Baba Əliyev (rəssam)
Baba Əliyev | |
---|---|
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Zirə, Bakı qəzası, Bakı quberniyası, Rusiya İmperiyası |
Vəfat tarixi | (76 yaşında) |
Vəfat yeri | Bakı, Azərbaycan SSR, SSRİ |
Vətəndaşlığı |
Rusiya imperiyası→ AXC→ SSRİ |
Fəaliyyəti | rəssam |
Təhsili |
Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbi, Moskva Dövlət Rəssamlıq İnstitutu |
Janrlar | portret, natürmort, peyzaj |
Üzvlüyü | |
Mükafatları |
Baba Balababa oğlu Əliyev (22 mart 1915, Zirə, Bakı qəzası – 27 mart 1991, Bakı) — Azərbaycan rəngkarı, Azərbaycan SSR xalq rəssamı (1982), Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının sədri.
Həyatı
Baba Əliyev 22 mart[a] 1915-ci ildə Zirə qəsəbəsində anadan olmuşdur. O, 1937-ci ildə Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbini, 1941-ci ildə isə V.İ.Surikov adına Moskva Dövlət Rəssamlıq İnstitutunu bitirmişdir.[2]
Baba Əliyev Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının sədri vəzifəsində işləmiş, SSRİ Rəssamlar İttifaqının üzvü olmuşdur.
Rəssam 1946–1960-cı illərdə Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbində dərs demişdir. O, 27 mart 1991-ci ildə Bakıda vəfat etmişdir.[1]
Yaradıcılığı
Rəssamın yaradıcılığında əsas yeri portret və natürmort janrları təşkil edir. Onun sənətə gəlişi Böyük Vətən Müharibəsi illərinə təsadüf edir və bu illərdəki yaradıcılığında cəbhə döyüşçülərinin bədii obrazları xüsusi yer tutur. Baba Əliyevin "təyyarəçi Məzahir Abbasovun qəhrəmanlığı" (1947) əsəri, komissar Novruz Aslanovun və polkovnik S.Suprunun portretləri bu qəbildən hesab olunur.[3]
Müharibədən sonrakı illərdə Baba Əliyev digər rəssamlar kimi zəhmət adamlarının bədii ümumiləşdirilmiş obrazlarının təsvirinə başlamışdır. O, 1951-ci ildə Əbdülxalıq və A.Zarubinlə birlikdə pambıqçıların əməyinə həsr olunmuş "Dövlətə pambıq təhvili" adlı böyük pannosunu işləmişdir. Həmin əsər 1951-ci ildə Ümumittifaq sərgisində nümayiş etdirilmişdir.[4] Rəssam "Növbə qabağı" (1959), "Neftçilərin istirahəti" (1961), "Yeni qüvvə" (1963) kimi əsərlərində neftçilәrin əməyinin xarakterini göstərməyə çalışmışdır.[1]
Baba Əliyev "Qız portreti" (1957), "kolxozçu F. Abdullayevanın portreti" (1962), "Tibb bacısı" (1983), "Cövdət Hacıyev" (1986) kimi bir sıra portretlərin, "Aylı gecə" (1962), "Şaftalılar" (1964), "Göygöldə axşam" (1978) və başqa peyzaj və natürmortların müəllifidir. Onun "Bizim qonaqlar" (1967), "Şahdağ" (1969), "Ana ürәyi" (1973), "Sәhәr şәfәqlәri" (1977), "Çay plantasiyası" (1978), "Maldarlıq" (1982), "Tәrәvәz yığımı" (1983) əsərlərində əmək adamları, təbiət mənzərələri və məişət səhnələri lirik səpkidə təsvir edilmişdir.[1]
Rəssam 1960-cı illərdə sərt üsluba üstünlük vermişdir. Onun bu qəbildən olan əsərləri sırasına "Neftçilərin istirahəti" (1961) və "Tankçıların istirahəti" (1965) daxildir.[4]
Xatirəsi
Azərbaycan Respublikası Prezidenti tərəfindən "Baba Əliyevin xatirəsinin əbədiləşdirilməsi haqqında" 28 noyabr 2005-ci il tarixli sərəncamına əsasən Bakının Zirə qəsəbəsində rəssamın adına küçə verilmiş, III Maqomayev döngəsi, 3 ünvanına xatirə lövhəsi vurulmuşdur.[5]
2016-cı ilin iyunun 7-də Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyində Baba Əliyevin 100 illik yubileyinə həsr olunmuş sərginin açılışı olmuşdur.[3]
Mükafatları
- "Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi" fəxri adı — 1964
- "Azərbaycan SSR xalq rəssamı" fəxri adı — 1 dekabr 1982[6]
Qeydlər
- ↑ Azərbaycan Milli Ensiklopediyasına əsasən 23 mart[1]
İstinadlar
- ↑ 1 2 3 4 AME, 2018
- ↑ "Xalq rəssamı Baba Əliyevin 100 illik yubiley sərgisi keçiriləcək". apa.az. 2 iyun 2016. 5 fevral 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 fevral 2020.
- ↑ 1 2 "Görkəmli rəssam Baba Əliyevin anadan olmasının 100 illiyinə həsr olunmuş sərgi açılıb". Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi. 7 iyun 2016. 5 fevral 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 fevral 2020.
- ↑ 1 2 Azərbaycan Dövlət Rəsm Qalereyası. Azərbaycan rəssamları haqqında qısa məlumat kitabçası. Bakı. 2017. səh. 13–14.
- ↑ "B. B. Əliyevin xatirəsinin əbədiləşdirilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı". e-qanun.az. 28 noyabr 2005. 5 fevral 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 fevral 2020.
- ↑ "Respublika təsviri sənət xadimlərinə Azərbaycan SSR fəxri adları verilməsi haqqında Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 1 dekаbr 1982-ci il tarixli Fərmanı" (PDF). Azərbaycan Milli Kitabxanası. 16 yanvar 2020 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 5 fevral 2020.
Mənbə
- Əliyev Baba Balababa oğlu // Azərbaycan Milli Ensiklopediyası (25 cilddə). 8-ci cild: Enollar – Fedin. Bakı: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi. 2018. 598 səh.
Xarici keçidlər
- 22 martda doğulanlar
- 1915-ci ildə doğulanlar
- 76 yaşında vəfat edənlər
- 27 martda vəfat edənlər
- 1991-ci ildə vəfat edənlər
- SSRİ Rəssamlar İttifaqının üzvləri
- Azərbaycan SSR xalq rəssamları
- Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimləri
- Əlifba sırasına görə rəssamlar
- Zirədə doğulanlar
- Bakıda vəfat edənlər
- Azərbaycan rəssamları
- Azərbaycanlı rəssamlar
- Azərbaycanın portret rəssamları
- Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının sədrləri