Firdovsi: Redaktələr arasındakı fərq
→top: Şablonun Azərbaycan dilinə uyğunlaşdırması və qrammatik düzəlişlər |
|||
| Sətir 1: | Sətir 1: | ||
{{qaralama}}{{digər məna|Firdovsi (dəqiqləşdirmə)}} |
{{qaralama}}{{digər məna|Firdovsi (dəqiqləşdirmə)}} |
||
{{Yazıçı}} |
{{Yazıçı}} |
||
'''Firdovsi''' (d. 935–1020, tam adı: ''Əbülqasim Həsən bin Əli Tusi'', [[farsca]]: حکیم ابوالقاسم فردوسی توسی) |
'''Firdovsi''' (d. 935–1020, tam adı: ''Əbülqasim Həsən bin Əli Tusi'', [[farsca]]: حکیم ابوالقاسم فردوسی توسی) — [[İran ədəbiyyatı]]nın görkəmli simalarında biri. |
||
Firdovsi Sultan [[Mahmud Qəznəvi]]nin zamanında yaşamışdır. O əsərlərində [[Ərəb dili|Ərəb]] sözlərindən yayınmağa cəhd etmiş ilk [[İran]] şairlərindən biridir. Dünya şöhrətli [[Şahnamə]] əsəri üzərində 30 il zəhmət çəkmiş və dünya ədəbiyyatının ən gözəl incilərindən birini yaratmışdır. |
Firdovsi Sultan [[Mahmud Qəznəvi]]nin zamanında yaşamışdır. O əsərlərində [[Ərəb dili|Ərəb]] sözlərindən yayınmağa cəhd etmiş ilk [[İran]] şairlərindən biridir. Dünya şöhrətli [[Şahnamə]] əsəri üzərində 30 il zəhmət çəkmiş və dünya ədəbiyyatının ən gözəl incilərindən birini yaratmışdır. |
||
| Sətir 7: | Sətir 7: | ||
Firdovsi [[Fars dili]]nddən əlavə, [[Ərəb dili|Ərəb]] və [[Pəhləvi dili|Pəhləvi]] dillərini də kamil bilmişdir. |
Firdovsi [[Fars dili]]nddən əlavə, [[Ərəb dili|Ərəb]] və [[Pəhləvi dili|Pəhləvi]] dillərini də kamil bilmişdir. |
||
== |
== Teymur və Firdovsi == |
||
Firdovsinin 30 ilə yazdığı |
Firdovsinin 30 ilə yazdığı "Şahnamə" poeması İranın VII əsrədək olan tarixini özündə əks etdirir. Bu əsər 60 min beytdən ibarətdir və əfsanəvi İran-Turan müharibələrindən bəhs edir. |
||
Rəvayət görə, Qəznəvilər dövlətinin ən qüdrətli hökmdarı Sultan Mahmud əsərin hər beytinə bir qızıl pul verəcəyini deyir, lakin |
Rəvayət görə, Qəznəvilər dövlətinin ən qüdrətli hökmdarı Sultan Mahmud əsərin hər beytinə bir qızıl pul verəcəyini deyir, lakin "Şahnamə"ni oxuyandan sonra bəyənmir və Firdovsiyə hər beyt üçün qızıl yox, gümüş pul verir. Bundan sonra Firdovsi sultana həcv yazır və doğma yurdunu tərk edir. |
||
1020-ci ildə vəfat edən Firdovsi Tus şəhərindəki bağında dəfn edilir. |
1020-ci ildə vəfat edən Firdovsi Tus şəhərindəki bağında dəfn edilir. |
||
Lakin Firdovsinin türkləri aşağılaması unudulmur. Əsərin yazılmasından təxminən bir neçə əsr sonra qüdrətli türk hökmdarı Əmir Teymur İranı fəth edir və |
Lakin Firdovsinin türkləri aşağılaması unudulmur. Əsərin yazılmasından təxminən bir neçə əsr sonra qüdrətli türk hökmdarı Əmir Teymur İranı fəth edir və "Şahnamə"də türkləri aşağılayan Firdovsinin məzarına gəlir. O, ayağını məzarın üstünə qoyaraq deyir: |
||
"Ey Firdovsi, qalx, qalx da, hər sətrində aşağıladığın "məğlub türkü" indi gör! |
|||
Qalx da küfr etdiyin, küçümsədiyin türkə bax! |
Qalx da küfr etdiyin, küçümsədiyin türkə bax! |
||
Qalx, qalx da bax, İsfahanmı gözəl, yoxsa Səmərqəndmi? |
Qalx, qalx da bax, İsfahanmı gözəl, yoxsa Səmərqəndmi? |
||
Bağdaddan bu yatdığın yerə qədər fars sağ qoymadım! |
