Fənərbaxça PFK

Vikipediya, azad ensiklopediya
Jump to navigation Jump to search
Fənərbaxça PFK
Fenerbahçe Spor Kulübü.svg
Ölkə Türkiyə Türkiyə
Ləqəb(lər) Sarı-Lacivertliler, Sarı-Kanaryalar
Rəng(lər) Sarı - Göy (Lacivərt)
Yaranma tarixi 3 may 1907
Stadionu Şükrü Saracoğlu stadionu
Tutumu 50.509
Prezidenti Ali Koç
Baş məşqçisi Vítor Pereira
Liqa Türkiyə Super Liqası
2020-2021 3.
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

"Fənərbaxça" Peşəkar Futbol Klubu — Fənərbaxça İdman Klubunun Türkiyə Super Liqasında mübarizə aparan peşəkar futbol klubu. 1907-ci ildə yaranan Fənərbaxça, Türkiyə futbol tarixinin ən uğurlu və ən çox azarkeşi olan klublarından biridir. Oyunlarını Şükrü Saracoğlu stadionunda keçirir. Klubun hal-hazırdakı prezidenti Ali Koçdur. Fənərbaxça-nın hazırki baş məşqçisi Vítor Pereira-dır.

Emblem[redaktə | mənbəni redaktə et]

1910-cu ildə rəsm çəkməkdə istedadlı futbolçu Topuz Hikmətin çəkdiyi emblem hərkəs tərəfindən qəbul edilmişdir.

Əsasən sarı-göy (Lacivərt) və başqa 3 rəngdən ibarət loqoda Fenerbahçe Spor Kulübü *1907* yazılmışdır. 1929-cu ildən etibarən Osmanlı Türkcəsi ilə yazılmış hərflər yeni Türk dilinə çevrilmişdir. Loqonun üzərində kiçik dəyişikliklər, redaktələr edilmiş ve əslı qorunaraq günümüzə qədər gəlmişdir.

Dünya Fənərbaxçalılar Günü[redaktə | mənbəni redaktə et]

Dünyada ve Türkiyədə, ilk dəfə Fənərbaxça İdman Klubu bir günü Fənərbaxçalılara həsr etmişdir. 1907 quruluş ilinə görə təyin olunmuş gün, 19 İyul (19.07) saat 19:07 olarak müəyyən edilmişdir. Hər il Dünya Fənərbaxçalılar Günü, ölkədə və xaricdə təntənə ilə qeyd edilir.

Rəqabət[redaktə | mənbəni redaktə et]

Fənərbaxçanın ən böyük rəqibləri Beşiktaş, Trabzonspor və Qalatasaray klublarıdır. Ən böyük rəqibi isə Qalatasaray klubudur və bu klublar arasında keçirilən oyunlar "Qitələrarası Derbi" adlanır.

Rəqib Q H M
Qalatasaray 147 120 122
Beşiktaş 132 91 125
Trabzonspor 48 36 38

Heyəti[redaktə | mənbəni redaktə et]

13 avqust 2021-dən ehtibarən

Nömrə Ölkə Mövqeyi Futbolçu
1 Türkiyə GK Altay Bayındır
4 Türkiyə DF Sərdar Əziz
32 Fransa DF Marsel Tisserand
2 Mərakeş DF Nabil Dirar
20 Braziliya MF Luiz Gustavo
7 Türkiyə MF Ozan Tufan
14 Yunanıstan MF Dimitris Pelkas
16 Türkiyə FW Fərdi Kadıoğlu
15 Tanzaniya FW Mbvana Samatta
3 Cənubi Koreya DF Kim Mincae
6 Danimarka DF Zanka
28 Uruqvay DF Maurisio Lemos
37 Çexiya DF Filip Novak
30 Türkiyə DF Nazim Sangare
Nömrə Ölkə Mövqeyi Futbolçu
5 Argentina MF Xose Sosa
8 Türkiyə MF Mərt Hakan Yandaş
41 Macarıstan DF Attila Zalayi
19 Almaniya FW Sərhat Dursun
17 Türkiyə MF İrfan Can Kahveci
13 Ekvador FW Enner Valencia
23 Türkiyə MF Muhammed Gümüşkaya
21 Nigeriya FW Brayt Osayi-Samyuel
26 Sloveniya MF Miha Zayc
10 Almaniya MF Məsud Özil
33 Türkiyə MF Fateh Yiğit Şanlıtürk
35 Türkiyə GK Berke Özər
44 İngiltərə DF Steven Kolker
- Türkiyə DF Çağtay Kurukalıp

