Tamara Qəniyeva
| Tamara Qəniyeva | |
|---|---|
| başq. Тамара Ғәниева | |
| Doğum tarixi | 25 yanvar 1951 (73 yaş) |
| Doğum yeri |
|
| Fəaliyyəti | şairə, tərcüməçi, dramaturq |
Tamara Qəniyeva (başq. Тамара (Тимербикә) Әхмәтшәриф ҡыҙы Ғәниева 25 yanvar 1951, Kinzyabay[d], Başqırd MSSR) — Başqırd şairəsi, tərcüməçi və dramaturq. Başqırdıstanın xalq şairi (2019). Başqırdıstan Respublikasının əməkdar mədəniyyət işçisi (1993). Rusiya Yazıçılar Birliyinin, BMSSR Yazıçılar Birliyinin üzvü (1986). R.Qaripov (1998), F. Kərim (2004), B. Bikbay (2013) adına mükafatı laureatı. Mahmud Kaşğari Beynəlxalq Hekayə Müsabiqəsinin (2014) laureatı. Başqırd dilinə ən yaxşı bədii tərcüməyə görə "Şöz bağlayan ip" Ümumrusiya ədəbi mükafatı laureatı (2016). Başqırdıstan Respublikasının 100 illiyinə həsr olunmuş "Şanlı Başqırdıstanım!" Şeir müsabiqəsinin laureatı (2018).
Bioqrafiyası[redaktə | mənbəni redaktə et]
Tamara Qəniyeva 25 yanvar 1951-ci ildə Başqırdıstan Muxtar Sovet Sosialis Rerspublikasının Kumertau rayonunun Kinzyabay kəndində (indiki Başqırdıstan Respublikasının Kuyargazinski rayonu) anadan olmuşdur.
Pavlovskda səkkiz illik məktəbində oxuyur, Salavat Pedaqoji Kollecini, 1978-ci ildə isə Sterlitamak Dövlət Pedaqoji İnstitutunu bitirir.
1970-ci ildən Sterlitamak internat məktəbində, 1978-ci ildən Sterlitamakdakı Respublika mədəni-maarif məktəbində müəllim işləyir. 1980-ci ildən "Leninets" qəzetində, 1981-ci ildən BMSSR Dövlət Televiziya və Radio Verilişləri Komitəsində baş redaktor vəzifəsində çalışmışdır. 1988-ci ildə "Aqidel" jurnalında çalışmışdır. 2008-ci ildən Başqırdıstanın "Panorama" milli jurnalının bir şöbəsinin redaktoru, Başqırdıstan Respublikası Yazıçılar Birliyinin idarə heyətinin üzvü kimi çalışmışdır.
1980-ci ildə ilk şeirlər kitabı olan "Osraşırbız əle" ("Hələ görüşəcəyik") kitabı nəşr olunur.
Şeir və mahnı yazır, tərcümələr etməklə məşquldur. Y. A. Andrianov, N. L. Qraxov, Y. A. Denisov, Robert Palyanın şeirlərini başqırd dilinə tərcümə etmişdir. N. S. Qumilyov, Lope de Veqa, A. Kamya, F. Şillerin mahnılarını və Kamil Ziqanşinin romanını tərcümə etmişdir.
Tamara Qəniyeva Sibay Dram Teatrında səhnəyə qoyulmuş Tamaris faciəsinin müəllifidir.
Onun şeirlərinə başqırd bəstəkarları: Abrar Qabdrahmanov, Fərid İdrisov, Zaqir İsmaqilov, Roza Saxautdinov mahnılar yazmışlar.
Mükafatları[redaktə | mənbəni redaktə et]
R. Qaripov adına mükafat (1998)
F. Kərim adına mükafat (2004)
B. Bikbay adına mükafatı (2013)
Başqırdıstan Respublikasının əməkdar mədəniyyət işçisi (1993)
Başqırdıstanın xalq şairi (2019)
Əsərləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Şeirlər toplusu: "Gənc Qüvvələr" (1976), "Yenə görüşəcəyik" (1980), "Köçən quşlar" (1984), "Gümüşü şeh" (1988), "Fikirləşmək üçün vaxt" (1991), "Qunduz quyruğu" (1993) ), "Qıpçaqlar" (1994), "Arkaim" (1997), "Aqata qubbələri" (2001), "Mən sevgiyə inanıram" (2006), "Ağlınıza müraciət edirəm" (2009), "Yalnız özümlə" (2012), "Sevgiyə inanıram" (tatar dilində, 2014), "Taleyin kəsişmələri" (2015).
Tamarisin poetik faciəsi.