Azərbaycan Alpinizm Federasiyası
 | Bu məqalədəki və ya bölmədəki məlumatlar köhnədir. (fevral 2024) |
 | Bu məqalədə heç bir məlumatın mənbəsi göstərilməmişdir. |
| Azərbaycan Alpinizm Federasiyası AAF | |
|---|---|
| Növü | idman |
| Yaranma tarixi | 1963 |
| Qeydiyyat tarixi | 25 oktyabr 1997 |
| Rəsmi dili | Azərbaycan dili |
| Sədr | Muxtar Babayev (prezident)[1] |
Azərbaycan Alpinizm Federasiyası — 1963-cü ildə yaradılmış, 1997-ci ildən rəsmi şəkildə dövlət qeydiyyatına alınmış idman federasiyası.
Haqqında[redaktə | mənbəni redaktə et]
Azərbaycanda alpinizmin yaranması XX əsrin otuzuncu illərinə təsadüf edir. O vaxtlar müxtəlif peşə sahiblərini alpinizmə cəlb edirdilər. İlk dəfə "Neftçi" idman klubu neftçiləri özündə birləşdiribdir. 1936-cı ildə ümumittifaq alpiniada tərkibində "Neftçi"nin böyük alpinist qrupu "Elbrus" dağını fəth etmək üçün Kabardin-Balkariyaya yola düşüblər.
Müharibə və müharibədən sonrakı dövrlərdə Azərbaycan alpinizmi ağır dövrlərini yaşayıb. Uzun illər alpinizm yalnız bir neçə nəfərin ruh yüksəkliyi nəticəsində inkişaf edirdi. Bunlardan Leonid Zorin, Oleq Tereşenko, Oleq Drozdovski, Georqiy Qvozdev, Nəcməddin Hacıyev, Talıb Səlimxanov, Şərqiyyə Abbasova və daha bir neçə nəfərin adını çəkmək olar. Qrup rəhbəri E. Manuçarov idi.
1952-ci ildə Azərbaycan SSR Nazirlər Kabineti ölkədə alpinizm məsələsinə baxaraq qərara aldı ki, bu idman növü Həmkarlar İttifaqının tabeliyinə verilsin. Bu addım alpinizmin inkişafına yeni bir təkan verdi. Yeni qruplar, bölmələr, idman cəmiyyətləri təsis olunmağa başladı.
Oleq Tereşenkonun rəhbərliyi altında bir qrup idmançı "Kazbek" dağına yürüş etdi. "Şah yaylar" yaylasında "Şahdağ" alpinizm düşərgəsi quruldu. Düşərgə bir neçə il fəaliyyət göstərdi.
1953-cü ildə qayayadırmanma üzrə ilk Respublika çempionatı keçirildi. İlk çempionatın qadın qalibi Şərqiyyə Abbasova idi. Sonralar müxtəlif vaxtlarda xanımlarımız İrina İvanova və Nina Pankratova da qalıb oldular.
1963-cü ildə Azərbaycanda yeni "Alpinizm Federasiyası" ictimai birliyi təsis edildi. Federasiyanın ilk prezidenti tibb elmləri doktoru, alpinizm üzrə təlimatçı Nəcməddin Hacıyev seçildi. Onun rəhbərlik etdiyi dövrdə federasiya yeni təlimatçıların yetişdirilməsinə daha çox üstünlük verirdi. N. Hacıyevin rəhbərliyi ilə hündür dağlara ilk ekspedisiyalar təşkil olunmağa başladı.
1982-ci ildə Alpinizm Federasiyasına rəhbər idman ustasına namizəd, texniki elmlər namizədi təyin olunmuşdu (kim?).
1988-ci ildə alpinizm üzrə baş təlimatçı, texniki elmlər namizədi Rasim Cəfərov Federasiyaya rəhbərlik edirdi.
Federasiya öz fəaliyyətini SSRİ dağılana gədər davam etdirdi.
1993-cü ildə "Alpinizm Federasiyası"na Saridan Mursaqulov rəhbərlik etməyə başlayır.
Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyinə uyğun olaraq 25 oktyabr, 1997-ci ildə Alpinizm Federasiyası nizamnaməsini rəsmi qeydiyyatdan keçirdi və "Azərbaycan Alpinizm Federasiyası" (AAF) adlanmağa başladı.
2000–2010-cu illər arasında Azərbaycan Alpinizm Federasiyasına Rasim Paşa oğlu Cəfərov rəhbərlik edir.
2007-ci ildə İFSC-nin (Beynəlxalq İdman Dırmanması Federasiyası) UİAA-dan (Beynəlxalq Buzadırmanma Assosiasiyası) ayrılmasına baxmayaraq, Azərbaycan Alpinizm Federasiyası hər iki idman növünü uğurla inkişaf etdirir.
2009-cu ildə AAF MDB ölkələri arasında alpinizm üzrə sammitdə iştirak edir. Sözügedən sammit MDB ölkələrinin alpinizm federasiyaları arasında bu idmanın inkişafına yeni təkan verib.
2010-cu ildə AAF-ın prezidenti İsrafil Aşurlı seçilib.
9 sentyabr 2022-ci ildə Ekologiya və təbii sərvətlər naziri Muxtar Babayev federasiyanın prezidenti seçilib. Səyyarə Məmmədova federasiyanın vitse-prezidenti, Dilarə Cəfərova, Rinat Rəhimxanov və Abuzər Ağazdə İdarə Heyətinə üzv seçiliblər.[2]
Azərbaycanda "Respublika Alpinist-Turist Klubu", "Dağçılıq İdman Klubu" və bir çox idman bölmələri fəaliyyət göstərir.[3]
Rəhbərlər[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Nəcməddin Hacıyev (1963 - 24.09.1980)
- ? (1982 - 1988)
- Rasim Cəfərov (1988 - 1993)
- Saridan Mursaqulov (1993 - 2000)
- Rasim Cəfərov (2000 - 2010)
- İsrafil Aşurlı (2010 - 16.02.2016)
- Məmməd Abbasbəyli (16.02.2016[4][5] - 09.04.2016)
- Nizami Mursaqulov (09.04.2016[6] - 09.09.2022)
- Muxtar Babayev (09.09.2022 - indi)
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ "Muxtar Babayev: "Futboldakı təcrübəmi alpinizmdə tətbiq edəcəyəm"". 2023-06-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-09-09.
- ↑ "Muxtar Babayev Azərbaycan Alpinizm Federasiyasının prezidenti seçilib". 2023-06-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-09-09.
- ↑ "Arxivlənmiş surət". 2012-11-26 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-09-30.
- ↑ "Alpinizm Federasiyasının rəhbərliyində dəyişiklik". turan.az (az.). 2024-02-28. 2024-02-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-02-28.
- ↑ "Alpinizm Federasiyasına yeni prezident seçilib". Oxu.Az (az.). 2016-02-16. İstifadə tarixi: 2024-02-28.
- ↑ "Alpinizm Federasiyasına yeni prezident seçilib". Azərtac. 2019-04-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-02-28.
Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Dünya Sakit. "Alpinizm Federasiyasına ittihamların pərdəarxası - üç alpinistin ölümündə günahkar axtarışı kimə faydalıdır?". musavat.com. İstifadə tarixi: 2024-02-28.
- "Oğru elə bağırdı ki…". Azadliq (az.). 2018-02-10. İstifadə tarixi: 2024-02-28.
- Könül Alı. "Alpinistlərin əlindən alınan "Alpinizm Federasiyası"". turan.az (az.). 2024-02-28. İstifadə tarixi: 2024-02-28.