Heyətdən kənarda[redaktə | mənbəni redaktə et]

Nömrə Ölkə Mövqeyi Futbolçu
18 Türkiyə DF Sadiq Çiftpınar
27 Seneqal FW Mame Thiam
11 Almaniya FW Sinan Gümüş
88 Türkiyə DF Canər Ərkin
66 Türkiyə MF Oğuz Kağan Güçtekin
- Türkiyə MF İsmayil Yüksek
- Türkiyə DF Murat Sağlam
- Argentina MF Diego Perotti

Fənərbaxçada oynamış məşhur futbolçular[redaktə | mənbəni redaktə et]

Klubun forması Avropa Liqası Muzeyində

Maraqlı qeyd[redaktə | mənbəni redaktə et]

Türkiyənin "Fənərbaxça" klubunun əfsanəsi Con Bartu 1957-ci il yanvarın 25-də fantastik əməl sahibi olub. Futbol komandasının növbəti çempionat oyununda qol vuran Bartu matç bitən kimi "Fənərbaxça"nın basketbol komandasına qoşulub və komandasının 44:43 hesabı ilə qalib gəldiyi oyunda 10 xal qazanıb.[1] 1922–23 Cümə Liqası, 1915-ci ildən bəri İstanbulda təşkil edilən Cümə Liqasının son sezonudur. Səkkiz komandanın mübarizə etdiyi liqanı Fənərbaxça məğlub olmadan və qol buraxmadan 23 xalla tamamlayaraq, çempion olaraq bitirdi. Oktyabrda, 1922-ci ildə başlayan liqa, Apreldə,1923'ün sonlarına doğru sona çatdı.

Türkiyənin ən böyük idman klubudur.

Rənglər və Forma[redaktə | mənbəni redaktə et]

İllər Forma istehsalçısı
1984-1985 Adidas
1985-1988 Güner
1988-2000 Adidas
2000-2004 Fenerium
2004-2021 Adidas
2021- Puma(şirkət)

Fənərbaxçanın yaradığı zaman yaza təsadüf etdiyindən, klubun rəngləri Fənərbaxçanın çəmənliklərində çiçək açan sarı və ağ papatyalardan ilhamlanaraq sarı və ağ kimi təyin olundu. İlk illərdə komandanın geyindiyi forma uzun qollu və qalın idi, yay aylarında futbolçularda problemlər yaradırdı. Bu səbəbdən klubun prezidenti Nurizadə Ziya bəy, komandaya yay forması sifariş etmək üçün 1908-ci ildə ingilis tacir Bakerin dükanına getdi. Baker, sifariş ediləcək formaların yaya çata bilməyəcəyini söylədi. Bunun üzərinə hazırda əlində olan sarı-göy rəngli zolaqlı yay köynəklərini verməyi təklif etdi. İstanbulda digər forma satmaq üçün yer olmaması və yay istiliyi səbəbindən təklifi qəbul edən Nurizadə Ziya bəy, bütün formaları almağa və komandanın rənglərini sarı və tünd göyə çevirməyə qərar verdi.

Fənərbaxçanın rəngləri sarı və tünd mavi olduqdan sonra klubun ilk emblemini Topuz Hikmet çəkdi. Topuz Hikmətin açıqlamasına görə, emblemin üstündə "Fenerbahçe Spor Klübü 1907" yazısı olan ağ yuvarlaq çərçivə, təmizlik və açıq ürək, qırmızı-ağ Türk bayrağı və Fənərbaxçalılar arasındakı sevgi və sədaqət,ortadakı sarı rəng Fənərbaxçaya qarşı duyulan qısqanclıq və həsəd, ürək şəklində tünd mavi rəng zadəganlığı təmsil edirdi.

