Törəxanım Zeynalova
| Törəxanım Zeynalova | |
|---|---|
 | |
| Digər adı | Törə Zeynalova |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Bakı, Bakı qəzası, Bakı quberniyası, Rusiya imperiyası |
| Vəfat tarixi | |
| Vəfat yeri | Bakı, Azərbaycan SSR, SSRİ |
| Fəaliyyəti | Aktrisa |
Törəxanım Zeynalova (1895, Bakı – 1974, Bakı) — aktrisa, səhnə geyimləri rəssamı
Həyatı
[redaktə | vikimətni redaktə et]Törəxanım Zeynalova 1895-ci ildə Bakının İçərişəhər məhəlləsində dünyaya gəlib. O, Musiqili Komediya Teatrında kostumer vəzifəsində çalışırdı. Törəxanımın istedadı rejissor Arif Babayevin diqqətini çəkmiş və onun təkidi ilə özünü aktrisa kimi sınamışdır.[1]
O, ilk rolunu 1938-ci ildə Viktor Tyurinin “Bakılılar” filmində ifa etmişdi. Bir il sonra isə Səməd Mərdanovun “Kəndlilər” (1939) filmində iştirak etmişdi. Onun yaradıcılıq həyatında Tofiq Tağızadənin (“Əsl dost”, 1959), T. Sasanpurun (“Mollanın sərgüzəşti”, 1960), Rauf Kazımovskinin (“Poçt qutusu”, 1967), Şamil Mahmudbəyovun (“Qaraca qız”, 1966), “Torpaq. Dəniz. Od. Səma” (1967) və “Şərikli çörək” (1969) filmləri, Arif Babayevin (“Gün keçdi”, 1971) filmlərindəki rolları yer alıb. Onun iştirak etdiyi işlər arasında 1970-ci ildə çəkilmiş tibb bacısı rolu "Fitil" kinojurnalının “Sorin” adlı məqaləsində xüsusi qeyd edilir.[2]
Aktrisanın ən yaddaqalan rolu isə Arif Babayevin rejissoru olduğu “Uşaqlığın son gecəsi” filmindəki nənə obrazıdır.[3] Bu film zamanı o, 73 yaşında idi. Filmə daxil olan "Balam üçün alma saxlamışam aa, görüm hara qoymuşam, ay Allah" ifadəsi xalq arasında olduqca məşhurlaşmışdır.[3]
Filmin işıq üzü görməsindən sonra sovet-azərbaycan tənqidçiləri qeyd edirlər ki: “Nənə obrazı öz rəngarəng ifası ilə seçilir. Bizdə çox az aktyor olub ki, kiçik rolları ilə tamaşaçıların qəlbində əbədi yaşamaq haqqını qazanıb. Törəxanım Zeynalova məhz onlardan biridir.” Filmin çəkilişləri zamanı aktrisanın yaşı çox olduğu üçün eşitmə qabiliyyəti zəif idi. Lakin film heyəti bunun filmin çəkilişlərinə mane olmadığını, əksinə təbii səhnələrin yaranmasına səbəb olduğunu bildirir. Çəkilişlər zamanı bəzi səhnələr ssenaridən kənar, ani şəkildə yaranmış, bu da filmin uğurlu alınmasına töhfə vermişdir.[4]
Aktrisa sonuncu dəfə 1972-ci ildə Tofiq Tağızadənin "Qızıl qaz" filmində rol alıb.[2]
Ölümü
[redaktə | vikimətni redaktə et]Törəxanım Zeynalova 6 yanvar 1974-cü ildə Bakıda vəfat etmişdir.[1][2]
Filmoqrafiya
[redaktə | vikimətni redaktə et]- Bakılılar (film, 1938)
- Kəndlilər (film, 1939)
- Əsl dost (film, 1959)
- Kəndlilər (film, 1939)
- Qaraca Qız (1966)
- Torpaq. Dəniz. Od. Səma (film, 1967)
- Mollanın sərgüzəşti (film, 1960)
- Poçt qutusu (film, 1967)
- Şərikli çörək (film, 1969)
- Uşaqlığın son gecəsi (film, 1968)
- Gün keçdi (film, 1971)
- Qızıl qaz (film, 1972)
İstinadlar
[redaktə | vikimətni redaktə et]- ↑ 1 2 Azəri, Lalə. "Törəxanım Zeynalova". medeniyyet.az (az.). 2025-01-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2025-01-08.
- ↑ 1 2 3 "Тореханым Зейналова - самая яркая бабушка азербайджанского кино - ИСТОРИЯ ЖИЗНИ - ФОТО - ВИДЕО". Day.Az (rus). 2021-02-04. 2024-12-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2025-01-08.
- ↑ 1 2 ""Uşaqlığın son gecəsi"ndən işıqlı həyata, aydın səhərə çağırış - Fotolar - Video". kaspi.az (az.). 2020-01-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2025-01-08.
- ↑ modern.az. "Kadrarxası -""Uşaqlığın son gecəsi"". modern.az (az.). İstifadə tarixi: 2025-01-08.