Alagir rayonu
Alagir rayonu | |
---|---|
42°51′ şm. e. 44°07′ ş. u.HGYO |
|
Ölkə | |
İnzibati mərkəz | Alagir |
Tarixi və coğrafiyası | |
Sahəsi |
|
Hündürlük | 1.792 m |
Saat qurşağı | |
Əhalisi | |
Əhalisi |
|
Rəqəmsal identifikatorlar | |
Telefon kodu | 86731 |
Rəsmi sayt | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Alagirski rayonu (oset. Алагиры район) — Rusiya Federasiyası, Şimali Osetiyanın tərkibində inzibati ərazi vahidi və bələdiyyədir (bələdiyyə rayonu)[3]. İnzibati mərkəzi Alagir şəhəridir.[4]
Coğrafiya
[redaktə | mənbəni redaktə et]Alagirski rayonu, Qafqaz dağlarının şimal yamaclarında bölünərək Meşə (şimalda) silsilələrinə qədər, Ardon çayının hər iki tərəfində və uzaq şimalda Osetiya yamacının bir hissəsində uzanır. Rayonun çox hissəsi respublikanın dağ zonasında yerləşir . Rayon ərazi baxımından respublikanın ən böyük bələdiyyəsidir. Alagirski rayonunun ərazisi 2013.49 km² təşkil edir. Rayon respublikanın bütün ərazisinin dörddə bir hissəsindən çoxdur. [5]
Əhali
[redaktə | mənbəni redaktə et]Urbanizasiya
[redaktə | mənbəni redaktə et]Şəhər şəraitində (Alagir şəhəri) bölgə əhalisinin 54,68% -i yaşayır.
Etnik tərkib
[redaktə | mənbəni redaktə et]2010-cu il Ümumrusiya Əhali siyahıyaalmasına görə əhalinin 92,1 %-ni osetinlər, 4,9 %-ni ruslar, 3%-ni digərləri təşkil edir.[6]
Bələdiyyə ərazi quruluşu
[redaktə | mənbəni redaktə et]2014-cü ildən bəri Alagir rayonuna bir şəhər və 17 kənd yaşayış məntəqəsi daxildir.[7]
İqtisadiyyat
[redaktə | mənbəni redaktə et]Bölgədə 52 istehsal müəssisəsi, 9 kənd təsərrüfatı və bir avtomobil nəqliyyat müəssisəsi var.[8]
Sənaye
[redaktə | mənbəni redaktə et]Mədən - qurğuşun-sink filizlərinin hasilatı və emalı Tikinti materialları istehsalı Su elektrik stansiyası
Kənd təsərrüfatı
[redaktə | mənbəni redaktə et]Alagir rayonunda əkinçilik əraziləri- 79568 hektar, əkin sahələri - 9891 hektar, ot sahələri - 2370 hektar, otlaqlar - 66968 hektar, meşələr - 51195 hektar, su altında qalan torpaqlar - 1482 hektar.[9]
Turizm
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Xizəksürmə və turizm kurortu Tsey,
- Tamisk kəndində (Alagir şəhərinin yaxınlığında) uşaq və böyüklər üçün sanatoriyaları
- Yuxarı Fiaqdon kəndində sanatoriya
Nəqliyyat
[redaktə | mənbəni redaktə et]Ardon çayı boyunca federal magistral olan Trans-Qafqaz magistralı (Transkam) fəaliyyət göstərir.
Mediya
[redaktə | mənbəni redaktə et]Alagirski Rayonunda "Zarya" qəzeti fəaliyyət göstərir.
Məkanlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Suadaq kəndinin yaxınlığında Osetiya xalqının ziyarətgahı – Roşa Xetaqa (hər il yayda Osetiyanın hər yerindən müqəddəs bağı ziyarətə gəlirlər).
- Nuzal kəndində freskaları saxlanılmış X əsrə aid kilsə var. Abidə dövlətin himayəsindədir
- Yuxarı Biraqzanq kəndi yaxınlığında isti bulaqlar.
- Alagir Yerli Diyarşünaslıq Muzeyi
- Yuxarı Fiaqdon kurort şəhəri
- Yuxarı Fiaqdon kəndindən bir neçə kilometr aralıda, Kurtatin dərəsində dağ zooparkı
- Mayramadağ kəndində Suar dərəsində Müdafiəçilər Muzeyi
- "Dzuarikau-Tsxinval" yüksək dağ qaz kəməri
- Narın kəndində osetin şairi Kost Xetaqurovun həyat və yaradıcılığı muzeyi[10]
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ http://www.gks.ru/dbscripts/munst/munst90/DBInet.cgi?pl=8006001.
- ↑ https://rosstat.gov.ru/compendium/document/13282 (rus.). Росстат, 2023.
- ↑ "Алагирский муниципальный район". 2022-04-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-09.
- ↑ "Алагирский муниципальный район Республики Северная Осетия-Алания". 2021-09-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-09.
- ↑ "Карта PCO-A на сайте электронной газеты «Растдзинад»". 2011-11-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-09.
- ↑ "Итоги Всероссийской переписи населения 2010 года по РСО-Алания. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений и населённых пунктов". 2016-03-05 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-09.
- ↑ Населенные пункты район Алагирский
- ↑ "Сельское хозяйство Осетии". 2021-09-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-09.
- ↑ "алагирский район северной осетии". 2019-10-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-09.
- ↑ "Культурное наследие России/Северная Осетия". 2021-11-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-09.