Abasət İsayev
 | Bu məqaləni vikiləşdirmək lazımdır. |
 | Bu məqalədəki məlumatların yoxlanılabilər olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
| Abasət İsayev | |
|---|---|
| Abasət İsa oğlu İsayev | |
 | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Kotam, Ordubad rayonu, Naxçıvan MSSR, Azərbaycan SSR, SSRİ |
| Vətəndaşlığı |
 SSRİ→ Azərbaycan |
| Milliyyəti | azərbaycanlı |
| Uşaqları | Həsən, Elnur, Gülnar |
| Atası | İsa |
| Elm sahəsi | fizika-riyaziyyat |
| Elmi dərəcəsi | fizika-riyaziyyat elmləri doktoru |
| Elmi adı | professor |
| Təhsili | |
İsayev Abasət İsa oğlu — fizika-riyaziyyat elmləri doktoru (1992), professor.[1]
Həyatı
Abasət İsayev 1948-ci il oktyabrın 7-də Naxçıvan Muxtar Respublikası Ordubad rayonunun Kotam kəndində anadan olmuşdur. 1971-ci ildə Bakı Dövlət Universitetinin Fizika fakultəsini bitirib və AMEA Fizika İnstitutunda yarımkeçiricilər fizikası ixtisası aspiranturaya daxil olub. Burada selen yaımkeçiricisinin elektron xassələrinin tədqiqi üzrə elmi-tədqiqat işləri aparıb və 1976-cı ildə namizədlik, 1992-ci ildə doktorluq dissertasiyası müdafiə edib. Abasət İsayev 2017-ci ildə professor elmi adını alıb.
Həm namizədlik, həm də doktorluq dissertasiyaları kristal və amorf selende və selen əsasında olan yarımkeçirici sistemlərdə elektron proseslərinin tədqiqinə həsr olunmuşdur. Abasət İsayev tərəfindən ilk dəfə olaraq selen monokristalında bir sıra qeyri-tarazlıqlı proseslər (qalıq və mənfi fotokeçiricilik, foto və elektro-stimulyasiya effektləri, anomal fotokeçiricilik, fotocərəyanın alçaq tezlikli rəqsləri və s.) müşahidə edilmiş və həmin effektlərin kompleks şəkildə tədqiqi nəticəsində yükdaşıyıcıların generasiya-rekombinasiya proseslərini və dreyfini idarə edən müxtəlif təbiətli baryerlərin parametrləri təyin edilmiş, həmin proseslərin mexanizmi aydınlaşdırılmışdır.
Abasət İsayev tərəfindən selen əsasında mövcud olan şüşəvari yerımkeçirici sistemləri (Se-As, Se-Te, Se-Ge) elektron xassələrinə kimyəvi tərkibin, aşqarların (xlor, brom, yod), temperaturun, elektrik sahəsinin, radioaktiv şüalanmanın və s. təsiri geniş tədqiq olunmuş və müəyyən edilmişdir ki, həmin materiallarda baş verən elektron proseslərinin əksəriyyəti qadağan zonasında yerləşən və yüklü defektlərlə (D+, D-) əlaqədar olan lokal hallarda idarə olunur.
- Elmi əsərlərin sayı — 130
- Xaricdə dərc olunan əsərlərin sayı — 60
- Beynəlxalq bazalarda indeksləşən jurnallarda (Web of Science, Scopus və s.) dərc olunan əsərlərin sayı — 40
- Müəlliflik şəhadətnaməsi və patentlərin sayı — 4
Elmi-Pedoqoji fəaliyyəti
1994-cü ildən Dövlət İmtahan Mərkəzi (DİM) əməkdaşlıq edir və 2015-ci ildən Fizika institutunun magistrantlarına müxtəlif fənnləri tədris edir. 1994–2010 cu ildə Bakı şəhərindəki 289 saylı məktəbdə (Zəngi liseyində) fizika fənnini tədris edib.
Dil bilikləri
- Azərbaycan dili
- Rus dili
- İngilis dili
Əsas elmi nəticələri
Abasət İsayevin əsas elmi fəaliyyəti mikro-, nano- və optoelektronika üçün perspektiv materiallar olan,selen yarımkeçiricsinin və selen əsaslı şüşəvari xalkogenli yarımkeçiricilərin yaxın və orta nizam tərtibli lokal qurluşunun xüsusiyyətlərinin tədqiqinə və həmin xüsusiyyətlərin onların elektron xassələrinə təsirinin aydınlaşdırılmasına həsr olunmuşdur. Onun tədqiqatlarının nəticəsi olaraq müəyyən olunmuşdur ki, amorf selenin 5% miqdarında arsen ilə qarışdırılması kristallaşmaya davamlı şüşəvari material almağa imkan verir. Аlınmış tərkibə çox az miqdarda (~ 10–3 at%) halogen aşqarları (xlor, brom) əlavə etməklə fotoelektrik xassələrinin kəskin olaraq yaxşılaşdırılmasına (yükdaşıyıcıların dreyf yürüklüyü ~ 103dəfə artır) nail olmaq mümkündür. Alınan materiallar vidikonların fotohədəfi üçün perspektiv material kimi tövsiyə olunmuşdur. Abasət İsayev tərəfindən ilk dəfə olaraq selen monokristalında mənfi fotokeçiricilik, anomal fotokeçiricilik, fotocərəyanın aşağı tezlikli osilyasiyası və s. qeyri- tarazlıq prosesləri müşahidə olunmuş, həmin proseslərin idarə olunması üsulları müəyyən olumuş və alınan nəticələr selenin quruluş xüsusiyyətlərinə əsasən – nümunələrdə dreyf və rekombinasiya təbiətli baryerlərin mövcudluğu ilə izah olunmuşdur.
Əsas elmi əsərləri
Negative photoconductivity in selenium single crystals. Phys. Stat. Sol.(a), 1984, v.82, p.k.87–89. Improvement of charge transport in Se-As glasses by doping with halogens, J. Non. Cryst. Solid., 1994, V. 167, p. 65–69. Localised states in the band gap of chalcogenide glass –like semiconductors of Se-Assystem with Sm impurity Solid State Communications, 2009, v.149, p. 45–48.
Elmi-təşkilat fəaliyyəti
2004–2011-ci illər ərzində Azərbaycan Təhsil Nazirliyinin Fizika fənni üzrə Elmi-Metodiki Şurasının sədr müavini. 2008-ci ildən Dövlət İmtahan Mərkəzində Fizika fənni üzrə ekspert.
Ailəsi
Evlidir. 2 oğlu, 1 qızı və 4 nəvəsi var.
- Həyat yoldaşı İsayeva Elmira Ağakişi qızı kimya müəllimidir.
- Oğlu İsayev Həsən Abasət oğlu "Neftçilər xəstəxanası"nda həkim işləyir.
- Oğlu İsayev Elnur Abasət oğlu "Avrora" şirkətində kompüter mühəndisidir.
- Qızı İsayeva Gülnar Abasət qızı "Zəngi" liseyinin fizika müəllimidir.
Mənbə
- Araz Yaquboğlu. Tələbə dünyası. Bakı: "Elm və təhsil", 2011.