Hacı Zeynalabdin

Vikipediya, azad ensiklopediya
InternetArchiveBot (müzakirə | töhfələr) (Rescuing 4 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8) tərəfindən edilmiş 15:50, 19 yanvar 2021 tarixli redaktə
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Qəsəbə
Hacı Zeynalabdin
40°37′22″ şm. e. 49°33′27″ ş. u.
Ölkə  Azərbaycan
Tabesində Sumqayıt
Region Abşeron yarımadası
Tarixi və coğrafiyası
Əvvəlki adı Nasoslu (rus. Насосный)
Saat qurşağı UTC+4
Əhalisi
Əhalisi 23 400[1] nəfər (2019)
Milli tərkibi azərbaycanlı
Rəsmi dili Azərbaycan dili
Rəqəmsal identifikatorlar
Telefon kodu +994 18
Poçt indeksi AZ5000
Nəqliyyat kodu 50
Hacı Zeynalabdin xəritədə
Hacı Zeynalabdin
Hacı Zeynalabdin

Hacı Zeynalabdin — Azərbaycan Respublikasının Sumqayıt şəhər inzibati ərazi vahidində qəsəbə. Qəsəbə Sumqayıt şəhərindən 10 km məsafədə Xəzər dənizi sahilində düzənlik ərazidə yerləşir.[3]

Tarixi

Əvvəlki adı Nasoslu (rus. Насосный) olan qəsəbənin adı 7 fevral 1991-ci il tarixindən etibarən dəyişdirilərək azərbaycanlı neft maqnatı, mesenat Hacı Zeynalabdin Tağıyevin adı ilə "Hacı Zeynalabdin" adlandırılmışdır.[4]

Şollar su kəmərinin çəkilişi, rəssam: Çingiz Mehbaliyev

Qəsəbə ərazisində ilk yaşayış məskəni «Təkə qumu» deyilən yerdə maldarlıqla məşğul olan Kiçik Pirəkəşkül kəndi olmuşdur. 1907-ci ildə Zaqafqaziya dəmir yolunun salınması ilə əlaqədar olaraq Kiçik Pirəkəşkül kəndinin yaxınlığında dəmiryol stansiyası tikilmişdir. Qəsəbənin salınmasının əsası Şollar su kəmərinin çəkilişi ilə bağlıdır. Neft maqnatı, mesenat Hacı Zeynalabdin Tağıyevin təşəbbüsü ilə Azərbaycanın şimalından 1907-ci ildə Şollar su kəmərinin çəkilişinə başlanılmış və 1916-cı ildə başa çatdırılmışdır. Qəsəbənin yerləşdiyi əraziyə içməli su öz axarı ilə gəlmiş və Bakı şəhərinin coğrafi relyefi yüksəklikdə olduğuna görə suyun Bakıya ötürülməsi üçün Almaniyadan nasoslar gətirilərək qəsəbədə quraşdırılmışdır. O gündən etibarən qəsəbə «Nasoslu» olaraq adlandırılmışdır.[5]

Coğrafiya və iqlimi

Hacı Zeynalabdin qəsəbəsi Bakı şəhərindən 40 km şimalda Xəzər dənizi və Böyük Qafqaz dağlarının şərq yamacları ilə əhatə olunan düzənlikdə yerləşir. İqlimi quru subtropikdir. Orta temperatur yanvarda 3,1 °C, avqustda 24,9 °C-dir. Havanın ən aşağı temperaturu -13 °C yanvar ayında müşahidə olunub, ən isti temperaturu isə +40 °C avqust ayında qeydə alınıb. İllik yağıntının miqdarı 185 mm-dir. Qəsəbə üçün şimal - xəzri və cənub – giləvar küləkləri xarakterikdir.[5]

Qəsəbə infrastrukturu

Qəsəbədə 4 orta məktəb, 5 uşaq bağçası, incəsənət məktəbi, mədəniyyət evi, xəstəxana, poliklinika və təcili yardım stansiyası fəaliyyət göstərir.

