Əliağa Vahid

Əliağa Vahid
Əliağa Məmmədqulu oğlu İsgəndərov
Doğum tarixi	17 fevral 1895(1895-02-17)
Doğum yeri	Bakı, Bakı quberniyası Rusiya İmperiyası
Vəfatı	1 oktyabr 1965(1965-10-01) (70 yaşında)
Vəfat yeri	Bakı, Azərbaycan SSR, SSRİ
Dəfn yeri	Fəxri Xiyaban
Uşağı	Ramiz Vahidoğlu
Vətəndaşlığı	Rusiya İmperiyası→ AXC→ SSRİ
Milliyyəti	azərbaycanlı
Fəaliyyəti	şair
Əsərlərinin dili	azərbaycanca
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Əliağa Vahid (əsl adı: Əliağa Məmmədqulu oğlu İsgəndərov; 17 fevral 1895(1895-02-17), Bakı, Rusiya İmperiyası – 1 oktyabr 1965(1965-10-01), Bakı, SSRİ) — Azərbaycan-sovet şairi, qəzəlxanı, Azərbaycan SSR Əməkdar İncəsənət Xadimi (17 iyun 1943), Azərbaycanın ilk Dövlət Mükafatı laureatı.

Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 7 may 2019-cu il tarixli, 211 nömrəli Qərarı ilə Əliağa Vahid Azərbaycan Respublikasında əsərləri dövlət varidatı elan edilən müəlliflərin siyahısına daxil edilmişdir.

Həyatı

100 illiyində buraxılmış Azərbaycan poçt markası

Əliağa Vahid 17 fevral 1895-ci ildə Bakı şəhərində anadan olmuşdur. Mollaxanada oxumağa başlamış, sonra ehtiyac üzündən təhsilini yarımçıq qoymuş, xarratlıq etmişdir. Gənc yaşlarında Bakıdakı "Məcməüş-şüəra" ədəbi məclisində iştirak etmiş, Azər (İmaməliyev), Müniri və b. şairlərin təsiri ilə lirik şerlər yazmışdır. Satirik şerlərində ictimai nöqsanları, mövhumatı, zülm və haqsızlığı ifşa etmişdir. "Tamahın nəticəsi" adlı ilk kitabı nəşr olunmuşdur.

Azərbaycanda Sovet hakimiyyətini rəğbətlə qarşılayan Vahid inqilabi təbliğat sahəsində fəal çalışmış, yeni həyatı tərənnüm edən çoxlu şeir ("Əsgər və fəhlə yoldaşlarıma", "Məktəb nə deməkdir", "Ucal, mələyim" və s.) yazmış, "Kommunist" qəzeti, "Molla Nəsrəddin" jurnalı ilə əməkdaşlıq etmişdir. Onun "Kupletlər" (1924), "Mollaxana" (1938) kitablarındakı şeirlərdə yeniliyə mane olanlar kəskin satira atəşinə tutulur. Böyük Vətən müharibəsi illərində yazdığı əsərlərdə "Döyüş qəzəlləri" (1943), "Qəzəllər" (1944) kitablarında Əliağa Vahid Vətənə məhəbbət, düşmənə nifrət, qələbəyə inam hissləri təbliğ edirdi.

Füzuli ənənələrinin davamçısı olan Vahid müasir Azərbaycan ədəbiyyatında qəzəl janrının görkəmli nümayəndəsidir. Qəzəlləri poetik dilinin sadəliyi, xəlqiliyi və ahəngdarlığı ilə seçilir, xanəndələrin repertuarında mühüm yer tutur. Nizami, Xaqani, Füzuli, Nəvai və başqalarının qəzəllərini Azərbaycan dilinə tərcümə etmişdir. 1 oktyabr 1965-ci ildə Bakı şəhərində vəfat etmişdir.

Əliağa Vahidin heykəli əvvəlcə Filarmoniya bağında qoyulmuş, daha sonra təmir zamanı İçəri Şəhərə köçürülmüşdür.

Əliağa Vahidin İçəri Şəhərdəki heykəli

Repressiya

Əliağa Vahid içki içən deyildi. Ancaq repressiyaya görə özünü içki içən kimi göstərirdi ki, ona toxunmasınlar. Bir gün Mircəfər Bağırova represiyya ilə bağlı bir siyahı veriblər. Onun da adı orda olub. Mircəfər Bağırov Əliağa Vahidin adının üstündən xətt çəkib ki, bütün günü sərxoş olan adamdır. Ondan bizə nə ziyan gələcək. Vahid bir müddət yaxşı şəraitdə yaşamayıb. Hətta, bununla bağlı Mircəfər Bağırova şeir də yazıb. Sonralar Bağırov Vahidi yanına çağırtdırıb, ona 1951-ci ildə 2 otaqlı mənzil verib.

Filmoqrafiya

• Yeni horizont (film, 1940)
• Qəzəlxan (film, 1991)

Mənbə

• Əliağa Vahid

Xarici keçidlər

• Cavid Zeynallı (2015-09-18). "“Əliağa Vahid. Qəzəllər” kitabının təqdimatı keçirilib" ( (azərb.)). apa.az. Arxivləşdirilib: [1] saytından 2015-09-09 tarixində. http://web.archive.org/web/20150918181502/http://az.apa.az/news/397517. İstifadə tarixi: 2015-09-18.
• Təhminə Paşayeva (2010-02-22). "Mircəfər Bağırov Əliağa Vahidi niyə sərxoş adlandırıb? (tarix-fotolar)" ( (azərb.)). modern.az. Arxivləşdirilib: [2] saytından 2015-09-09 tarixində. http://web.archive.org/web/20150918182030/http://modern.az/articles/3220/1/. İstifadə tarixi: 2015-09-09.
• Sərvər Şirin: Füzuli ilə Vahidin fərqi nə idi? - Ədəbi tənqid