İdris Debi
 | Bu məqalənin bəzi məlumatlarının mənbəsi göstərilməmişdir. Daha ətraflı məlumat üçün məqalənin müzakirə səhifəsinə baxa və məqaləyə uyğun formada mənbələr əlavə edib Vikipediyanı zənginləşdirə bilərsiniz. (iyul 2022) |
 | Bu məqaləni vikiləşdirmək lazımdır. Lütfən, məqaləni ümumvikipediya və redaktə qaydalarına uyğun şəkildə tərtib edin. |
| İdris Debi | |
|---|---|
| ərəb. إدريس ديبي إتنو | |
 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 18 iyun 1952 |
| Vəfat tarixi | 20 aprel 2021[1][2] (68 yaşında) |
| Vəfat səbəbi | güllə yarası[d] |
| Uşaqları | |
| Hərbi xidmət | |
| Rütbəsi | Feldmarşal[3] |
|
|
|
 |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
İdris Débi İtno(fr. Idriss Déby Itno; (18 iyun 1952 – 20 aprel 2021[1][2])— Çadın prezidenti və Vətənpərvər Qurtuluş Hərəkatının rəhbəridir. Debi Zaghawa etnik qrupunun Bidyat klanından biridir. Yanvar 2006-cı ildə soyadına "İtno" əlavə olunmuşdur.
Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]
Debi bir çobanın oğlu olaraq Fadada doğuldu. Məktəbi bitirdikdən sonra N'Djamena Hərbi məktəbə daxil oldu. Oradan bir peşəkar Pilot sertifikatı ilə 1976-cı ildə Çada döndü və ali təhsil üçün Fransaya göndərildi.
Keçici hökumət 28 fevral 1991-ci il tarixində Çad dövlət başçısı olaraq Debini vəzifələndirdi. İyun ayında prezident seçiminin ardından mart 1996-cı ildə yeni bir konstutsiya ilə referendium qəbul edildi. Debi ilk turda ilk sırada yer aldı ancaq əksəriyyəti qazana bilmədi. İyul ayında aparılan ikinci turda % 69 səs ilə dövlət başçısı seçildi. Millətlərarası müşahidəçilərin seçim müddətinde usulsüzlük təsbit etməsinə rəğmən rəsmi nəticələrə görə səslərin %63,17 sini alaraq ilk turda qazanaraq may 2001-ci il prezident seçimlərində təkrar seçildi. Bir müxalifət boykotu ile qarşılaşaraq 3 may 2006-cı il prezident seçimlərində təkrar namizəd oldu. Rəsmi nəticələrə görə % 64,67 ilə Debi seçimi qazandı.
2016-cı ildə İdris Debi 5-ci dəfə Çadın prezidenti seçildi.
Idris Debi, Parade jurnalının 2009-cu il Dünyanın ən pis Diktator siyahısında 16-cı sırada yer alır.