İslam Kərimov

İslam Kərimov
İslam Kərimov
	özb. Islom Abdugʻaniyevich Karimov; özb. Ислом Абдуғаниевич Каримов
Özbəkistan Respublikasının Prezidenti
	1 sentyabr 1991 – 2 sentyabr 2016
Əvvəlki	vəzifə təsis edilib
Sonrakı	Niqmatilla Yoldaşov[d] (i. e.)
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi	30 yanvar 1938[…]
Doğum yeri	Səmərqənd, Səmərqənd vilayəti, Özbəkistan SSR, SSRİ;
Vəfat tarixi	2 sentyabr 2016[…] (78 yaşında)
Vəfat yeri	Daşkənd, Özbəkistan;
Vəfat səbəbi	beyin qansızması[d]
Dəfn yeri	Həzrət-Hızr məscidi[d];
Partiya	Özbəkistan Kommunist Partiyası[d],; Sovet İttifaqı Kommunist Partiyası;
Təhsili	Daşkənd Dövlət Texniki Universiteti[d];
Fəaliyyəti	siyasətçi, dövlət xadimi
Uşaqları	Gülnarə Kərimova,; Lalə Kərimova;
Dini	Əhlis-Sünnə
Hərbi xidmət
Qoşun növü	Özbəkistan Silahlı Qüvvələri
Döyüşlər	Tacikistan Vətəndaş Müharibəsi;
Elmi fəaliyyəti
Elm sahəsi	siyasətçi
Elmi dərəcəsi	iqtisad elmləri namizədi[d];
Təltifləri	; ;
	fondkarimov.uz
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

İslam Əbdülqəniyeviç Kərimov (özb. Islom Abdugʻaniyevich Karimov, Ислом Абдуғаниевич Каримов; 30 yanvar 1938^[1]^[2]^[…], Səmərqənd^[1] – 2 sentyabr 2016^[3]^[1]^[…], Daşkənd^[1]) — Özbəkistan Respublikasının 1-ci Prezidenti (1990–2016).

Həyatı

İslam Kərimov 1938-ci il yanvarın 30-da Özbəkistan Respublikasının Səmərqənd şəhərində anadan olub. Atası özbək, anası tacikdir. 1941-ci ildə uşaq evinə verilən İslam Kərimov bir ildən sonra yenidən ailəsinə qayıdır, lakin 1945-ci ildə yenidən uşaq evinin əbədi qonağı olur. Orta məktəbi bitirdikdən sonra Daşkənddə Orta Asiya Politexnik institutuna qəbul olur. 1960-cı ildə Kərimov mühəndis-mexanik ixsisası ilə universitet təhsilini başa vurur.

Universiteti bitirdiyi il "Taşselmaş" zavodunda usta köməkçisi kimi işləməyə başlayır. 1961–1966-cı illərdə "Çkalov" adına Daşkənd aviasiya istehsalat birliyində mühəndis, konstruktor və aparıcı mühəndis-konstruktor işləyir.

1967-ci ildə o, Daşkənd institutunu bitirərək iqtisadçı ixtisasına yiyələnir.^[4] 1983-cü ildə onu Özbəkistan SSR-in maliyyə naziri təyin edirlər. 1986-cı ildə Özbək SSR Nazirlər Şurasının sədr müavini və respublikanın Dövlət Plan Komitəsinin sədri seçilir. 1986-cı ildə Özbək SSR Nazirlər Şurasının sədr müavini və respublikanın Dövlət Plan Komitəsinin sədri seçilir. 1986–1989-cu illərdə Kərimov Kommunist Partiyasının Kaşkadarinskaya vilayət komitəsinin birinci katibi işləyir. O, keçmiş SSRİ-də Özbəkistan Kommunist Partiyasının I katibi (1989–1991) olub. Onu prezident olaraq Özbəkistan SSR-in Ali Soverti 1990-cı ilin 24 martında seçmişdi. 1990-cı ildən ölkənin prezidenti idi. İslam Kərimov sovetlər dövrü ilə birlikdə Özbəkistana 28 il rəhbərlik etmişdir.

Ölümü

İslam Kərimov avqustun 27-də qəfildən vəziyyəti pisləşmiş və xəstəxanaya yerləşdirilmişdir. Qızı Lola Kərimova atasının beyin qanaması keçirdiyini bildirmişdi. Bütün səylərə baxmayaraq, vəziyyəti yaxşılaşmayan İslam Kərimov 2 sentyabrda vəfat etmişdir. Onun ölümü ilə əlaqədar matəm elan olunmuş, bir çox dövlət və hökumət nümayəndələrinin iştirakı ilə təşkil olunan dəfn mərasimi ilə Səmərqənddə dəfn edilmişdir.

Xarici münasibətləri

İslam Kərimovun xarici siyasəti izolasionist sayılır.^[5]

=== Azərbaycanla münasibəti^{[mənbə göstərilməlidir]} ===

İslam Kərimov siyasi fəaliyyəti dövründə yürütdüyü xarici siyasət kursunda isə Azərbaycan üçün maraqlı bir məqam daha diqqətçəkici olmuşdur. MDB-də yeganə ölkə idi ki, Ermənistanla heç bir iqtisadi, siyasi, mədəni münasibət qurmamışdır. Heç bir vaxt bir-birlərinə rəsmi səfər də etməmişdirlər. İndiyə qədər də Özbəkistanın İrəvanda Ermənistanın isə Daşkənddə səfirliyi fəaliyyət göstərmir.

İstinadlar

↑ ¹ ² ³ ⁴ ⁵ ⁶ ⁷ ⁸ http://www.nytimes.com/2016/09/03/world/asia/uzbekistan-islam-karimov-obituary.html.
↑ ¹ ² Islam Karimow // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
↑ ¹ ² https://www.whitehouse.gov/the-press-office/2016/09/02/statement-president-death-president-islom-karimov-uzbekistan-0.
↑ "Arxivlənmiş surət". 2023-02-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-02-03.
↑ Lillis, Joanna. "Uzbekistan: The Life and Legacy of Islam Karimov". EurasiaNet. 2016-09-02. 2016-09-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-09-06.

Ədəbiyyat

İslam Kərimov. Yüksək mənəviyyat-yenilməz güc. "Oskar" NRM, Bakı, 168 səh.,2010.

Vikianbarda İslam Kərimov ilə əlaqəli mediafayllar var.

[_ce1080e07f968897-1] ¹ ² ³ ⁴ ⁵ ⁶ ⁷ ⁸ http://www.nytimes.com/2016/09/03/world/asia/uzbekistan-islam-karimov-obituary.html.

[_726ef1ee8d7b5059-2] ¹ ² Islam Karimow // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).

[_ee7f6a6571e51f1b-3] ¹ ² https://www.whitehouse.gov/the-press-office/2016/09/02/statement-president-death-president-islom-karimov-uzbekistan-0.

[4] "Arxivlənmiş surət". 2023-02-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-02-03.

[5] Lillis, Joanna. "Uzbekistan: The Life and Legacy of Islam Karimov". EurasiaNet. 2016-09-02. 2016-09-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-09-06.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]