Vladimir Korolenko

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Vladimir Korolenko
rus. Короленко, Владимир Галактионович
Doğum tarixi 15 (27) iyul 1853[1][2][…]
Doğum yeri
Vəfat tarixi 25 dekabr 1921(1921-12-25)[3][4][…] (68 yaşında)
Vəfat yeri
Dəfn yeri
Təhsili
  • Sankt-Peterburq Dövlət Texnologiya İnstitutu[d]
Fəaliyyəti yazıçı, avtobioqraf[d], ədəbiyyat tənqidçisi, jurnalist, müəllif, nasir, publisist
Əsərlərinin dili rus dili
Üzvlüyü
İmza
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Vladimir Qalaktionoviç Korolenko (rus. Короленко, Владимир Галактионович; 15 (27) iyul 1853[1][2][…], Jitomir[1] – 25 dekabr 1921[3][4][…], Poltava) — Rus yazıçısı, jurnalist, nasir, redaktor, ictimai xadimi və İmperator Elmlər Akademiyasının ədəbiyyat kateqoriyası üzrə fəxri akademiki (1900-1902, 1918-ci ildən).

İstər Çar hakimiyyəti, istərsə də Vətəndaş müharibəsi və Sovet hakimiyyəti illərində insan hüquqları istiqamətindəki fəaliyyəti ilə tanınmış publisist olub. İnqilabi hərəkatın fəal iştirakçısı olan Korolenko, buna görə dəfələrlə həbs edilərək, sürgün edilib. Yazıçı, bədii əsərlərini Jitomirdə keçirdiyi uşaqlıq illəri və Sibirdəki sürgün həyatından qalan xatirələrindən ilhamlanaraq ərsəyə gətirmişdir.

Həyatı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Uşaqlığı və gəncliyi

[redaktə | mənbəni redaktə et]
V.Korolenkonun uşaqlığı və erkən gənclik illərini keçirdiyi Jitomirdəki evi. Ev, 1973-cü ildən muzey kimi fəaliyyət göstərir.

Korolenko Jitomirdə hakim ailəsində dünyaya gəlib. Ailə fərdlərinin söylədiklərinə görə, yazıçının babası Afanasi Yakovleviçin kökü (təx.1787 - təq.1857[5]) Mirqorod kazak polkovniki İvan Korolaya söykənir.[6]:5—6 Babasının bacısı Yekaterina Korolenko isə akademik Vladimir Vernadskinin nənəsidir.

Korolenkonun atası və kiçik bacısının məzarı. Rovno, Ukrayna

Yazıçının atası Jitomir rayon hakimi vəzifəsində çalışmış Qalaktion Afanasyeviç Korolenkonun, (1810-1868) oğlunun dünyagörüşünün formalaşmasında böyük təsiri olmuşdur. Korolenko atasının obrazına məşhur "Pis cəmiyyətdə" hekayəsində yer vermişdi.[7] Onun anası Evelina İosifovna (1833-1903[8]) polyak idi, ona görə də polyak dili Vladimirin uşaqlığında onun ana dili idi.[9][10]

Korolenkonun özündən böyük Yulian (1851-1904) və özündən kiçik İllarion (1854-1915) adlı iki qardaşı vardı. Onun Mariya (Loşkareva ilə evli; 1856-1917) və Evelina (Nikitina ilə evli; 1861-1905) adlı iki bacısı da var idi. Üçüncü bacısı olan Aleksandra Qalaktionovna Korolenko 1867-ci il mayın 7-də 1 yaş 10 aylıq olarkən vəfat edib və Rovnoda dəfn edilib.

Təhsilinə Rıxlinski Polşa internat məktəbində başlayan Korolenko, sonra Jitomir gimnaziyasında davam etdirib. Atası xidməti vəzifəsi üçün Rovnoya köçürüldükdən sonra, Korolenko orta təhsilini Rovno real məktəbində davam etdirib. 1871-ci ildə Sankt-Peterburq Texnologiya İnstitutuna daxil olan Korolenko maddi çətinliklər səbəbi ilə təhsilini yarımçıq buraxmalı olur. Lakin 1874-cü ildə Korolenko təqaüd qazanaraq, Moskvadakı Petrovski Kənd Təsərrüfatı Akademiyasına daxil olur.

İnqilabi fəaliyyəti

[redaktə | mənbəni redaktə et]
"Slovo" jurnalında ədəbi debütü, 1879, № 7

Ədəbi fəaliyyəti

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Jurnalistika və ictimai fəaliyyəti

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İnqilaba və vətəndaş müharibəsinə münasibəti

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Korolenko və Lenin

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Təxəllüsləri

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Xatirəsi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Qeydlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 3 4 Венгеров С. А. Короленко, Владимир Галактионович (rus.). // Энциклопедический словарь СПб: Брокгауз — Ефрон, 1895. Т. XVI. С. 314–316.
  2. ↑ 1 2 Короленко Владимир Галактионович // Литераторы Санкт-Петербурга. ХХ век (rus.). / под ред. О. В. Богданова
  3. ↑ 1 2 Vladimir Korolenko // Encyclopædia Britannica (ing.).
  4. ↑ 1 2 Wladimir Galaktionowitsch Korolenko // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
  5. ↑ Меламед, 1994
  6. ↑ Миронов, 1962
  7. ↑ Список гражданских чинов 8 класса. — СПб., 1858. — С. 1641.
  8. ↑ Собрание сочинений. Том 5, 1954, Примечания
  9. ↑ Собрание сочинений. Том 5, 1954, Глава XI. Первый спектакль
  10. ↑ Daniela Fanfarillo. Korolenko // Slavia: rivista trimestrale di cultura. — Anno IV. — N. 2 (Aprile-Giugno 1995). Arxiv surəti 2 oktyabr 2015 tarixindən Wayback Machine saytında — P. 131.

Ədəbiyyat

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Vladimir_Korolenko&oldid=7705848"