UEFA Avropa Liqası 2021/2022 – UEFA tərəfindən keçirilən Avropanın ən böyük ikinci futbol tədbirinin 51-ci mövsümüdür. UEFA Avropa Liqası adı və formatıyla isə 13-cü mövsümdür.
1998–99 mövsümündən sonra ilk dəfədir ki, məhz bu mövsümdə UEFA klublar üçün 3 müsabiqə təşkil edir. Belə ki, bu mövsümdən UEFA Konfrans Liqası da keçiriləcək. Bu mövsümdən etibarən Avropa Liqasının formatında çox ciddi dəyişikliklər olacaq. Qrup mərhələsindəki klubların sayı 48-dən 32-yə salındı. Bundan əlavə, turnirdə iştirak edən klubların sayı da ötən mövsümlərlə müqayisədə kifayət qədər aşağı düşdü.
Finala doğru gedilən mərhələlərin formatında da ciddi dəyişiklik mövcuddur. Belə ki, artıq qruplarda birinci yer tutanlar birbaşa 2-ci 1/8 finala vəsiqə qazanır. Qruplarını ikinci sırada tamamlayanlar isə 1-ci 1/8 finala çıxırlar. Çempionlar Liqasında qruplarını 3-cü sırada tamamlamış klublar da 1-ci 1/8 final mərhələsində mübarizələrini davam etdirirlər.
Hələ dəyişikliklər bunlarla bitmir. 24 iyun 2021-ci ildə UEFA klub müsabiqələrinə şamil olunan qaydalarda çox ciddi bəzi dəyişikliklərə getdi. Belə ki, artıq səfərdə vurulan qolun xüsusi bir üstünlüyü olmayacaq.[1] Əgər cütün hər iki komandası iki oyunun sonunda eyni sayda qol vurarsa, səfərdə vurulan qola əhəmiyyət verilməyəcək, və oyun əlavə vaxta gedəcək. Qeyd etmək lazımdır ki, səfər qolu qaydası 1965-ci ildən istifadə olunurdu.
UEFA Avropa Liqasının 2021–22-ci il mövsümündə UEFA-ya üzv 55 federasiyanın təxminən 31–36-sı iştirak edir. Bu federasiyalardan toplamda 58 komanda mübarizə aparır. Bu federasiyaların 16-sı turnirdə iştirak üçün birbaşa klub göndərir. Yerdə qalan bütün federasiyalar bu hüquqdan məhrumdurlar. Təxminən 15-20 arası komanda da Çempionlar Liqasında mübarizəni dayandırıb burada iştirak edəcək. Ölkələrin sırası UEFA Ölkə Reytinqinə əsasən müəyyən edilir. Reytinqə əsasən;[2]
Ölkələrin toplam xalları 2015–16-cı il mövsümündən 2019–20-ci il mövsümünə qədər klub müsabiqələrində mübarizə aparmış ölkə komandalarının toplam xallarıdır.[3]
Ölkə əmsallarına əsaslanan bölgüdən başqa, aşağıda qeyd edildiyi kimi Çempionlar Liqasından da turnirə klublar gəlir.
2021–22 UEFA Avropa Liqası üçün assosiasiyaların reytinqi
Lixtenşteyn (LIE): Lixtenşteyn Futbol Assosiasiyasına bağlı yeddi komandanın hamısı İsveçrə futbol liqası sistemində oynayır. Assosiasiya tərəfindən təşkil olunan yeganə turnir Lixtenşteyn Futbol Kubokudur. – Bu kubokun qalibi də UEFA Konfrans Liqasında oynayır.
Klubların bölgüsü
Aşağıdakı cədvələ əsasən klublar mübarizəyə başlayırlar:[4]
Bu turda mübarizəyə başlayacaq klubların sayı
Bir öncəki turdan gələn klubların sayı
Çempionlar Liqasından gələn klubların sayı
Üçüncü təsnifat mərhələsi (16 klub)
Çempionlar (10 klub)
Çempionlar Liqası ikinci təsnifat mərhələsində mübarizəni dayandıran 10 çempion klub
Çempion olmayan (6 klub)
14–16. sıralarda yerləşən 3 ölkənin kubok çempionu
Çempionlar Liqası ikinci təsnifat mərhələsində mübarizəni dayandıran 3 çempion olmayan klub
Play-off turu (20 klub)
8–10. və 12–13. sıralarda yerləşən 5 ölkənin kubok çempionu
11-ci sırada yerləşən ölkə – Türkiyənin üçüncüsü ("Beşiktaş" həm liqa, həm də ölkə kubokunda çempion olduğu üçün)
Üçüncü təsnifat mərhələsindən gələn 5 çempion klub
Üçüncü təsnifat mərhələsindən gələn 3 qeyri-çempion klub
Çempionlar Liqası üçüncü təsnifat mərhələsində mübarizəni dayandıran 6 çempion klub
Qrup mərhələsi (32 klub)
1–7. sıralarda yerləşən 7 ölkənin kubok çempionu
5-ci sırada yerləşən ölkənin liqa dördüncüsü
1–4. sıralarda yerləşən 4 ölkənin liqa beşincisi
Play-off turundan gələn 10 klub
Çempionlar Liqası play-off turunda mübarizəni dayandıran 4 çempion klub
Çempionlar Liqası play-off turunda mübarizəni dayandıran 2 çempion olmayan klub
Çempionlar Liqası üçüncü təsnifat mərhələsində mübarizəni dayandıran 4 çempion olmayan klub
1-ci 1/8 Final (16 klub)
Qruplarında ikinci sıranı tutan 8 klub
Çempiyonlar Liqasında qruplarını üçüncü sırada tamamlayan 8 klub
2-ci 1/8 Final (16 klub)
Qruplarında ilk sıranı tutan 8 klub
1-ci 1/8 Finaldan gələn 8 klub
Komandalar
Turnirə qatılan komandaların yerli liqalarda tutduqları yerlər həm rəqəmlə həm də abreviaturalarla mötərizə içərisində verilmişdir.
