Ficar döyüşləri
Ficar döyüşləri, İslam dövründən qabaq (Cahiliyyə dövrü) ərəb qəbilələri arasında haram aylarında çıxan döyüşlərdir.
Haqqında[redaktə | mənbəni redaktə et]
Ərəb qəbilələri arasında döyüşmənin haram olduğu bəzi aylar var idi. Məkkə, Mədinə və Taifə görə Zilqədə, Zilhiccə, Məhərrəm və Rəcəb ayları haram aylardır. Bu sistemin nə vaxtdan bəri tətbiq edildiyi tam dəqiq bilinmir. Haram ayları qəbilədən-qəbiləyə kiçik fərqlərnən dəyişirdi. Bu aylarda sülh ab-havası olardı. İnsanları öldürmək və onlara zərər vermək böyük günah kimi hesab olunardı. Ancaq buna baxmayaraq ərəb qəbilələri arasında anlaşılmazlıqlar nəticəsində müxtəlif döyüşlər baş tuturdu. Bu döyüşlərə də Ficar döyüşləri deyilirdi və cəmi 4 dəfə baş tutub.
Birinci Ficar döyüşü Ukaz bazarında Gifar qəbiləsindəki bir adamın ayaqlarını uzadaraq oturub ərəblərin ən şərəflisi mənəm deməsi ilə qarşıdakı digər adamın əsəbləşməsi və qılıncını çəkib hücuma keçməsiylə başlayıb.
İkinci Ficar döyüşü Ukaz bazarında gənc oğlanların bir qadına sataşmaları nəticəsində Qureyşdən olan iki qəbilə arasında baş tutmuşdu.
Üçüncü Ficar döyüşü borc alıb ödəməmək üstündə Kinanəoğulları və Amir oğulları qəbiləsinin arasında baş vermişdir.
Dördüncü Ficar döyüşü ən önəmli savaş sayılır və Qureyş və Kinanə ittifaqı ilə Qays və Aylan qəbilələrinin qurduğu ittifaq arasında, Ukaz bazarında baş vermişdi. Döyüşün səbəbi isə Kinanə qəbiləsindən birsinin digər qəbilənin nüfuzlu şəxsini öldürməsi olmuşdur. Bu döyüşə islam peygəmbəri Məhəmməd hələ 20 yaşında qatılmış (bəzi mənbələrdə 14-15 yaş), əmilərinə ox daşıdığı bəzi mənbələrdə qeyd edilmişdir.
Ficar döyüşləri ilə Məkkədə olan xarici və qorumasız olan adamkarın can və mal güvənliyi itmişdi. Xaricilərdən aldıqları malların qarşılığını ödəməyən yerlilərin sayı artmışdı. Bu vaxtlarda Məkkənin hörməti azalmışdı. Bu hörməti təzədən qazanmaq üçün Hilfü'l-Fudul adında bir cəmiyyət quruldu. Bu cür bir cəmiyyət daha əvvəl Cürhümlülər vaxtında görülmüşdü. Cəmiyyətin məqsədi isə baş tutan haqsızlıqlara mane olmaq idi. Cəmiyyətin qurulmasında böyük pay sahibi Əbu Talibin öz qardaşı olan Zübeyrin idi. Özü axırıncı Ficar döyüşünə qatılmışdı və bəzi mənbələrə görə bu döyüşdən ötrü çox peşman idi. Elə buna görə bu cür bir cəmiyyətin yaradılmasında yaxından iştirak etmişdir. Məhəmməddə bu cəmiyyətin üzvləri arasında yer almışdı.