İberiya çarlığı
ქართლის სამეფო kartlis samepo İberiya krallığı | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
E.ə. 302–580 | |||||||
![]() Kolxida və İberiya krallıqları | |||||||
Statusu | Krallıq | ||||||
Paytaxtı | Armazi Mtsxeta Tbilisi | ||||||
Rəsmi dilləri | Gürcü dili | ||||||
Dini | Bütpərəstlik Xristianlıq | ||||||
İdarəetmə forması | Monarxiya | ||||||
Tarixi | |||||||
• Yaranması | E.ə. 302 | ||||||
• Süqutu | 580 | ||||||
|
İberiya (gürc. იბერია, ივერია, yun. Ἰβηρία, lat. Iberia) — Şərqi Gürcüstanda antik və Bizans tarixçiləri tərəfindən adı çəkilən qədim dövlət. Əsası bir knyazlıq olaraq Makedoniyalı İsgəndərin generalı Azoy (აზონი) tərəfindən qoyulmuşdu. Bir dövlət kimi varlığına 580-ci ildə son qoyulmuşdur.
E.ə. IV - III əsrlərin dönəmində İberiya güclü dövlət idi. İberiyanın ən əhəmiyyətli şəhəri Msxeta idi. E.ə. 65-ci ildə Roma legionları Pompeyin sərkərdəliyi ilə İberiyaya soxuldular, lakin burada möhkəmlənə bilmədilər. E.ə. II əsrdə İberiya çar Farasmanın dövründə xeyli gücləndi. 337-ci ildə xristianlıq İberiyanın rəsmi dini elan olundu. IV əsrin sonlarında Sasanilər dövləti tərəfindən işğal olunan İberiyanın üzərinə ağır xərac qoyuldu. V əsrdə İberiyada hökmdar Vaxtanq I Qorqasalın başçılığı ilə Sasanilərə qarşı üsyan başlandı. Üsyanın yatırılmasından sonra Sasanilər İberiyada çar hakimiyyətini ləğv etdilər və onu özlərinin əyalətlərinə çevirdilər