Əkbər şah: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k r2.7.2+) (Bot redaktəsi dəyişdirir: bn:আকবর (মুঘল সম্রাট) - bn:আকবর
Legobot (müzakirə | töhfələr)
k Bot: Migrating 107 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q8597 (translate me)
Sətir 72: Sətir 72:


{{Link FM|hi}}
{{Link FM|hi}}

[[an:Akbar]]
[[ar:جلال الدين أكبر]]
[[arz:اكبر الاعظم]]
[[ast:Akbar]]
[[ba:Бөйөк Әкбәр]]
[[bat-smg:Akbars Dėdlīsės]]
[[be:Акбар Вялікі]]
[[be-x-old:Акбар Вялікі]]
[[bg:Акбар Велики]]
[[bn:আকবর]]
[[br:Jalaluddin Muhammad Akbar]]
[[bs:Akbar Veliki]]
[[ca:Akbar]]
[[ceb:Akbar ang Bantogan]]
[[cs:Akbar Veliký]]
[[cy:Akbar Mawr]]
[[da:Akbar den Store]]
[[de:Akbar]]
[[el:Ακμπάρ ο Μέγας]]
[[en:Akbar]]
[[eo:Jalaluddin Muhammad Akbar]]
[[es:Akbar]]
[[et:Akbar]]
[[eu:Akbar]]
[[fa:اکبر (شاه)]]
[[fi:Akbar]]
[[fiu-vro:Akbar Suur]]
[[fr:Akbar]]
[[fy:Akbar de Grutte]]
[[ga:Akbar]]
[[gl:Akbar]]
[[gu:અકબર]]
[[he:אכבר]]
[[hi:अकबर]]
[[hif:Akbar the Great]]
[[hr:Akbar Veliki]]
[[hu:Nagy Akbar mogul sah]]
[[hy:Աքբար Մեծ]]
[[id:Akbar yang Agung]]
[[ilo:Akbar]]
[[io:Akbar]]
[[is:Akbar mikli]]
[[it:Akbar]]
[[ja:アクバル]]
[[jv:Akbar Agung]]
[[ka:აქბარი]]
[[kbd:Акбарышхуэ]]
[[kk:Акбар]]
[[kn:ಅಕ್ಬರ್]]
[[ko:악바르]]
[[ku:Ekberê Mezin]]
[[ky:Акбар шах, Биринчи]]
[[la:Acbarus (imperator)]]
[[lad:Akbar el Grande]]
[[lez:Акбар ЧӀехи]]
[[li:Akbar de Groete]]
[[lt:Akbaras Didysis]]
[[lv:Akbars Lielais]]
[[mk:Акбар Велики]]
[[ml:അക്‌ബർ]]
[[mn:Акбар]]
[[mr:अकबर]]
[[ms:Akbar Agung]]
[[mwl:Akbar]]
[[nds:Akbar]]
[[ne:अकबर]]
[[nl:Akbar de Grote]]
[[nn:Akbar den store]]
[[no:Akbar den store]]
[[oc:Akbar]]
[[or:ଆକବର]]
[[os:Стыр Акбар]]
[[pag:Akbar]]
[[pl:Akbar]]
[[pms:Akbar]]
[[pnb:اکبر]]
[[ps:جلال الدين محمد اکبر]]
[[pt:Akbar]]
[[ro:Jalaluddin Muhammad Akbar]]
[[ru:Акбар I Великий]]
[[rue:Акбар Джелал-ад-дін]]
[[sa:अक्बरः]]
[[sah:Улуу Акбар]]
[[scn:Akbar lu Granni]]
[[sco:Akbar the Great]]
[[sh:Akbar Veliki]]
[[simple:Akbar the Great]]
[[sk:Akbar Veľký]]
[[sl:Akbar]]
[[sq:Akbar]]
[[sr:Ахбар Велики]]
[[sv:Akbar den store]]
[[sw:Akbar]]
[[ta:பேரரசர் அக்பர்]]
[[te:అక్బర్]]
[[th:จักรพรรดิอักบัร]]
[[tl:Akbar ang Dakila]]
[[tr:Ekber Şah]]
[[uk:Джелаль-ад-дін Акбар]]
[[ur:جلال الدین اکبر]]
[[uz:Akbar-shoh]]
[[vi:Akbar Đại đế]]
[[war:Akbar]]
[[yi:אקבאר]]
[[za:Ahkezbah Daihdaeq]]
[[zh:阿克巴]]
[[zh-classical:阿克巴大帝]]