Qəsəbədə Hacı Zeynalabdin Tağıyevin şəxsən özü tikdirdiyi nasos qurğuları, «Şəhidlər» kompleksi, Heydər Əliyevin 75 illik yubileyi ilə bağlı yaradılmış «Heydər bulağı», qəsəbə məscidi, Hacı Zeynalabdin Tağıyevin büstü və Dədə Qorqudun monumenti («Kitabi Dədə Qorqud» dastanının 1300 iliyinə həsr olunur) kimi abidələr vardır.[5]

Məktəblər

Uşaq bağçaları

Qəsəbədə həmçinin 1982-ci ildən Əhməd Bakıxanov adına Uşaq İncəsənət Məktəbi,[6] 1981-ci ildən etibarən isə Səməd Vurğun adına Sumqayıt Mərkəzi Kitabxanasının 17 saylı filialı olan Hacı Zeynalabdin Tağıyev adına kitabxana filalı fəaliyyət göstərir.[7]

Əhalisi

Siyahıyaalınma ili və müvafiq sayımların yekunlarına əsasən Hacı Zeynalabdin qəsəbəsində əhalinin sayı
illər 1959[8] 1970[9] 1979[10] 1989[11] 2007[5] 2009[12] 2011
say 5389 6759 8634 16 371 19 500 20 674 21 000

Həmçinin bax

İstinadlar

  1. ↑ https://www.stat.gov.az/menu/6/statistical_yearbooks/source/demoqraphy_2019.zip
  2. ↑ Poçt indekslərin axtarış sistemi - Azərbaycan. "Sumqayıt Poçt Filialı və şöbələri AZ5000" (az.). http://indeks.ref.az. 2016-11-27 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27/01/2017. (#apostrophe_markup) Arxivləşdirilib (az.)
  3. ↑ Hacı Zeynalabdin // Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti. I cild. Bakı: Şərq-Qərb. 2007. 304. ISBN 978-9952-34-155-3.
  4. ↑ "Azərbaycan Respublikasının Bakı, Gəncə və Sumqayıt şəhərlərinin, Abşeron, Ağdaş, Ağsu, Ağcabədi, Balakən, Bərdə, Beyləqan, Vartaşen, Quba, Qutqaşen, Daşkəsən, İmişli, Yevlax, Kəlbəcər, Kürdəmir, Gədəbəy, Goranboy, Laçın, Lerik, Lənkəran, Mirbəşir, Puşkin, Saatlı, Füzuli, Cəbrayıl və Şamxor rayonlarının, Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayəti Şuşa rayonunun inzibati ərazi bölgüsündə qismən dəyişikliklər edilməsi haqqında" Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin 7 fevral 1991-ci il tarixli, 54-XII nömrəli Qərarı Arxivləşdirilib 2014-01-16 at the Wayback Machine e-qanun.az  (az.)
  5. ↑ 1 2 3 4 Sumqayıt şəhər İcra Hakimiyyəti. "Hacı Zeynalabdin qəsəbəsi". «sumqayit-ih.gov.az». İstifadə tarixi: 27/02/2012. (#apostrophe_markup) (az.)
  6. ↑ Sumqayıt şəhər Mədəniyyət və Turizm İdarəsi. "Əhməd Bakıxanov adına Uşaq İncəsənət Məktəbi" (az.). sumqayit-dct.az. 2014-10-19 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. (#apostrophe_markup) Arxivləşdirilib (az.)
  7. ↑ Sumqayıt şəhər Mədəniyyət və Turizm İdarəsi. "Hacı Zeynalabdin Tağıyev adına kitabxana filalı" (az.). sumqayit-dct.az. 2016-11-04 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. (#apostrophe_markup) Arxivləşdirilib (az.)
  8. ↑ Всесоюзная перепись населения 1959 г.
  9. ↑ Всесоюзная перепись населения 1970 г.
  10. ↑ Всесоюзная перепись населения 1979 г.
  11. ↑ Всесоюзная перепись населения 1989 г.
  12. ↑ Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: 2009–cu il Ümumazərbaycan əhali siyahıyaalınması məlumatları
Sumqayıt  Sumqayıt şəhəri ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Hacı_Zeynalabdin&oldid=5729422"