Bağdaddan bu yatdığın yerə qədər fars sağ qoymadım! |
||
Topal ayağımın dəydiyi yerdə ot bitməz |
Topal ayağımın dəydiyi yerdə ot bitməz oldu…" |
||
Qeyd edək ki, Firdovsi ömrünün son illərində yazdığı |
Qeyd edək ki, Firdovsi ömrünün son illərində yazdığı "Yusif və Züleyxa" əsərində "Şahnamə"ni özündən uydurub yazdığını etiraf edir və orada yazılanların yalan olduğunu bildirir. |
||
{{İstinad siyahısı}} |
{{İstinad siyahısı}} |
||
{{Vikisitat}} |
{{Vikisitat}} |
||
18:38, 27 aprel 2021 tarixindəki versiya
 | Bu məqalə qaralama halındadır. |
| Firdovsi | |
|---|---|
| fars. فِردُوسی | |
.jpg) | |
| Doğum adı | حَکیم اَبوالقاسِم فِردُوسی طوسی |
| Doğum tarixi | 940[1] |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | təq. 1020[1][2] |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri | |
| Fəaliyyəti | şair, yazıçı |
| Əsərlərinin dili | fars dili |
| Tanınmış əsəri | |
 Firdovsi Vikimənbədə | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Firdovsi (d. 935–1020, tam adı: Əbülqasim Həsən bin Əli Tusi, farsca: حکیم ابوالقاسم فردوسی توسی) — İran ədəbiyyatının görkəmli simalarında biri.
Firdovsi Sultan Mahmud Qəznəvinin zamanında yaşamışdır. O əsərlərində Ərəb sözlərindən yayınmağa cəhd etmiş ilk İran şairlərindən biridir. Dünya şöhrətli Şahnamə əsəri üzərində 30 il zəhmət çəkmiş və dünya ədəbiyyatının ən gözəl incilərindən birini yaratmışdır.
Firdovsi Fars dilinddən əlavə, Ərəb və Pəhləvi dillərini də kamil bilmişdir.
Teymur və Firdovsi
Firdovsinin 30 ilə yazdığı "Şahnamə" poeması İranın VII əsrədək olan tarixini özündə əks etdirir. Bu əsər 60 min beytdən ibarətdir və əfsanəvi İran-Turan müharibələrindən bəhs edir.
Rəvayət görə, Qəznəvilər dövlətinin ən qüdrətli hökmdarı Sultan Mahmud əsərin hər beytinə bir qızıl pul verəcəyini deyir, lakin "Şahnamə"ni oxuyandan sonra bəyənmir və Firdovsiyə hər beyt üçün qızıl yox, gümüş pul verir. Bundan sonra Firdovsi sultana həcv yazır və doğma yurdunu tərk edir.
1020-ci ildə vəfat edən Firdovsi Tus şəhərindəki bağında dəfn edilir.
Lakin Firdovsinin türkləri aşağılaması unudulmur. Əsərin yazılmasından təxminən bir neçə əsr sonra qüdrətli türk hökmdarı Əmir Teymur İranı fəth edir və "Şahnamə"də türkləri aşağılayan Firdovsinin məzarına gəlir. O, ayağını məzarın üstünə qoyaraq deyir:
"Ey Firdovsi, qalx, qalx da, hər sətrində aşağıladığın "məğlub türkü" indi gör! Qalx da küfr etdiyin, küçümsədiyin türkə bax! Qalx, qalx da bax, İsfahanmı gözəl, yoxsa Səmərqəndmi? Bağdaddan bu yatdığın yerə qədər fars sağ qoymadım! Topal ayağımın dəydiyi yerdə ot bitməz oldu…"
Qeyd edək ki, Firdovsi ömrünün son illərində yazdığı "Yusif və Züleyxa" əsərində "Şahnamə"ni özündən uydurub yazdığını etiraf edir və orada yazılanların yalan olduğunu bildirir.
- ↑ 1 2 Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- ↑ Library of the World's Best Literature. / red. C. D. Warner 1897.
Tematik saytlar | ||||
|---|---|---|---|---|
| Lüğətlər və ensiklopediyalar | ||||
| ||||