Oyunların tarixləri aşağıdakı kimidir.[5] Qrup mərhələsi istisna olmaqla, bütün mərhələlərin püşkü İsveçrənin Nyon şəhərində keçirilir. Qrup mərhələsinin püşkü isə İstanbulda atılacaq.[6]
Üçüncü təsnifat mərhələsinin püşkü 19 iyul 2021-ci ildə atıldı.[7] İlk matçlar 3 və 5 avqust, ikinci matçlar isə 10 və 12 avqustda oynanıldı. Bu turda mübarizəni dayandıran klublar Konfrans Liqasının play-off turunda yollarına davam etdirdilər.
Turun püşkü 2 avqustda atıldı.[8] İlk matçlar 17, 18 və 19 avqust, ikinci matçlar isə 26 avqustda oynandı. Bu mərhələdə mübarizəni dayandıran klublar Konfrans Liqasının qrup mərhələsində yollarına davam edəcəklər.
Qrup mərhələsinin püşkü 27 avqust 2021-ci ildə, İstanbulda atıldı. (Digər iki UEFA klub turnirinin də püşkatma mərasimi İstanbulda keçirildi) 32 klub hərəsində dördü olmaqla səkkiz qrupa ayrılır. (Eyni ölkədən klubların düşməməsi və Rusiya və Ukrayna komandalarının bir düşməməsi şərti ilə) Püşkatma üçün klublar 2021 UEFA klub reytinq xallarına əsasən 4 səbətə bölünürlər.
Hər qrupda komandalar dairəvi sistem üzrə bir-biriləriylə həm evdə həm də səfərdə matçlar keçirirlər. Qrup oyunlarının sonunda 1-ci yeri tutmuş komandalar birbaşa 2-ci 1/8 Finala vəsiqə qazanır. Qruplarını ikinci sırada bitirən klublar isə 1-ci 1/8 Finala yollanırlar. Bu mərhələdə onların rəqibləri UEFA Çempionlar Liqasında qrupunu üçüncü yerdə tamamlamış klublar ola bilər.
Bu mövsümdən etibarən Avroliqada qrupda 3-cü yeri tutmuş komanda tamamilə mübarizədən kənarlaşmır. Belə ki, artıq həmin klublar öz yollarına Konfrans Liqasının 1-ci 1/8 Finalında davam edirlər.
Matçlar 15–16 sentyabr, 30 sentyabr, 19 və 21 oktyabr, 4 noyabr, 24–25 noyabr və 9 dekabrda oynanacaq.
1-ci 1/8 Final mərhələsindən etibarən komandalar iki matçlı klassifikasiya sistemi ilə mübarizə aparırlar.
Püşkün mexanizması aşağıdakı kimidir:
1-ci 1/8 Finalda Avropa Liqasında qrupunu ikinci bitirən səpələnmişlərlə Çempionlar Liqasında qrupunu üçüncü bitirən səpələnməmişlər bir-birləriylə cütləşir. Turun ikinci matçına səpələnmişlər ev sahibliyi edir. Eyni ölkədən komandalar bu mərhələdə qarşılaşa bilməz.
2-ci 1/8 Finalda Avropa Liqasında qrupunu birinci bitirən səpələnmişlərlə, öncəki mərhələdən gələn səpələnməmişlər bir-birləriylə cütləşir.Turun ikinci matçına səpələnmişlər ev sahibliyi edir. Eyni ölkədən komandalar bu mərhələdə qarşılaşa bilməz.
1/4 Final mərhələsindən etibarən artıq klublar səpələnmiş və ya səpələnməmişlər olaraq bölünməyəcək, həm də eyni ölkədən komandalar artıq bir-biriləri ilə üzləşə bilər.
Klublar
Rəng
Səpələnmiş klublar
Səpələnməmiş klublar
1-ci 1/8 Final:
Qrup
Avropa Liqası qrup ikinciləri (səpələnmişlər)
Çempionlar Liqası qrup üçüncüləri (səpələnməmişlər)
1-ci 1/8 Final mərhələsinin püşkatma mərasimi 13 dekabr 2021-ci ildə atıldı.[9] Turun ilk matçları 17 fevral, ikinci matçları isə 24 fevral 2022 tarixlərində oynandı.
2-ci 1/8 Final mərhələsinin püşkatma mərasimi 25 fevral 2022-ci ildə keçirildi.[10] Turun ilk matçları 9–10 mart, ikinci matçları isə 17 martda oynandı.
↑ 12UEFA 28 fevral 2022-ci ildə bütün rus klublarını Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi səbəbindən müsabiqələrdən kənarlaşdırdı. Beləcə, "Leypsiq" klubu texniki qələbə ilə növbəti mərhələyə vəsiqə qazandı.[11]
1/4 Final
1/4 Final mərhələsinin püşkü 18 mart 2022-ci ildə atıldı.[12] Turun ilk matçları 7 aprel, ikinci matçları isə 14 apreldə oynandı.
Yarı final mərhələsinin də müqəddəratı bundan əvvəlki mərhələdə olduğu kimi 18 martda bəlli oldu.[12] İlk matçlar 28 aprel, ikinci matçlar 5 mayda oynandı.
↑"Access list 2021–24"(PDF). UEFA.com. Union of European Football Associations. 4 dekabr 2018 tarixində arxivləşdirilib(PDF). İstifadə tarixi: 16 fevral 2020.