Fənərbaxça, 1977-78 mövsümündən bəri formasını maliyyələşdirməyə başladı. Yalnız 1978-1980-ci illərdə və 1987-88 mövsümünün bir dövründə sponsorlardan istifadə etmədi. Bu gün Fənərbaxçanın forması Adidas, formasının sponsoru isə Avis,Halley,HeForShe və Aygaz-dırş Formaların sinəsində Avis qollarında HeForShe, arxasında Halley-in reklamı var. 2014-15 mövsümündə Fənərbaxça Futbol Komandası sinə və qol reklamları almadı.

İl Sponsor
1977-1978 Pereja
1980-1982 Banker Kastelli
1982-1983 İstanbul Bankası/Hisar Bank
1983-1984 İstanbul Bankası
1984-1987 Türkbank
1987-1988 -/Tamek
1988-1989 Emlak Bankası/Aden Otel
1989-1996 Emlak Bankası
1996-1997 VakıfBank
1997-1998 Emlak Bankası/Adidas
1998-1999 Rifle/Proton 5x5
1999-2000 Proton 5x5
2000-2001 Telsim
2001-2004 Aria
2004-2005 Avea
2005-2008 Avea/Cola Turka
2008-2009 Avea
2009-2012 Avea/Türk Telekom/Ülker
2012-2014 Türk Telekom/Avea/Ülker
2014-2015 Göğüs:Yok/Kol:Yok/Sırt:Ülker
2015-2016 Yandex/Halley/Turkish Airlines/İntegral Forex
2016-2017 nesine.com/Halley/Borajet/İntegral Forex/Coca-Cola
2017-2018 Acıbadem/Halley
2018-2019 Avis/Halley/HeForShe
2019-2020 Avis/Halley/HeForShe/Aygaz
2020- Avis/Halley/HeForShe/Tüpraş/Aygaz

Sezonlara Görə Formalar[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ev saha forması[redaktə | mənbəni redaktə et]

Xarici stadyon forması[redaktə | mənbəni redaktə et]

Üçüncü forma[redaktə | mənbəni redaktə et]

Dördüncü forma[redaktə | mənbəni redaktə et]

Qalib Gəldiyi Əhəmiyyətli Oyunlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

Fənərbaxça-Qalatasaray tarixi oyunları[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • 31.12.1907 — İstanbul Ligası: 0–7 (Rəqib sahədə)
  • 10.02.1933 — İstanbul Liqası: 5–1 (Rəqib sahədə)
  • 23.02.1935 — İstanbul Liqası: 6–1 (Rəqib sahədə)
  • 12.12.1976 — Zəlzələ Kuboku: 6–1
  • 16.08.1980 — TSYD Kuboku: 5–0
  • 03.05.1989 — Türkiyə Kuboku: 4–3 (ilk yarı 0–3) (Rəqib sahədə)
  • 08.09.1996 — Türkiyə Liqası: 4–0 (Rəqib sahədə)
  • 06.11.2002 — Türkiyə Liqası: (Fənərbaxça Şükrü Saracoğlu Stadionu) 6–0
  • 15.05.2005 — Türkiyə Liqası: 5–1 (Rəqib sahədə)
  • 22.04.2006 — Türkiyə Liqası: (Fenerbahçe Şükrü Saracoğlu) 4–0
  • 09.11.2008 — Türkiyə Liqası: (Fenerbahçe Şükrü Saracoğlu) 4–1

