İslam Kərimov

Vikipediya, azad ensiklopediya
Jump to navigation Jump to search
İslam Kərimov
özb. Ислом Абдуғаниевич Каримов
İslam Kərimov (2015)
İslam Kərimov (2015)
bayraq
Özbəkistan Respublikasının
1-ci prezidenti
bayraq2
24 mart 1990 – 2 sentyabr 2016
Baş nazirŞavkat Mirziyayev
Əvvəlkivəzifə təsis olunub
SonrakıŞavkat Mirziyayev
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi
Doğum yeri Səmərqənd, Özbəkistan SSR, SSRİ
Vəfat tarixi [1] (78 yaşında)
Vəfat yeri Daşkənd, Özbəkistan
Vəfat səbəbi beyin qansızması[d]
Dəfn yeri
  • Həzrət-Hızr məscidi[d]
Partiya
Təhsili
  • Daşkənd Dövlət Texniki Universiteti[d]
Uşaqları Gülnarə Kərimova
Lalə Kərimova
Hərbi xidmət
Qoşun növü Özbəkistan Silahlı Qüvvələri
Döyüşlər
Elmi fəaliyyəti
Elm sahəsi siyasətçi
Elmi dərəcəsi
  • iqtisad üzrə fəlsəfə doktoru[d]

İmzanın şəkli
fondkarimov.uz
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

İslam Əbdülqəni oğlu Kərimov (özb. Islom Abdugʻaniyevich Karimov, Ислом Абдуғаниевич Каримов; 30 yanvar 1938[2][3][…], Səmərqənd[2]2 sentyabr 2016[4][2][…], Daşkənd[2]) — Özbəkistanın prezidenti (1990-2016). İki qızı var: Gülnarə və Lalə.

Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]

İslam Kərimov 1938-ci il yanvarın 30-da Özbəkistanın Səmərqənd şəhərində anadan olub. Atası özbək, anası tacikdir. 1941-ci ildə uşaq evinə verilən İslam Kərimov bir ildən sonra yenidən ailəsinə qayıdır. Lakin 1945-ci ildə yenidən uşaq evinin əbədi qonağı olur. Orta məktəbi bitirdikdən sonra Daşkənddə Orta Asiya Politexnik institutuna qəbul olur. 1960-cı ildə Kərimov mühəndis-mexanik ixsisası ilə universitet təhsilini başa vurur.

Universiteti bitirdiyi il "Taşselmaş" zavodunda usta köməkçisi kimi işləməyə başlayır. 1961-1966-cı illərdə "Çkalov" adına Daşkənd aviasiya istehsalat birliyində mühəndis, konstruktor və aparıcı mühəndis-konstruktor işləyir.

1967-ci ildə o, Daşkənd institutunu bitirərək iqtisadçı ixtisasına yiyələnir.[5] 1983-cü ildə onu Özbəkistan SSR-in maliyyə naziri təyin edirlər. 1986-cı ildə Özbək SSR Nazirlər Şurasının sədr müavini və respublikanın Dövlət Plan Komitəsinin sədri seçilir. 1986-cı ildə Özbək SSR Nazirlər Şurasının sədr müavini və respublikanın Dövlət Plan Komitəsinin sədri seçilir. 1986-1989 illərdə Kərimov Kommunist Partiyasının Kaşkadarinskaya vilayət komitəsinin birinci katibi işləyir. O, keçmiş SSRİ-də Özbəkistan Kommunist Partiyasının I katibi (1989-1991) olub. Onu prezident olaraq Özbəkistan SSR-in Ali Soverti 1990-cı ilin 24 martında seçmişdi. 1990-cı ildən ölkənin prezidenti idi. İslam Kərimov sovetlər dövrü ilə birlikdə Özbəkistana 28 il rəhbərlik etmişdir.

Ölümü[redaktə | mənbəni redaktə et]

İslam Kərimov avqustun 27-də qəfildən vəziyyəti pisləşmiş və xəstəxanaya yerləşdirilmişdir. Qızı Lola Kərimova atasının beyin qanaması keçirdiyini bildirmişdi. Bütün səylərə baxmayaraq, vəziyyəti yaxşılaşmayan İslam Kərimov 2 sentyabrda vəfat etmişdir. Onun ölümü ilə əlaqədar matəm elan olunmuş, bir çox dövlət və hökumət nümayəndələrinin iştirakı ilə təşkil olunan dəfn mərasimi ilə Səmərqənddə dəfn edilmişdir.

Xarici münasibətləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

İslam Kərimovun xarici siyasəti izolasionist sayılır.[6]

=== Azərbaycanla münasibəti[mənbə göstərin] ===

İslam Kərimov siyasi fəaliyyəti dövründə yürütdüyü xarici siyasət kursunda isə Azərbaycan üçün maraqlı bir məqam daha diqqətçəkici olmuşdur. MDB-də yeganə ölkə idi ki, Ermənistanla heç bir iqtisadi, siyasi, mədəni münasibət qurmamışdır. Heç bir vaxt bir-birlərinə rəsmi səfər də etməmişdirlər. İndiyə qədər də Özbəkistanın İrəvanda Ermənistanın isə Daşkənddə səfirliyi fəaliyyət göstərmir.

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ""Reuters": Özbəkistan prezidenti İslam Kərimov vəfat edib". 2016-09-03 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-09-03.
  2. 1 2 3 4 http://www.nytimes.com/2016/09/03/world/asia/uzbekistan-islam-karimov-obituary.html.
  3. Islam Karimow // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.). / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
  4. https://www.whitehouse.gov/the-press-office/2016/09/02/statement-president-death-president-islom-karimov-uzbekistan-0.
  5. "Arxivlənmiş surət". 2023-02-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-02-03.
  6. Lillis, Joanna. "Uzbekistan: The Life and Legacy of Islam Karimov". EurasiaNet. 2016-09-02. 2016-09-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-09-06.

Ədəbiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • İslam Kərimov. Yüksək mənəviyyat-yenilməz güc. "Oskar" NRM, Bakı, 168 səh.,2010.