Əmir Xəttab

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Əmir Xəttab
ərəb. سامر السويلم
Doğum tarixi
Doğum yeri Səudiyyə Ərəbistanı
Vəfat tarixi (31 yaşında)
Vəfat yeri Çeçenistan
Vəfat səbəbi zəhər[d]
Dəfn yeri Çeçenistan
Fəaliyyəti Mücahid
Mükafatları Çeçenistanın, "Milli Qəhrəmanı"

Əmir Xəttab (Samir Salih Abdullah Suvailem) - ƏfqanıstanRus-Çeçen müharibəsinin iştirakçısı, Çeçenistanın əfsanəvi səhra komandiri, "Milli Qəhrəman".

Ərəb Körfəzində varlı və mədəni bir ailənin uşağı olaraq doğuldu. Çox cəsur , qüvvətli və qorxmaz bir gənc olaraq yetişən Xəttab Ingiliscə təhsil aldıqdan sonra 1987-ci ildə bir Amerikan Liseyində oxuma haqqı qazandı. Eyni il işğalçı Rus ordusuna qarşı Əfqanıstan müharibəsinin ən sıx dövrlərində idi. Dünyanın dörd bir tərəfindən müsəlman gənclər Şeyx Abdullah Azzam (1989 da sui-qəsd nəticəsində şəhid oldu), Şeyx Tamım Adnanı (vəfat 1988) və Usama min Ladin kimi İslami şəxsiyyəti ilə önə çıxmış kəslərin Cihad çağırışlarına razılıq edərək Əfqanıstana axın etməkdə idilər.

Dünyanın Super Güc olaraq qəbul etdiyi Rusiyaya qarşı edilən mübarizə və göstərilən fövqəladə qəhrəmanlıqlar müsəlmanlar arasında yayılırdı. Amerikada təhsilinə davam edəcəyi zaman gəldiyində Xəttab bir çox yoldaşlarının və qohumlarının etdiyi kimi Əfqanıstana qısa bir ziyarətə getməyə qərar verdi. 1987-ci ildə ailəsi ilə vidalaşıb evindən ayrılan Xəttab o gündən sonra bir daha evinə, ailəsinin yanına dönmədi.

Xəttab təhsilini tamamladıqdan sonra cəbhəyə getdi. Sonrakı altı ildə, artıq Xəttab 20-ci yüzilliyin gördüğü en cəsur və çətin Mücahid Komandanları arasına girmişdir. Düşmən hücumu ve atəşidən qaçmaması və yaralandığında acısını gizləməsi ilə tanınır. Həm normal həm də özəl Sovet güclərinə qarşı birçox əməliyyatlarda, hücumlarda iştirak etmiş və 1988–1993 illərdə arasında Cəlalabad, Host və Kabilin ələ keçirilməsində Əfqanıstandakı bütün önəmli əməliyyatlarına qatılmıştır.

Sovet ordusu Əfqanıstanı tərk etmək məcburiyyətində qaldığı zaman, Xəttab və bir qrup yoldaşı bu səfər Tacikistanda eyni düşmənə qarşı bir döyüşün xəbərini aldılar. Buna görə əşyalarını yığaraq bu qrupla 1993-cü ildə Tacikistana getdilər. Tacikistanda 2 il boyunca qarlı dağlıq ərazidə sursat və sursat əskikliyi içində mübarizə etdilər.

Tacikistanda keçən vuruşmadan 2 il sonra, Xəttab 1995-ci ildə başındakı kiçik qrupu ilə Əfqanıstana döndü. O zamanlar, islami rəftar və dayanıqlılıqları ilə hər kəsi çaşdıran Çeçenlərin Ruslara qarşı döyüşü yeni yeni başlayırdı. Xəttab bir axşam peyk televiziyasında gördüyü Çeçenistan xəbəri görünüşləri üzərinə hiss etdiklərini belə açıqlayır:

"Üzərində ‘La ilahə illəllah' yazılı saç bantları taxan və təkbir gətirən Çeçenləri gördüyüm zaman Çeçenistanda bir cihad olduğuna və oraya getməm lazım olduğuna qərar verdim. "

Xəttab, 1995-ci ilin baharında Əfqanıstandan 8 mücahid yoldaşı ilə birlikdə Çeçenistana keçdi. Əfqanıstan və Tacikistanda yaşananlar, Çeçenistanda 4 ildə yaşanan qəhrəmanlıqlar yanında uşaq oyuncağı kimi qaldı. Rəsmi Rus qaynaqlarına görə 3 illik Çeçen Rus döyüşündə öldürülən Rus əsgəri sayı Əfqanıstandakı 10 illik itkinlərindən çox idi.

