Tartar bifşteksi
| Tartar bifşteksi | |
|---|---|
 | |
| Aid olduğu milli mətbəxlər | |
| ABŞ mətbəxi, Ukrayna mətbəxi, Fransa mətbəxi, Belçika mətbəxi, Çexiya mətbəxi | |
| Mənşəyi | |
| Müəllif | |
| Tərkibi | |
| Əsas | |
Tatar bifşteksi (Tatarca bifşteks, Tartar bifşteksi) — çiy maldan hazırlanmış yeməkdir.
Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Avropada Tatar bifşteksinin Tatar adlanan tatarlardan və ya slavyanlardan gəldiyi barədə bir əfsanə var. Bənzər bir əfsanəni, məsələn, XVII əsrin ortalarında Polşa-Litva Birliyi ərazisində uzun müddət Polşa xidmətində çalışan fransız hərbi kartoqraf mühəndisi Giyom de Boplan xatırladır. Onun hekayələrinə görə, Zaporojye qoşunlarının kazakları 1–2 barmaq qalınlığında at filesini doğrayıblar və intensiv qan axmasına üçün bir tərəfdən güclü duzlayaraq yəhərlərin altına qoyurdular; iki saatlı marş yürüşündən sonra bir tərəfdən qan köpüyü çıxarılırdı və bütün əməliyyatlar belinin ikinci tərəfi ilə təkrarlandı, bundan sonra Tatar bifşteks yeməyə hazır hesab edilirdi.
Daha əvvəl də bu əfsanəyə Robert Burtonun "melanxoliya anatomiyası" nda rast gəlmək olar".
Con Byuri fikrinə görə, bu şəkildə bişirilən ət yeyilməz olardı
Müasir tatar bifşteksi ABŞ- da yaranıb. Sonra Avropaya gəldi və burada Fransız restoranlarında "Amerikan biftşek"si adlı ilə verilirdi (fr. steack à l’Americaine). Eyni zamanda, tez-tez tartar sousu ilə verilirdi, buna görə də zamanla tatar biftşeksi ləqəbini aldı. Beləliklə, bifşteks tartarı tatar mətbəxi ilə əlaqəsi yoxdur.
Hazırda Avropada tatar biftekləri geniş yayılıb. Belçika (filet américain (préparé)), Çexiya və Slovakiya (tatarský biftek), Finlandiya (tartarpihvi), İsveç (råbiff), Danimarka və digər variasiyalarda mövcuddur.
Mədəniyyətdə[redaktə | mənbəni redaktə et]
Britan serialı Mr. Bin, 2-ci epizodda, "Cənab Binin Dönüşü" baş qəhrəman restorana baş çəkir və ona tartar verilir. Gözlədiyi kimi olmadığını anlayan o, yeməkdən qurtulmaq və yeməmək üçün müxtəlif yollara əl atsa da, restorandan üzr istəməsi şəklində ona epizodun sonunda yenidən bifşteks tartarı verilir.
Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]
Qeydlər[redaktə | mənbəni redaktə et]
Ədəbiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Ануфриев В. М., Никашин Ф. П., Скрипкин Г. М. .
- Steak tartare (с. 134). Tartare (с. 1026) // Larousse gastronomique. — P.: Larousse, 1997. — 1215 с.