Yalova zəlzələ abidəsi

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Qurbanların adlarını daşıyan mərmər bloklar.

Yalova zəlzələ abidəsi (türk. Yalova Deprem Anıtı) və ya 17 Avqust 1999 zəlzələ abidəsi (türk. 17 Ağustos 1999 Deprem Anıtı) ― Türkiyənin Yalova şəhərində İzmit zəlzələsi qurbanlarının xatirəsini qoyulmuş abidə. Yalovadaki 17 Avqust memorial parkında yerləşən abidə 17 Avqust 2000-ci ildə, zəlzələnin birinci ildönümündə açılmışdır.[1][2][3][4]

Arxa fon[redaktə | mənbəni redaktə et]

1999-cu ilin 17 avqustunda Türkiyənin şimal-qərbindəki Yalova, Kocaeli və İstanbul illərində 7,4 bal gücündə güclü zəlzələ baş verdi və təxminən 18 000 adamın ölümünə səbəb oldu.[2][3][5] Yalovada meydana gələn zəlzələnin ziyanının dərəcəsi rəsmi olaraq 2 508 nəfər ölü[6] və sökülməli olan 13 939 ziyan çəkmiş ev olaraq qeyd edilmişdir. Qeyri-rəsmi hesablamalara görə isə ölənlərin sayı daha çoxdur. Zəlzələ nəticəsində 15 237 yikili orta dərəcədə, daha 12 878 tikili isə nisbətən daha az zərər görmüşdür.[7]

Abidə[redaktə | mənbəni redaktə et]

Zəlzələdən dərhal sonra Yalovada təmizlik və bərpa işləri başladı və dağılmış binaların dağıntıları birbaşa sahilindəki Mərmərə dənizinə atıldı.[2] Təmizləmə işləri başa çatdıqdan sonra dənizə əlavə edilmiş quru sahəsi 65 000 kvadrat kilometr ərazini əhatə edirdi.[1]

5 iyun 2000-ci ildə Yalovadakı zəlzələ qurbanlarının xatirəsinə abidə tikilməsi üçün təməlqoyma mərasimi keçirildi. Abidə heykəltaraş Ümit Öztürk tərəfindən dizayn edilmişdi. Artırılmış ərazidə yaradılmış yeni ictimai parkda yerləşən[3] abidənin açılışı 17 Avqust 2000-ci ildə, fəlakətin ildönümündə Baş nazir köməkçisi MəsutdYılmaz və Əmək və Sosial Müdafiə Naziri , Yalova Millət vəkili Yaşar Okuyanın iştirakı ilə baş tutdu.[4] 1 iyun 2000-ci ildə Yalova şəhər bələdiyyəsi tərəfindən əvvəlcə "Yaşar Okuyan parkı" adlandırılan parkın adı nazirin şəxsi istəyi ilə "17 Avqust parkı" olaraq dəyişdirildi.[1]

Kiçik bir süni təpənin ortasında olan abidə, dəhlizin kənarında yığılan və 3 000-ə yaxın zəlzələ qurbanının adını ehtiva edən yığılmış mərmər bloklardan ibarətdir. Hər adın yanında çiçək qoyulması üçün kiçik çuxur var.[4] Abidənin dəhlizinə rəngarəng mozaika fiqurları döşənmişdir. Mozaikalar arasındakı kiçik daş parçaları Yalovadakı uşaqlar tərəfindən hazırlanıb.[1] Dəhlizinin hər iki tərəfində[6] zəlzələdən sonra çəkilmiş fotoşəkilləri nümayiş etdirən iki salon var.[2][5]

Qalereya[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • Qurbanların adlarını daşıyan mərmər blok
    Qurbanların adlarını daşıyan mərmər blok
  • Abidənin dəhlizi
    Abidənin dəhlizi
  • Abidənin dəhlizindəki mozaika
    Abidənin dəhlizindəki mozaika
  • Abidədə foto sərgi
    Abidədə foto sərgi

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ 1 2 3 4 "Yalova Deprem Anıtı 1999-2012" (türk). YouTube. 2012-08-17. 2021-07-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-08-16.
  2. ↑ 1 2 3 4 "Turkey observes 15th anniversary of devastating quake". Anadolu agentliyi (ingilis). 2014-08-17. İstifadə tarixi: 2015-08-16.
  3. ↑ 1 2 3 "Turkey remembers 1999 quake victims on 13th anniversary". Today's Zaman (ingilis). 2012-08-17. 2015-10-16 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-08-16.
  4. ↑ 1 2 3 "Yalıva 17 Ağustos Parkı Deprem Anıtı". Fark Yalova'da (türk). 2014-08-11. 2020-01-11 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-08-16.
  5. ↑ 1 2 "Turkey commemorates 16th anniversary of 1999 earthquake". Today's Zaman. 2015-08-17. 2015-08-24 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-08-28.
  6. ↑ 1 2 Gözdereliker, Süheyla. "Deprem Anıtı 17 Ağustos için böyle hazırlandı". Taraf (türk). 2015-08-16. 2015-08-24 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-08-28.
  7. ↑ "17 ağustos Marmara Depremi Yalova'da Anıldı". Milliyet (türk). 2015-08-17. 2016-03-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-08-28.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Yalova_zəlzələ_abidəsi&oldid=7163400"