Uğur Kaymazın qətli
| Uğur Kaymazın qətli | |
|---|---|
| Ümumi məlumatlar | |
| Tarix | 21 noyabr 2004 |
| Törədən(lər) | Təhlükəsizlik Ümumi İdarəsi[d] |
Uğur Kaymazın qətli — 21 noyabr 2004-cü ildə Türkiyədə, Mardinin Qızıltəpə məhəlləsində polisin evlərinin qarşısında açdığı atəş nəticəsində 12 yaşlı Uğur Kaymazın atası Əhməd Kaymazla birlikdə öldürülməsi hadisəsi. Mardin Valiliyindən verilən ilk açıqlamada qarşıdurma zamanı 2 terrorçunun öldürüldüyü bildirilmişdi.[1]
Məhkəmə[redaktə | mənbəni redaktə et]
Polis məmurları Mehmet Qaraca, Yaşafəddin Açıqgöz, Seydi Əhməd Döngəl və Saleh Ayaz məhkəmədə bəraət almışdılar.[2] İstintaq zamanı bəzi polislərlə birlikdə Mardin Təhlükəsizlik Müdiri Kamal Dönməz də vəzifəsindən uzaqlaşdırılmışdır.[3]
Parlamentin İnsan Hüquqları Komissiyası araşdırdığı hadisəni parlamentə gətirmişdi.[4] Parlamentdə işin davam etdiyi müddətdə polis əməkdaşlarının xidmətə bərpa olunması və sonradan başqa yerə təyin edilməsi ilə bağlı təkliflər verilmişdir.[5]
Təhlükəsizlik məqsədilə Əskişəhərdə keçirilən prosesdə araya girən vəkil Tahir Elçi "Qərəzsiz mühakimə istəyirik" ifadəsini səsləndirdiyi üçün ədalətli məhkəməyə təsir göstərməyə çalışmaqda ittiham edilmiş və ona qarşı iddia qaldırılmışdır.[6]
2015-ci ildə irəli sürülən yenidən araşdırma tələbi Əskişəhər I Ağır Cəza Məhkəməsi tərəfindən heç bir səbəb göstərilmədən rədd edilmişdir.[7]
Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi Türkiyənin yaşamaq hüququnu pozduğuna qərar vermiş və Makbule Kaymaza 65 min avro maddi təzminat və 50 min avro mənəvi təzminat, Əminə Kaymaza 5 min avro maddi təzminat və 15 min avro mənəvi, Rəşad Kaymaza isə 5 min avro mənəvi təzminat ödənilməsinə qərar verilmişdir.[8] Türkiyə AİHM-nin hadisədə proporsional güc tətbiq edildiyini müdafiə etmişdir.[9]
Nəticəsi[redaktə | mənbəni redaktə et]
4 avqust 2009-cu ildə Qızıltəpə Bələdiyyəsi Uğur Kaymazın adını daşıyan bulvardakı meydanda heykəl ucaltdırmışdır. Heykəli 2017-ci ildə bələdiyyəyə təyin olunmuş qəyyum Əhməd Odabaşı götürmüşdür. Uğur Kaymazın anası Makbule Kaymaz da 2016-cı ildə qəyyum Əhməd Odabaşı tərəfindən 21 noyabrda, oğlunun öldürüldüyü tarixdə verdiyi QHQ ilə bələdiyyədəki işindən azad edilmişdir.[10]
12 yaşında 13 güllə ilə öldürülən Kaymazın hadisə zamanı geyindiyi paltarlar 2012-ci ilin sentyabrında İnqilabçı 78-lər Federasiyasının Ankarada açdığı 12 Sentyabr Utanc Muzeyində sərgilənmişdir.[11]
2012-ci ildə CHP-nin sədr müavini Sezgin Tanrıqulu AİHM-nin Uğur Kaymaz işi ilə bağlı suallarına verdiyi cavablarla dövlətin öz tərəfini müəyyən etmək ərəfəsində olduğunu, dövlətin mövqeyinin qətli törədən hüquq-mühafizə orqanlarının, yoxsa yaşamaq hüququ pozulan uşağın tərəfində olduğunu açıqlayacağını bildirmişdi.[12]
Hadisədən sonra adını Sərdar Gökbayraq olaraq dəyişdirən polis məmuru Yaşafəddin Açıqsöz İstanbul Vilayət Polis İdarəsinin Terrorla Mübarizə Şöbəsində vəzifə yerinə yetirərkən 15 iyul çevriliş cəhdi zamanı yaranan qarşıdurmada həlak olmuşdur. Polisin adı Kocaelidə yerüstü keçidə verilmişdir.[13]
Populyar mədəniyyətdə[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Ona zarfsız kuşlar gönderin: Uğur Kaymaz kitabı – Orxan Miroğlu, Everest Yayınları, 1 sentyabr 2010[14]
- Uğur Kaymaz belgeseli (Guan-Di'nin düğünü) – Mədət Dilək, 2005[15]
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ "Human Rights Watch". 20 noyabr 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 iyun 2022.
- ↑ "Uğur Kaymaz ve Babasını Öldürenlere Beraat". 3 dekabr 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 yanvar 2024.
- ↑ "Kızıltepe olaylarında suçlanan müdüre terfi". 17 avqust 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 yanvar 2024.
- ↑ 2004–12-01 Kiziltepe'de Baba Ve Oğlunun Öldürülmesi Arxivləşdirilib 2017-08-24 at the Wayback Machine — Avrupa Birliği Bakanlığı
- ↑ "Kızıltepe olayı soru önergesi" (PDF). 24 avqust 2017 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 14 yanvar 2024.
- ↑ "Kaymaz'ın avukatına dava". 28 sentyabr 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 yanvar 2024.
- ↑ "Uğur Kaymaz davasında yargılamanın yenilenmesi talebine ret". 12 avqust 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 yanvar 2024.
- ↑ "Uğur Kaymaz: Türkiye'de Beraat, AİHM'de Ceza". 3 Ekim 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 yanvar 2024.
- ↑ "Yaşı kadar kurşun orantılıymış!". 6 dekabr 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 yanvar 2024.
- ↑ "Atanmış kayyım, Uğur Kaymaz heykelini kaldırıldı". 14 yanvar 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 yanvar 2024.
- ↑ 13 kurşun Utanç Müzesi'nde
- ↑ Uğur Kaymaz Davası ile Madımak katliam sanıklarının zamanaşımı süresi CHP’nin gündeminde… [ölü keçid]Şablon:Ölü bağlantı
- ↑ "Uğur Kaymaz'ı öldüren polisin adı üstgeçide verildi". 10 fevral 2017 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 yanvar 2024.
- ↑ ONA ZARFSIZ KUŞLAR GÖNDERİN — UĞUR KAYMAZ KİTABI
- ↑ UĞUR KAYMAZ belgeseli (GUAN-Dİ'NİN DÜĞÜNÜ)