Xəttab və yoldaşları Əfqanıstandan gəldiklərində bölgələrdəki Çeçenlərə döyüş və islami təhsil verməklə işə başladılar. Çeçenistanda (Khartoshoi 1995, Şatoy 1996, Yashmardy 1996) və Rusiya içində (Dağıstan 1997 və indi) çox əhəmiyyətli əməliyyatlara qatıldılar.

22 dekabr 1997-ci ildə tabeliyində olan 100 Çeçen və Xarici Mücahiddən ibarət qrupu ilə Rusiya ərazisinə 100 km girərək 136-cı Briqadasının mərkəzinə hücum etmişdilər. Bu basqında 300 Rus əsgəri öldürülmüşdür, iki mücahid bu basqında şəhid olmuşdur.

1996-cı ilin payızında Rusiyanın Çeçenistandan çəkilməsindən sonra Xəttab Çeçenistanda Milli Qəhrəman elan edildi. Şamil BasayevSalman Raduyev kimi Çeçenistanın ən böyük komandirlərinin də qatıldığı bir mərasimlə özünə Üstün Cəsarət Medalı təqdim edilib ayrıca Çeçen Hökuməti tərəfindən General rütbəsi ilə şərəflənildi. Cövhər Dudayev şəhidliyindən əvvəl hal və davranışlarıyla Xəttabı hər vaxt təqdir etdiyini göstərmişdir.

Xəttab cihadın Mediaya daşınması lazım olduğuna bildirirdi. "Allah bizlərə inanmayanların silahları ilə döyüşməmizi əmr edir. Onlar media və təbliğat yolunu istifadə edirlər, elə isə bizdə öz mediamızla onlara qarşı döyüşməliyik" demişdir. Buna görə bütün əməliyyatlarının filmlərinin yazılmasına diqqət göstərərdi. Əfqanıstan, Tacikistan və Çeçenistandaki döyüş görünüşlərini ehtiva edən 100-lərlə tərəfindən video kasetinin olduğu bilinməkdədir. Düşmən mediasının yalan, səhv iddialarına cavab olaraq yalnız sözlərin çatmayacağını və video görünüşlərinin də cavabda iştirak etməsi lazım olduğunu müdafiə etməkdəyidi.

Əmir Xəttab zəkalı, cəsur və güclü bir şəxsiyyət olmuşdur. Əsgərləri tərəfındən çox sevilən Xəttab, onların yaxından maraqlanır, onların bütün problemlerini həllində yardımcı olur, onlara alışveriş eləmələri üçün pul verirdi. Hərbiri illərlə özünün yerini ala biləcək qədər yaxşı yetişmiş bir komandan kadrosu vardır.

Əmir Xəttab, Ruslar Qafqazdan Orta Asiyaya qədər bütün müsəlman torpaqlarını tamamilə tərk edib gedənə qədər onlarla döyüşməyə əzm etmişdir. "Rusları və taktikalarını bilirik. Zəif istiqamətlərini də bildiyimiz Rus Ordusuna qarşı döyüşmək bizim üçün başqa bir orduyla döyüşməkdən daha asan." demişdir.

Əmir Xəttab 19-mart 2002-ci il gecəsi özünə verilən zəhərli bir məktubla şəhid edilmişdir. Şəhidliyi mücahidləri zəiflətməmiş tam əksinə daha da motivasiya etmişdir və bu gün Rusiya hələ "bir ovuc" dediyi çeçenlər və onlara dəstək olan müsəlmanlarla məşğul ola bilməməkdədir!..

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]