Avropadakı Tarixi Oyunlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • 1968 — Fənərbaxça 2–1 Mançester Siti (Çempion Klublar Kuboku 1-ci Tur oyunu)
  • 1985 — Bordo 2–3 Fənərbaxça (Çempion Klublar Kuboku 1-ci Tur oyunu)
  • 1996 — Mançester Yunayted 0–1 Fənərbaxça (Çempionlar Liqası oyunu) (30 Oktyabr 1996-cı ildəki bu oyunda Fənərbaxça, Mançester Yunayted komandasını 40 il sonra öz evində bir Avropa oyununda məğlub etmiş ilk komanda olmuşdur.)
  • 1998 — Fənərbaxça 1–0 Parma (UEFA 2-ci Tur)(Parma UEFA kubokunu almışdır)
  • 2001 — Fənərbaxça 2–1 Qlazqo Reyncers (Çampionlar Liqası 3-cü Tur)
  • 2004 — Fənərbaxça 1–0 Sparta Praqa (Çampionlar Liqası oyunu)
  • 2004 — Sparta Praqa 0–1 Fənərbaxça (Çampionlar Liqası oyunu)
  • 2004 — Fənərbaxça 3–0 Mançester Yunayted (Çampionlar Liqası oyunu)
  • 2005 — Fənərbaxça 3–0 PSV Eyndhoven (Çampionlar Liqası oyunu)
  • 2007 — Fənərbaxça 1–0 İnter Milan (Çempionlar Liqası oyunu)
  • 2007 — Fənərbaxça 2–0 PSV Eyndhoven (Çampionlar Liqası oyunu)
  • 2008 — Fənərbaxça 3–2 Sevilla (Çampionlar Liqası oyunu)
  • 2008 — Fənərbaxça 2–1 Çelsi (Çampionlar Liqası oyunu)
  • 2013 — Fənərbaxça 1–0 Benfika (Avropa Liqası oyunu)

UEFA reytinqində[redaktə | mənbəni redaktə et]

Sıra Ölkə Klub Xal
60 Kipr APOEL 30.210
61 Türkiyə Fənərbaxça 29.980
62 İspaniya Real Sosyedad 20.299

Şöbələr[redaktə | mənbəni redaktə et]

Aktiv Şöbələr[redaktə | mənbəni redaktə et]

Fəaliyyətdə Olmayan Şöbələr[redaktə | mənbəni redaktə et]

Qazandığı Çempionluqlar və Kuboklar[redaktə | mənbəni redaktə et]

Beynəlmiləl Qələbələr[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • Balkan Kuboku (1): 1966–67

Vətəniçi Qələbələr[redaktə | mənbəni redaktə et]

Türkiyə Liqa Çempionluğu(28)[redaktə | mənbəni redaktə et]

1932–33, 1934–35, 1943–44[2] 1936–37, 1939–40, 1942–43, 1944–45, 1945–46, 1949–501959, 1960–61, 1963–64, 1964–65, 1967–68, 1969–70, 1973–74, 1974–75, 1977–78, 1982–83, 1984–85, 1988–89, 1995–96, 2000–01, 2003–04, 2004–05, 2006–07, 2010–11, 2013–14[redaktə | mənbəni redaktə et]

Digər Çempionatlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • Türkiyə Kuboku (6): 1967–68, 1973–74, 1978–79, 1982–83, 2011–12, 2012–13
  • Prezident Kuboku / Super Kubok (7): 1968, 1973, 1975, 1984, 1985, 1990, 2007
  • Baş nazir Kuboku (8): 1945, 1946, 1950, 1973, 1980, 1988, 1992, 1998
  • TSYD Kuboku (12): 1969, 1973, 1975, 1976, 1978, 1979, 1980, 1982, 1985, 1986, 1994, 1995
  • Atatürk Kuboku (2): 1964, 1998
  • İstanbul Futbol Liqası (16): 1911–12, 1913–14, 1914–15, 1920–21, 1922–23, 1929–30, 1932–33, 1934–35, 1935–36, 1936–37, 1943–44, 1946–47, 1947–48, 1952–53, 1956–57, 1958–59
  • İstanbul Kuboku (1): 1944
  • İstanbul Şilti (4): 1930, 1934, 1938, 1939
  • Spor Toto Kuboku (1): 1967
  • Donanma Kuboku (4): 1982, 1983, 1984, 1985

Avropa kuboklarında yubiley qolları[3][redaktə | mənbəni redaktə et]

yubiley
qolu 		müəllif turnir rəqib meydan oyunun hesabı tarix yubiley
qolunun
dəqiqəsi
100 İsrail Haim Revivo UEFA Kuboku İsveç "AİK" s 3:3 ? 15
200 Braziliya Bilika UEFA Avropa Liqası Rumıniya Styaua Buxarest s 3:1 05.11.2009 51

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]

Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ İki rəsmi oyuna çıxan futbolçular
  2. ↑ 28-sampiyonluk
  3. ↑ ""Fənərbaxça"dan yeni rekord". 2016-03-05 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-11-06.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Fənərbaxça_PFK&oldid=6217373"