də ortaya çıxdı.[7]
2013-cü ilin noyabr ayına qədər mobil mesajlaşma istifadəçiləri arasında aparılan sorğu, sorğuda iştirak edənlərin 40%-nin gündəlik olaraq stikerlərdən istifadə etdiyini, ən çox istifadə edlənlərin ən çox İndoneziya (46%), Çin (43%), Cənubi Koreya (38) və ABŞ-dən olan istifadəçilər (35%) olduğunu göstərdi. Müntəzəm olaraq stikerlərdən istifadə edənlərin 20%-i ən azı bir dəfə mobil mesajlaşma proqramlarında stiker və ya emoji üçün ödəniş edib.[8]
2016-cı ildə "Snapchat" istifadəçilərə şəxsi avatarını əks etdirən fərdi stikerlər yaratmağa imkan verən "Bitmoji" tətbiqi üçün "Bitstrips" şirkətini satın aldı.[9][10][11]
2019-cu ilin iyul ayında "Telegram" üçüncü tərəf stiker paketlərini dəstəkləməklə yeni .tgs formatından istifadə edərək animasiyalı stikerləri təqdim etdi.[12] Bir il sonra, 2020-ci ilin iyul ayında "WhatsApp" bir neçə rəsmi paketlə birlikdə animasiyalı stikerlər əlavə etdi.[13] 2021-ci ilin iyun ayında "Discord" premium istifadəçilər üçün animasiyalı stikerlərdən istifadə etmək imkanı əlavə etdi.[14]
2023-cü ilin sentyabrında "Instagram" və "Facebook Messenger" süni intellektlə yaradılan stikerlər əlavə etmək imkanını təqdim etdi.[15] Bir həftə ərzində əlində bıçaq tutan "Elmo
kimi məşhur obrazlar və ya müəllif hüquqları ilə qorunan personajlar ilə bağlı uyğun olmayan stikerlərdən istifadə olundu.[16]
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ Van, Jennifer. "Facebook affixes stickers to messages on Web | Internet & Media - CNET News". News.cnet.com. 2013-07-02. 2013-07-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-08-16.
- ↑ Russell, Jon. "Stickers: From Japanese Craze to Global Messaging Phenomenon". The Next Web. 2013-07-12. 2013-08-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-08-16.
- ↑ "Path 3 adds private messaging and stickers, much like your 5th grade binder". Engadget (ingilis). 2019-04-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-04-25.
- ↑ "Facebook Brings Its Mobile Messaging Stickers To The Web As Their Designer Exits". TechCrunch (ingilis). İstifadə tarixi: 2019-04-25.[daimi ölü keçid]
- ↑ Cipriani, Jason. "Download additional 'Stickers' for Facebook Messenger". CNET (ingilis). 2019-04-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-04-25.
- ↑ Russell, Jon. "Kiks Add Stickers and Third-Party Games". The Next Web (ingilis). 2013-07-31. 2019-04-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-04-25.
- ↑ "How one startup is turning emoji into cash". Fortune (ingilis). 2020-10-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-04-25.
- ↑ "Global Mobile Android/iOS Messaging App Map Dominated By WhatsApp — But BBM Bags A Foothold". TechCrunch (ingilis). İstifadə tarixi: 2019-04-25.[daimi ölü keçid]
- ↑ "Snapchat builds Bitmojis into app, confirms acquisition of Toronto startup". The Globe and Mail. 19 July 2016. 8 November 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 March 2017.
- ↑ "Here's How You Can Use Bitmoji Inside Snapchat". Fortune. 27 August 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 March 2017.
- ↑ "Why Snapchat bought Toronto-based Bitstrips for $100M". CTV News. 28 March 2016. 8 November 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 March 2016.
- ↑ Davenport, Corbin. "Telegram 5.9 introduces new sticker format for quicker loading times [APK Download]". Android Police. 7 July 2019. 30 December 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 December 2021.
- ↑ "Introducing Animated Stickers, QR codes and more". WhatsApp. 1 July 2020. 30 December 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 December 2021.
- ↑ Peters, Jay. "Discord now lets you share a little more about yourself in your profile". The Verge. 30 June 2021. 1 April 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 July 2021.
- ↑ "Meta announces 'universe of AI' for Instagram, Facebook, WhatsApp". VentureBeat. 27 September 2023. 30 October 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 October 2023.
- ↑ Edwards, Benj. "Users find that Facebook's new AI stickers can generate Elmo with a knife". Ars Technica (ingilis). 4 October 2023. 30 October 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 October 2023.