22:52, 8 mart 2013 tarixindəki versiya

Əkbər şah
fars. جلال‌الدین مُحمَّد اکبر
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi
14 oktyabr 1542(1542-10-14)
Doğum yeri Amarakot, Sind
Vəfat tarixi 15 oktyabr 1605(1605-10-15)[1] (62 yaşında)
Vəfat yeri
Vəfat səbəbi dizenteriya
Fəaliyyəti monarx
Atası Sultan Hümayun
Anası Həmidə Banu Bəyim
Uşaqları
Dini İslam
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Cəlaləddin Məhəmməd Əkbər və ya I Böyük Əkbər (14 oktyabr 1542 - 17 oktyabr 1605) — Böyük Moğollar imperiyasının 3-cü padşahı, Baburun nəvəsi, müsəlman ölkələr arasında çadranı qadağan edən ilk hökmdar[2].

Həyatı

Sultan Əkbər şah 1542-ci ildə Pakistanda doğulmuşdur. On dörd yaşında taxta çıxan Əkbər şah 49 il səltənət sürmüşdür. İyirmi yaşına qədər dövlət idarəsində baş köməkçisi və nüfuzlu atabəyi olan Bayram xan Baharlını zorla kənarlaşdıraraq həccə göndərdi və bundan sonra ölkənin tək hakimi oldu.

Hakimiyyəti

Sultan Əkbər şah hakimiyyəti dövründə güclü bir təşkilat qurdu. Üsyanların və parçalanmaların qarşısını aldı. 1578-ci ildə Benqal, 1581-ci ildə Kabil, 1587-ci ildə Kəşmir, 1592-ci ildə Sind1594-cü ildə Qəndəharı tamamilə itaət altına aldı.

Moğol imperiyası I Əkbərin dövründə

Əkbər şahın zamanında sarayada hind təsiri artmağa başladı. Hərəmxanasına götürdüyü hindli qadınların təsiri və hüsni-rəğbəti ilə hindlilərin də vətəndaş sayılaraq əsgər və dövlət məmuru olmalarını təmin etdi. Müsəlmanlarla hindlilər arasında bərabərlik təmin edildikdən sonra ölkədə gərginliklər azaldı. O, "xalqın dövlət üçün deyil, dövlətin xalq üçün var olduğu" fikrini mənimsədi və mənimsətdi. Möhtəşəm əhalisi olan Hindistanda türklər kiçik bir azlıq vəziyyətində idilər və daha çox əsgərməmur olurdular. Bir çox baxımdan bərabərlik təmin edildiyi üçün azlığın çoxluq üzərində hakimiyyəti artıq mümkün deyildi.

Əkbər şah 1603-cü ildə xəstələndi və nitqi tutuldu. Oğlu Cahangir mirzəni çağıraraq ona öz əliylə qılınc qurşadı və hökmdarlıq sarığını başına qoydu. Ölümündən əvvəl Sikandarada özü üçün bir türbə tikintisi başlatmışdı. Qat-qat və piramidanı andıran bu türbə oğlu Cahangir tərəfindən tamamlandı və Əkbər şah 1605-ci ildə vəfat etdikdən sonra burada dəfn olundu.

Əbül-Fəzl Sultan Əkbərə "Əkbərnamə" kitabını oxuyarkən
Sultan Əkbərin türbəsi

İstinadlar

  1. Ṭaqqūš M. S. تاريخ مغول القبيلة الذهبيَّة والهند. S. 261. ISBN 978-9953-18-436-4
  2. Çadranı qadağan edən ilk müsəlman hökmdar kim idi?

Həmçinin bax

Xarici keçidlər

Video

Ədəbiyyat

  • Б.Гаскойн. Великие моголы. М. 2003. ( (rus.))

Şablon:Link FM