Türkiyə diasporu
Türkiyə diasporu (türk. Türk diasporası və ya Türk gurbetçiler) — dünyanın ən gənc (3 nəsil) və ən sürətlə böyüyən diasporlarından biridir. Hal-hazırda bir neçə milyon əhalisi var, əksəriyyəti Almaniyada yaşayır. Türkiyə diasporunun nümayəndələri Balkan yarımadası ölkələrinin türk irridləri ilə qarışdırılmamalıdır.
Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]
İlk dəfə, 1950-ci illərdə, Türkiyə diasporu, əsasən Almaniyanın, Avstriyanın, Hollandiyanın , az miqdarda Fransa və Belçika (böyük türkcə Brüsseldə bir toplum var) şəhərləşmiş və sənayeləşmiş bölgələrinə yönəldilmiş etnik türklərin (əsasən gənc və orta yaşlı kişilərin) kütləvi əmək köçü nəticəsində meydana çıxdı. Yaşayış icazəsi almış bu miqrantlar Türkiyədən gəlinlər dəvət etdilər. Nəticə etibarilə, hazırda Almaniyada yaşayan 2-ci və 3-cü nəsillərdən olan bir çox etnik türk var, baxmayaraq ki, bir çoxu hələ də vətəndaşı deyil. Böyük Britaniyada kiprli türklərin və onların nəsillərinin sayı çoxdur.
ABŞ-də ilk müsəlman türklər XX əsrin əvvəllərində meydana gəldilər, halbuki o dövrdə Osmanlı İmperatorluğuna gələn bütün vətəndaşların (əksəriyyəti rumlar, yəhudilər və ermənilər idi) yalnız 15% -ni təşkil edirdilər [1]. XX əsrin ikinci yarısında ABŞ-yə çox sayda türk tələbə gəldi, bunların çoxu universitetləri bitirdikdən sonra ölkədə işləmək üçün qaldı.
90-cı illərin ortalarında, türk inşaat şirkətlərinin investisiya layihələri sayəsində çox sayda türk əmək miqrantı Rusiya və MDB ölkələrində meydana çıxdı. Seçim zənginliyinə baxmayaraq, AB ölkələri hələ də türk mühacirləri üçün ən cəlbedicidir.
Avropa Birliyinin Türkiyə Diasporu[redaktə | mənbəni redaktə et]
2006-cı ildə türklər AB-27-də vətəndaşlıq alanların ümumi sayının% 9.9'unu təşkil edərək birinci sırada iştirak etdi. 2007-ci ildə AB vatandaşlığı alanlar arasında Türk vatandaşları (55,1 min nəfər ya da% 7,9) Fas vətəndaşlarından sonra ikinci sırada (59,4 min nəfər və ya% 8,5) yer aldı. Türk vətəndaşlarının çoxu Almaniyada yerləşməyi seçdi (% 52). 1-3 yerləri tutduqları Almaniya, Danimarka, Avstriya, Hollandiya, Fransa və Yunanıstanın immiqrasiya proseslərində türk vətəndaşlarının vətəndaşlıq alması əhəmiyyətli idi[2].
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ "Arxivlənmiş surət" (PDF). 2012-12-24 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2021-07-22.
- ↑ "Среди получивших гражданство в странах ЕС-27 в 2007 году больше всего было граждан Марокко и Турции, около трети составили граждане других европейских стран". 2013-03-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-07-22.