Türkçülüyün əsasları (kitab)
| Türkçülüyün əsasları | |
|---|---|
 | |
| Müəllif | Ziya Gökalp |
| Janr | Sosiologiya |
| Orijinalın dili | Türkcə |
| Orijinalın nəşr ili | 1923 |
| Növ | kitab |
Türkçülüyün əsasları — Ziya Gökalpın 1923-cü ildə çap elədiyi, Türk millətçiliyinin bütün fikir və təkliflərini bir sistem bütünlüyü içində ortaya qoyan, yazıçının müxtəlif zamanlarda yazmış olduğu, sınaqlardan keçirdiyi sosioloji kitabdır.[1] Türk millətçiliyinin təməl əsərlərindən biri hesab olunur. Mustafa Kamal Atatürkün də güclü şəkildə təsirləndiyi, etdiyi inqilablarda və dəyişiklərdə rəhbər tutduğu əsərlərdən biridir.[2] Müxtəlif dövrlərdə rəsmi və özəl qurumlar tərəfindən nəşr edilmişdir. Bunların içində əsəri qismən sadələşdirənlər olduğu kimi, əsərin dil və üslubunu tamamən dəyişdirmiş olanlar da vardır.
Kitabın hissələri
I Bölüm: Türkçülüyün özü
- Türkçülüyün tarixi
- Türkçülük nədir?
- Türkçülük və Turançılıq
- Mədəniyyət və Sivilizasiya
- Xalqa doğru
- Qərbə doğru
- Tarixi materializm və sosial idealizm
- Milli vicdanı gücləndirmək
- Milli birliyi gücləndirmək
- Hars və Təhzib
II Bölüm: Türkçülüyün proqramı
- Dildə türkçülük
- Estetik türkçülük
- Əxlaqi türkçülük
- Hüquqda türkçülük
- Dində türkçülük
- İqtisadiyyatda türkçülük
- Siyasətdə türkçülük
- Fəlsəfədə türkçülük
Kitabda adı keçən şəxslər
Artur Lumley Davids (1811-1832) — İngilis - əsəri: Kiabi İlmun Nafini - şərqşünas və dilçi.
Joseph de Guignes (1721-1800) — Fransız - əsəri: Hunlar, Moğollar, Türkler ve diğer Batı Tatarlarının Genel Tarihi - doğubilimci, sinolog ve Türkolog.
Əhməd Vəfik paşa (1823-1891) — Osmanlı Türkü - əsəri: Şəcəreyi Türki, Ləhcəyi Osmani - professor, dövlət xadimi, diplomat və tərcüməçi.
Süleyman Hüsnü Paşa (1838-1892) — Osmanlı Türkü - əsəri: Tarixi-i Aləm (Dünya Tarixi) - müğənni və yazıçı
Mirzə Fətəli Axundov ( 1812-1878) — Azerbaycan Türkü
İsmayıl Qaspıralı (1851-1914) — Kırım Türkü
Əli bəy Hüseynzadə ( 1864-1940) — Azerbaycan Türkü - əsəri: Turan Mənzuməsi
Məhməd Əmin Yurdaqul (1869-1944) — Osmanlı Türkü - əsəri: Türkcə şeirlər
Şeyx Cəmaləddin Əfqani (1838-1897) —
Məhəmməd Əbdüh (1849-1905) —
Rzaəddin bin Fəxrəddin (1859-1936) —
Léon Cahun (1841-1900) — Fransa Yəhudisi - əsəri: Asya Tarixinə mədxəl
Nəcib Asim Yazıqsız (1861-1935) —
Əmrullah Əfəndi (1859-1914) —
Vələd Çələbi İzbudaq (1869-1950) —
Fuad Raif (-)
Əhməd bəy Ağaoğlu (1869-1935) —
Əlimərdan bəy Topçubaşov (1863-1934) —
Məhməd Rağıp Paşa (1698-1763) — Osmanlı Türkü - əsəri: Təhqiq və Tofiq (Tahkik ve Tevfik)
Karl Marks (1818-1883) — Prussiya Yəhudisi - əsəri: Das Kapital
Emil Durkheim (1858-1917) — Fransız Yəhudisi - əsəri: Sosioloji metodun qaydaları, Dini həyatın ilk növləri, İntihar